De Tweede Wereldoorlog ligt 70 jaar achter ons. De Zaanse dichterskring, aangevuld met andere Zaanse schrijvers, liet zich inspireren door de verhalen achter de 28 Zaanse Oorlogsmonumenten. Zij bundelden de gedichten onder de naam:

Voor Monumenten Spreken. Poëzie bij de 28 Zaanse oorlogsmonumenten

‘Om niet blind te zijn voor de toekomst.’

Februari aan de rivier 

Op de fiets die je nog had
uit Amsterdam gekomen, met de pont
over het water, je benen sterk
(lang niet zo dun als later),
de mare meegenomen die middag,
in de kou.

En ’s avonds in het straatje
bij elkaar, het stencilvel bekrast
met ingehouden woede (haast ging je
er doorheen) en je draaide
blad na blad die als een winterstorm
de zolder vulden.

Bij nacht nog weer het huis uit, naar de dijk,
je sprak de mensen aan, je hief je arm
(niet machtig zoals vaak gezongen
want je was nog jong, maar
sterker dan al snel) richting
het zwijgend blauw.

Zo stond je daar, een wolkje damp
op elke ademstoot, je siste ‘Staakt!
Staakt! Staakt!’

Je wangen werden warm.

gedicht bij monument Februaristaking, Zaandam
door Hans Kuyper