Stuurmanspad
Vroeger liepen er veel paden van de Westzijde het veld in. Een handjevol is daarvan over. Het Stuurmanspad, naast de Groepspraktijk Westzijde, is waarschijnlijk het best bewaarde. Met echte boerderijen (en daarvan zijn er nog maar weinig van in Zaandam) en met de sloot langs het pad nog intact.
50woordenfoto
Soms zegt een foto meer dan 1000 woorden. 1000 vinden we teveel van het goede, maar foto’s van zaken waar we tegenaan liepen, voorzien wij of jij nu en dan van 50 woorden.
Ook een foto met 50 woorden? Stuur ze aan De Orkaan.
Hier zie je onze eerdere 50woordenfoto’s.
Het Stuurmanspad is inderdaad nog één van de best bewaarde paden van Zaandam. Het pad is vernoemd naar de eerste bewoner, Keesje Stuurmans. Het padreglement van het Stuurmanspad is nooit gevonden. Voor ieder pad in de Zaanstreek was een uniek padregelement opgesteld door de notaris. In het padreglement stonden de gezamenlijke belangen en plichten zoals het onderhoud van het pad, de padsloot en de brug over de wegsloot, de plaats van het secreet (hoisie) Een belangrijke plicht was de burenplicht, bewoners moesten elkaar helpen bij ziekten, geboorten en sterfgevallen. Ook werd er bepaald welke bedrijven zich niet aan het pad mochten vestigen, dit waren in het algemeen bedrijven die stank- of geluidsoverlast veroorzaakten of brandgevaarlijk waren. Het ging meestal om bedrijven als traankokerijen, touwslagerijen, kaarsenmakerijen, leerlooierijen, scheepswerven, smederijen, grutterijen, slachterijen, vleethuizen en herbergen. Ook het drijven van vee of het gebruik van karren was aan regels gebonden en bij een aantal paden was dit ook verboden. Moleneigenaren moesten ook een bijdrage betalen als hun personeel van het pad gebruik maakte. Achter het Stuurmanspad stond bijvoorbeeld paltrok houtzaagmolen De Valk. In de 19e eeuw werden de meeste padreglementen opgeheven en nam de gemeente het onderhoud over. Zo werd de Stuurmanspadsloot in 1866 overgedragen aan de gemeente Zaandam In Zaandam zijn naast het Stuurmanspad nog maar enkele plaatsen waar dit unieke padenstelsel nog herkenbaar zijn. Voorbeelden hiervan zijn het Papenpad, het einde van de Parkstraat en de omgeving van de Klokbaai waar nog delen van het voormalige Bakkerspad ( het grasveld voor de woningen is nog een deel van de oude padsloot). Ook de structuur van het Otterspad is hier nog deels aanwezig.
Boerderij was van Jan Kraaij, zoon van Cor Kraaij die zijn boerderij in de Westzijde op de hoek van het Papenpad had.
Tot ongeveer 1970 zaten er zover ik weet nog twee boeren die koeien molken aan het Stuurmanspad, Cor Russelman en Willem? Kraay.Ze zetten de melk twee maal per dag in bussen aan de weg bij de Westzijde die dan door de melkrijder werd opgehaald.