We hebben geen ’tekort’ aan woonruimte, maar een ‘woonramp’ aldus wethouder Wonen Songül Mutluer bij de aftrap van een avond over leegstand in Zaanstad.

Kan die ‘ramp’ afgewend worden door lege bedrijfspanden te transformeren naar woonruimte? Dat blijkt lastig: de bruikbare ruimte is beperkt en het duurt lang. Misschien is tijdelijk wonen een slimmere oplossing.

Eerst maar eens de cijfers. In Zaanstad staan 560 panden of delen van panden leeg. Het grootste deel bestaat uit bedrijfspanden, daar is de leegstand 6 procent van de totale voorraad. De helft staat meer dan drie jaar leeg (cijfers zijn van augustus 2019). In de afgelopen jaren is de leegstand in Zaanstad afgenomen. In 2015 was dat nog meer dan 400.000 m2, in 2019 ging het om 230.000 m2.

Bij winkels is de leegstand van 10 procent in Zaanstad iets boven het landelijke gemiddelde, het gaat om 52.000 vierkante meter. 30 procent staat meer dan drie jaar leeg.

Ook bij kantoren is de leegstand relatief hoog (10 procent), meer dan de helft staat langer dan drie jaar leeg. De leegstand bij horeca is relatief bescheiden met 5100 m2, minder dan een kwart staat langer dan drie jaar leeg.

leegstand 2019

Relatief veel leegstand is er op de bedrijventerrein Achtersluispolder en Westerspoor, in de woonmall van Assendelft en in Wormerveer op Molletjesveer en Noorderveld. De helft van de structurele leegstand is op bedrijventerreinen.

Dat maakt ook duidelijk dat transformatie naar wonen op die plekken lastig is, panden zijn vaak niet geschikt om te wonen of het bestemmingsplan laat het niet toe aldus Robert de Joode van Kuijs Reinder Kakes. Van de commerciële panden die langer dan drie jaar leeg staat, is slechts zo’n 6 procent transformeerbaar tot woonruimte.

Parkeernorm

Bij kantoren ligt dat iets anders. Er is wel vraag naar kantoorruimte maar die sluit niet aan op het aanbod. Kantoorpanden staan het langste leeg en relatief is daar tevens de grootste leegstand. Daar heeft transformatie de meeste kansen. Als voorbeeld werden het NUON-kantoor aan de Vincent van Goghweg genoemd (concrete plannen), het voormalige stadskantoor (al gerealiseerd) en het voormalige belastingkantoor aan de Houtveldweg (wel plannen maar geen voortgang). In de wandelgangen werd ook het Rochdale-gebouw op Het Eialnd genoemd, ook daar zijn woningen gepland maar is weinig vooruitgang te bespeuren.

Wonen boven winkels biedt wel kansen maar daar zijn vaak problemen omdat de parkeernorm niet gehaald kan worden. Als voorbeeld werd het Bischoff-pand aan de Westzijde genoemd. Dat zou prima woonruimte kunnen zijn maar de parkeernorm maakt dat onmogelijk.

Tijdelijk wonen

Frank Wassenberg van Platform 31 zette meer in op het anders denken over wonen: waarom niet veel meer tijdelijk en flexibel wonen, waarom bouwen voor 50 jaar, waarom altijd de hoogste grondprijs vragen als gemeente? Veel van de woningzoekenden willen urgent en vaak maar tijdelijk een woning: pas daar je aanbod op aan. Voor tijdelijk wonen is de regelgeving ook veel simpeler.

Wethouder Breunesse beloofde het allemaal serieus mee te nemen.