Dit weekend zijn de eerste Zaanse Sint-intochten. Een kinderfeestje? Zaankanters Tegen Racisme (ZaTeRa) gaat demonstreren, Zwarte Pieten uit andere plaatsen komen Zaanse intochten met ‘echte’ Zwarte Pieten ter ondersteuning bijwonen, ‘Zwarte Piet is Racisme’ wordt op stoepen geklad, op sociale media zijn scheldpartijen en bedreigingen niet van de lucht, in de gemeenteraad wordt krijgshaftige taal geuit…

Kinderfeestje?

Zaankanters Tegen Racisme (ZaTeRa) voert actie bij de intochten in Westzaan (12 november) en Zaandam (19 november). Sympathisanten uit het hele land worden opgeroepen naar de demo’s te komen. Bij andere tochten worden foto’s van ‘racistische’ Pieten gemaakt. ZaTeRa wil ‘vredig demonstreren’. Als er al geweld is bij dit soort acties komt het volgens hen altijd ‘van buiten’ zoals vorig jaar in Volendam. Op hun Facebook-pagina’s wordt ook – kennelijk met instemming – de verstoring van een raadsvergadering in Emmen gedeeld. De groep bracht bij winkels leuzen op de stoep aan met beschuldigingen van racisme. Ook persoonlijke aanvallen – o.a. op burgemeester Hamming en René de Reus van het Sinterklaascomité in Zaandam Zuid – zijn kennelijk in orde (ze moeten zich ‘rotschamen’ volgens ZaTeRa). Geweldloos maar wel intimiderend. 

Zwarte Pieten uit andere plaatsen hebben aangekondigd naar de Zaanse intochten te komen. Dat bleek bij het debat over het afschaffen van de subsidie voor sinterklaas-comité’s die Zwarte Pieten inzetten. Een motie met die strekking werd eerder deze week aangenomen. In 2023 zal blijken hoe Zaanstad die motie gaat uitvoeren. Peter van Haasen (PVV) reageerde krijgshaftig: “wij zijn van God los, ik word er misselijk van”. DZ’s Jos Kerkhoven hield vast aan Zwarte Piet: “traditie is geen racisme.”

Dialoog?

In de raad werd de confrontatie gezocht. “Geen ruimte bieden voor racistische ‘Zwarte Piet’ aldus DENK-raadslid Sebnem Pançar. “De dialoog is ten einde, we moeten een grens trekken” zei PvdA-raadslid Hans Stokebrand. Ook Natasja Stroo (GL) en Flip Hoedemaeker (D66) hadden geen zin meer in de ‘dialoog’. Dat sloeg op het gesprek van dinsdag 4 oktober tussen sinterklaas-comités en raadsleden. Dat is kennelijk op een fiasco uitgelopen, ten minste volgens de partijen die inzetten op afschaffen van de traditionele Zwarte Piet. Het is een curieuze interpretatie van ‘dialoog’ – een gesprek dat kennelijk alleen zinvol was geweest als de afschaffers hun zin hadden gekregen. 

De Sinterklaas-comité’s zaten anders in het gesprek en zetten hun hakken in het zand. Ze legden uit waarom ze vasthielden aan Zwarte Piet, waarom de hele multi-culti-discussie in hun dorp niet speelde of betoogden dat hun vrijwilligers er niet klaar voor waren of er geen zin in hadden.

Door de nieuwe financiering vanaf 1 januari 2022 (nu via VoorJeWijkje – een regeling waarbij je zelf ook geld moet ophalen voordat de gemeente bijdraagt) zijn Sinterklaas-comité’s hun reguliere subsidie veelal al kwijtgeraakt. De meeste comité’s lukte het met enig kunst- en vliegwerk overigens wel om subsidie te krijgen. Maar daar komt voor hen volgend jaar dus de eis van de verplichte roetveegpiet bij. 

Burcht

Grote slachtoffer is de grote Sint-intocht in Zaandam waarbij de burgemeester de Sint verwelkomt op het bordes van het voormalige gemeentehuis. Het comité kan het financieel niet meer rond krijgen omdat de inzet van handhavers (en het plaatsen van dranghekken) niet meer gefinancierd wordt. Burgemeester Hamming wist in de raad te melden dat alle vrijwilligers waren opgestapt. 

Grote winnaar is het comité van Zaandam-Zuid dat nu de Burcht claimt en via een huis-aan-huis verspreide bijlage bij het Stadsblad hun feest promoot. Zaandam Zuid is het meest hardnekkig bij het handhaven van de ouderwetse Zwarte Piet. Het comité kreeg via Voorjewijkje € 8.000 van Zaanstad ondanks dat het er op lijkt dat niet aan de voorwaarden is voldaan (15 supporters). Ook kreeg men geld voor een optocht die niet doorgaat. Bij deze intocht op 19 november heeft ZaTeRa aangekondigd te gaan demonstreren en hebben zich al sympathisanten uit het Zwarte Pieten-gilde aangemeld voor een tegenactie. Voorzitter De Reus schrijft dat hij de optocht heeft moeten laten vervallen “in overleg met de gemeente en de politie.” De woordvoerder van de burgemeester spreekt dat tegen: “De gemeente heeft geen advies gegeven (laat staan verbod) voor het al dan niet laten doorgaan van de intocht volgende week.”

Kinderfeestje?

De discussie over het ‘feest’ woedt ook op sociale media en onder de artikelen die De Orkaan daarover schreef. Daarmee zijn we zelf onderdeel geworden van de strijd. Normaal gesproken weigeren we weinig reacties om inhoudelijke redenen, maar bij dit onderwerp moest er hard worden ingegrepen. Een kleine bloemlezing:

“Laat ze komen naar Westzaan. 3 jaar geleden toen waren ze er ook toen werden ze gelijk weggejaagd.”

“opzouten met deze Randdebielen die ONZE Kinderfeest verpesten. stelletje flikkers zijn jullie. Ga werken met je Luie Reet”

“je diep schamen Gemeente Zaanstad dit is Nederland traditie alles word door dat tuig om zeef geholpen.”

“Weer een traditie naar de kloten.”

“We worden geregeerd door een stel verstand loze maar ja dat krijg je met al die niet Nederlandse gasten in de gemeenteraad.”

“Deze gemeente is helemaal van de pot gerukt.”

Er waren uiteraard ook tegengeluiden: “Goed besluit. Zwarte Piet is volkomen achterhaald, net als reizen met de postkoets. We noemen dat voortschrijdend inzicht.” “Prima beslissing van de Gemeente. Het moet tenslotte een feest zijn voor iedereen en het maakt kinderen niks uit welke kleur Piet heeft.”

Kinderfeestje?

Lees ook:

Door Piet Bakker