Nu de pandemie langzaam als een kaars uitdooft, luister ik extra scherp naar de commentaren van insiders. Ik bedoel dan niet zozeer de landelijke bestuurders, maar wel de lokale vertegenwoordigers: namens de politie, de cultuur, het bedrijfsleven en de zorgverleners. En naar de noodkreet van 257 burgemeesters om een ander Corona-beleid.

Door Anneke van Dok

Burgemeester Paul Depla van Breda legde de vinger op de zere plek: de rol van de burgemeesters bleef teveel beperkt tot de handhaving van landelijk afgekondigde maatregelen. Van hun andere kwaliteiten werd nauwelijks gebruikgemaakt. Ik was het met hem eens. Temeer omdat burgervaders- en moeders over een grote kennis beschikken van de maatschappelijke situatie in hun gemeenten. Ze kunnen invloed uitoefenen via een fijnmazig netwerk, waarin de horeca een grote rol speelt. Ook de podia hebben een belangrijke functie in de communicatie met en tussen burgers. Maar nee, alle zegeningen kwamen van boven.

 Als er wel meer was gedelegeerd naar lokale bestuurders zouden veel creatieve initiatieven een kans van slagen hebben gehad. Dat de Zaanse schouwburg tot kapsalon werd omgeturnd moet worden gezien een wanhoopskreet naar een minister die het belang van kunst en cultuur onderschat. Natuurlijk behoort de regie over een pandemie het rijk toe, maar de uitvoering dient overgelaten te worden aan degenen die het dichtst bij de burger staan.

Met merkwaardige is, dat er altijd op deze manier is gewerkt bij zware ongelukken en rampen. De burgemeesters worden hierop getraind. Bovendien zijn er vijftien jaar geleden  regionale scenario’s ontwikkeld voor toekomstige pandemieën. Daarin werd aan plaatselijke medici, zorgverleners, maar ook aan maatschappelijke organisaties als sportverenigingen en scholen een belangrijke rol toegedicht. Alle GHOR’S* in Nederland hebben zo’n draaiboek tegen veel kosten, in opdracht van het Rijk, gemaakt, maar dat ligt ergens onder het stof in een dossierkast.

Ik probeerde opheldering te krijgen en belde met de veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland. Mijn vraag werd door de communicatiemedewerkster doorgeleid aan de GHOR, maar ook daar was niets bekend over draaiboeken.

Het is best mogelijk dat ze in de loop der tijd zijn vervangen door nieuw beleid. Helaas is daarin de rol van het plaatselijke bestuur ondergesneeuwd.

Een goede les voor een volgende rampzalige pandemie: vertrouw op de deskundigheid van gemeentebestuurders, ondernemers, instellingen en andere lokale experts. Ik hoop wel dat de evaluatie van het gevoerde beleid zakelijk zal verlopen, want theater en spektakel horen echt in de schouwburg thuis en niet in de Tweede Kamer.

* Geneeskundige Hulpverlenings Organisaties in de Regio

Foto: Kapsalon in Zaantheater (Bas Sommeijer)