Het lijkt of we worden overvallen door crisis na crisis. Maar klopt die constatering wel? De kenmerken van een crisis zijn als volgt: er is een noodsituatie die buiten het reguliere proces valt, er is sprake van incomplete en tegenstrijdige informatie en er is te weinig beslissingstijd. Daarvan kun je in de huidige malaise niet spreken, omdat die lang van tevoren was te voorzien.

Door Anneke van Dok

Na de bevrijding werden er zoveel kinderen geboren dat er wordt gesproken van een babyboom. Dat die borelingen vijfenzestig jaar later massaal met pensioen zouden gaan, was te voorspellen. En dat ze op vijfenzeventigjarige leeftijd, eveneens allemaal tegelijk, een enorm beroep zouden gaan doen op de medische zorg, kon ook geen verrassing zijn. Toch werden er sinds de eeuwwisseling bejaardenhuizen gesloten en werd er gegokt op de zelfredzaamheid van de oudjes. Met als bijkomend effect dat ze niet doorstroomden naar een kleinere zorgwoning. In plaats van de zorgbijdrage op te schalen, wordt het budget in de Rijksbegroting juist verlaagd. 

Wie zich niet laat misleiden door kreten over een tsunami aan vluchtelingen en de cijfers van het CBS er gewoon op na leest, ziet dat de instroom al tientallen jarenlang varieert van 18.000 tot 24.000 met uitschieters tijdens een heftige oorlog. Met die gegevens kon de regering structureel beleid maken, in plaats van een ad hoc-regime te voeren en AZC’s lukraak te sluiten.

Minister Eric Wiebes verraste ons ruim vier jaar geleden met de mededeling dat de gaswinning in Groningen snel dichtging. Ik krabde mij toen achter de oren en vertaalde mijn scepsis over deze zo kordate en sympathieke beslissing in een Orkaancolumn. Ik wil mij in de huidige ‘energiecrisis’ niet gaan herhalen. Daarom plaats ik mijn column Op is Op van 4 april 2018 nog een keer, in de hoop dat alle ministers De Orkaan in het vervolg zorgvuldig gaan lezen.

Op is Op

Soms valt er een besluit, dat de aarde doet schudden, terwijl het juist de bedoeling is, dat de bevingen stoppen. Zo sloeg onze zachtaardige minister van Economische Zaken zo hard met zijn vuist op tafel, dat zelfs de Groningers ervan schrokken. De bezwering werd door iedereen gehoord: de gaskraan gaat dicht.

Door Anneke van Dok

Het prijskaartje is nog blanco, maar wie daarover mekkert onderschat de urgentie: veiligheid gaat nu voor economie! Omdat mijn langetermijngeheugen nog best in orde is, frons ik mijn wenkbrauwen. Ooit werden met evenveel kordaatheid, de kolenmijnen gesloten, Dodewaard ontmanteld en alle gasfornuizen omgebouwd voor aardgas. De potkachel ging op de schroothoop en de oliehaard ging hem niet al te lang achterna.

Nog niet zo lang geleden werd ook de houtkachel in de ban gedaan, en ik voorspel de openhaarden eenzelfde lot. Het is een wonder: ik zal het warempel nog beleven, dat we overgaan op niet-fossiele brandstoffen! Met stoom en kokend water.

Want als kolen, aardgas, gas uit Rusland, kernenergie, olie en hout al taboe zijn verklaard, waar halen we dan nog onze energie vandaan? De opwarming van de aarde is nog niet zover dat we onze cv ‘s kunnen afkoppelen en overwinteren in Spanje is alleen voor jichtige pensionado’s weggelegd.

De Zaanstreek biedt natuurlijk schitterende mogelijkheden als warmteproducent voor een dichtbevolkt gebied. Waar vroeger houtmolens het open weidelandschap sierden zie ik nu rechte rijen windmolens staan. Alle daken zijn belegd met zonnepanelen en de fabrieken pompen het grondwater omhoog. Hun restwarmte is genoeg voor Wormerveer en Zaandijk.

Na de uitspraken van minister Wiebes begrijp ik opeens ook de volgorde in de besluitvorming: eerst het referendum weg en daarna harde maatregelen. Ik ben er vóór, want ik houd van mijn kleindochters en ik haat verspilling. Maar ik houd mijn hart vast. Hoewel een heldendaad bovennatuurlijke kracht vergt, wantrouw ik ministers met hoge hoeden en toverstokjes.