Categorie: Cultuur
Sint-Odulphuskerk
De Zaandammerweg krijgt in de oorlog niet voor niets de bijnaam Jodenbreestraat: er zitten onderduikers in vrijwel elke boerderij. Er zijn in het dorp mensen actief in het verzorgen van voedsel en etensbonnen, het bezorgen van illegale krantjes en het doorseinen van berichten naar Engeland. Stil verzet is niet ongevaarlijk, want verraad ligt op de […]
Polak & Schwarz
Maison Essence, de Zaandamse fabriek van Polak & Schwarz, krijgt in de oorlog snel te maken met de beperkende maatregelen van het naziregime. In de opmaat naar het vernietigingsproces begint de ‘arisering’ van bedrijven. Joodse eigenaren worden gedwongen hun bedrijven af te staan, Joodse werknemers worden ontslagen. Vooruitlopend op dit proces stelt de familie Schwarz […]
Jan Kuijper
Badmeester Jan Kuijper uit Wormer is een actieve verzetsman. Nog voor het begin van de oorlog helpt hij vluchtelingen uit Duitsland. Hij is actief in de internationale, rode hulporganisatie en lid van de Raad van Verzet. Kuijper regelt geld, voedsel en distributiekaarten voor onderduikers. Plaatselijk wordt hij gezien als de leider van het verzet. Hij […]
Zaanlands Lyceum
Op de plaquette die in de hal van het Zaanlands Lyceum hangt, staan de namen van drie docenten en 23 leerlingen en oud-leerlingen die tijdens in de oorlog omkwamen. Eén van de docenten is George Jambroes die zich na de Februaristaking aansluit bij het verzet. Hij weet Engeland te bereiken en wordt daar opgeleid tot […]
Verblifa
Op 29 april 1943 roept de bezetter 300.000 Nederlandse oud-militairen, die gevochten hadden in mei 1940, op om zich te melden voor de arbeidsinzet in Duitsland. Dat wil niemand, en spontaan breken er overal in Nederland stakingen uit. Ook in Krommenie bij de blikfabriek Verblifa. De Duitsers reageren woedend: ze schieten vier stakers van de […]
Bernhardbrug
De 39-jarige Ehlardt is NSB’er en chef van de waterpolitie in Zaandam. Hij houdt in de hongerwinter onder meer voedselschepen tegen, en als hij na waarschuwingen niet stopt met collaboratie besluit het verzet hem te liquideren. Op 1 maart 1945 om kwart over vijf ‘s middags wordt hij in de Burgemeester ter Laanstraat in Zaandam […]
Slachtoffers en Verzet Wormer
‘Toen het zuiden bezet was hadden ze overal razzia’s. Om mensen op te pakken, tot 40 jaar aan toe. Het maakte niet uit of je landarbeider was. In Wormer kwamen ze van twee kanten, wij over het Zwet, mijn broer en ik, met een bootje,’ vertelde Henk Havik voor de camera’s van Monumenten Spreken. Het […]
Jisperpad
Vandaag is De Orkaan een plek voor de achtentwintig oorlogsmonumenten die de Zaanstreek ‘rijk’ is. Met Monumenten Spreken maakten we tussen 2011 en 2015 minidocumentaires om de verhalen achter het steen zichtbaar te maken. We beginnen met het monument aan het Jisperpad bij de Kanaaldijk tussen Neck en Spijkerboor.
Bonifatiuskerk
De Bonifatiuskerk bleek een centrum van verzet, waarin pastoor Van der Marck en kapelaan Groot diep in de illegaliteit terecht kwamen, BS commandant overste Wastenecker kantoor hield en waar verzetskrant de Typhoon ontstond… Vandaag is De Orkaan een plek voor de achtentwintig oorlogsmonumenten die de Zaanstreek ‘rijk’ is. Met Monumenten Spreken maakten we tussen 2011 […]
Pieter Slooten
Op 28 februari 1945 gaat het mis op de boerderij van Piet en Trijntje Kramer op de Kanaaldijk 53 in Neck. De hoeve een centrum van verzet en tegen het einde van de oorlog doen de Duitsers er een inval. Met verschrikkelijke gevolgen… Vandaag is De Orkaan een plek voor de achtentwintig oorlogsmonumenten die de […]
Dodenherdenking op 4 mei… vandaag helemaal anders…
75 jaar bevrijding en 75 jaar herdenking wordt in 2020 op een totaal andere manier gevierd dan we gewend zijn: geen stille tochten, geen bijeenkomsten, geen zangkoren, geen toespraken en gezamenlijk kransleggingen bij de Zaanse oorlogsmonumenten vanavond. Alles op afstand, thuis denken aan mensen van wie het leven werd afgenomen, en aan degenen die hun […]
