De deuren van het moderne gebouw aan de Lage Dijk in Zaandijk zijn dicht, zo lijkt het, totdat er druppelsgewijs een aantal buurtbewoners uit het Innovation Centre of Excellence van AAK lopen. De open dag die georganiseerd is om de buurt kennis te laten maken met de werkzaamheden die gaan plaatsvinden in het pand, loopt op zijn eind. 

„Het is drukker geweest dan verwacht.”, vertelt Debbie Beerendonk, site manager van AAK, in de grote glazen ruimte die aan het originele pakhuis is gebouwd door architectenbureau RAU. „Er hadden zich zo’n 50 man ingeschreven voor deze dag, uiteindelijk zijn er ongeveer 70 mensen langs gekomen om te kijken wat er hier gaande is.” 

Dat de buurtbewoners geïnteresseerd zijn is gelijk te merken. Groepjes mensen hangen aan de lippen van de medewerkers van AAK die in geuren en kleuren vertellen over de gebeurtenissen die gaan plaatsvinden in het gebouw. Een van deze werknemers is Raymond Kuijken, verantwoordelijk voor de inkoop. Hij is geboren en getogen in Zaandijk en heeft alle geruchten rondom het Innovation Centre of Excellence met plezier aangehoord:

„Ik heb meerdere dingen voorbij horen komen, waaronder dat hier een hotel voor vrachtwagenchauffeurs wordt gebouwd, of zelfs een Zweeds bordeel.”

Dat is het gelukkig niet. Maar waar dient het innovatie centrum dan wel voor? Raymond legt het mij haarfijn uit.

We beginnen op de begane grond van het pand, in het gedeelte dat in het oude pakhuis is gesitueerd, ook al zie je niks meer terug van de oude kenmerken: dit gedeelte is namelijk omgetoverd tot een modern laboratorium met de beste apparatuur dat er te vinden valt. „Hier wordt geëxperimenteerd met voeding om de best mogelijke recepten te creëren voor plantaardig eten.”, vertelt Raymond. Aan de rechterkant, de kant aan de Lagedijk, bevindt zich het lab voor vleesvervangers en aan de linkerkant, de kant aan de Zaan, zit het lab voor melkvervangers, waar niet alleen wordt getest op plantaardig melk, maar ook met kazen en ijs. „Maar wat heeft AAK hier nou aan?”, vraagt een oplettende buurtbewoner. „De recepten worden altijd gemaakt met oliën van AAK, waardoor internationale klanten die de recepten kopen, ook de oliën van AAK inkopen.” Zo is het cirkeltje rond.

Na nog enkele vragen van de laatste geïnteresseerde buurtbewoners neemt Raymond mij mee naar de tweede en bovenste verdieping in het oude pakhuis. Hier is hij het meest enthousiast over. We lopen een kamer in die lijkt op een vergaderzaal, met aan een zijde een grote spiegel, die later een eenrichtingsspiegel blijkt te zijn. „Hier worden mensen geobserveerd.”, vertelt Raymond. „Mensen krijgen hier de recepten voorgeschoteld, die beneden zijn ontwikkeld. Zij worden geobserveerd door voornamelijk psychologen achter de spiegel. Zo kunnen ze achterhalen of ze het eten wel echt lekker vinden of niet.” De ruimte is zelfs voorzien van camera’s, om zo in te kunnen zoomen en terug te kunnen kijken. 

Toch is dit nog niet alles. In een andere ruimte zijn er doorgeefluiken die uitkomen op kleine examenloketjes, zo lijkt het in ieder geval. 

Speciale proevers krijgen via het doorgeefluik een gerecht voorgeschoteld en zien via een tablet wat het is. Er is zelfs een klein wasbakje geïnstalleerd voor iedere proever om het eten eventueel weg te spoelen. „De kleur van het licht is ook te bepalen achter de schermen, omdat dat invloed kan hebben op de waarneming van de proever.”

En dit centrum met ruimtes voor onderzoek, die volgens sommigen alleen in films lijken te bestaan, staat midden in Zaandijk. Maar waarom? „Eigenlijk is dit de perfecte plek.”, verklaart Raymond. „Je zit dicht bij het vliegveld, vlakbij Amsterdam en hebt uitzicht op een van de best bezochten toeristische trekpleisters van Nederland. Wat wil je nog meer?”

Door: Remi Kerkhoven