De Orkaan blijft omhoog kijken. Waar zien we de oude bestemming op de gevel? Erfgoed is vooral goed kijken.
Deze week: Wed Willem Tip – Schuur, Slijp, en Polijstmaterialen, Zuideinde 79, Westzaan
Nu een caravanstalling, maar getuige het opschrift vroeger een bedrijf in Schuur-, Slijp-, en Polijstmaterialen van de weduwe van Willem Tip.
Over het bedrijf aan het Zuideinde 79, vooral goed te zien vanaf de Overtoom, weten we verder niks. Maar er zijn vast wel lezers die ons uit de brand willen helpen. Wat deden ze daar? Hoe heette de weduwe? Wanneer begon het bedrijf en wanneer stopten ze?
Jan van der Male van het Gemeentearchief Zaanstad biedt uitkomst:
“De loods van de Weduwe Willem Tip is wel degelijk dezelfde als de oorspronkelijke houtloods, in 1927 gebouwd door de toenmalige NV Houthandel v/h P. Rot Czn. We zien ‘m op de oude foto (2e foto hieronder) als meest rechtse loods, het dichtst bij de voormalig Gereformeerde Kerk (die in 1928 verrees). De houtloodsen noordelijk ervan, dus links op de oude foto, werden ook door Rot geplaatst, maar zijn in latere jaren vervangen. Zover we hebben kunnen achterhalen is dus de loods van Tip de enige nog oorspronkelijke houtloods die er staat, terwijl het vroeger een enorm uitgebreid complex was!
Zie ook de luchtfoto uit 1938, de loods van Tip is opnieuw de meest rechtse.
De houtloods werd in 1964 door de VOF Machine- en timmerfabriek en houthandel “Het Noorden” verbouwd tot montageloods. Deze timmerfabriek zat aan het Ameland in Zaandam. De insteekhaventjes rondom de loods zijn (grotendeels) gedempt.
Vanaf 1970 stond de loods enige tijd op naam van het bedrijf Morant NV, vanaf 1976 op naam van W.G.M. Hooijschuur. In 1982 verkocht laatstgenoemde de loods met bijbehorend erf en water aan de familie Van der Willink-Van Ameron.
Houthandelaar Klaas Willem van der Willink (1917-1991) z’n eerste vrouw was een Westzaanse: Anna Paulowna Tip Willemsdr (1918-1971), afkomstig uit een invloedrijke familie in het dorp. Vermoedelijk Klaas’ schoonzus uit z’n eerste huwelijk, de weduwe van timmerman Willem Bruijgom Tip Willemszn (1914-?), begon in de loods een bedrijf in schuur-, slijp- en polijstmaterialen, tot 1998. Sindsdien wordt de loods verhuurd voor opslag.”
Het gemeentearchief heeft een foto van W. de Jong (Zaandam) uit 2013, en vermeldt als huisnummer overigens 77.
In het archief ook een foto van dit stukje vanaaf de Overtoom in de jaren vijftig. Het zijn de loodsen van houthandel Rote (oorspronkelijke naam was Houthandel Rot, deze werd in 1945 om commerciële redenen gewijzigd in Rote Westzaan). De houtloodsen hebben echter een andere vorm. Het lijkt erop dat de slijperijloods van later datum is.
Orkaan-lezer Jan Leguyt tipte ons over het pand en maakte de recente foto van de voormalige slijperij.
De Geveltoerist op de kaart
We hebben nu al: huisdokter, speeltuinvereniging, basisschool, RK jongensschool, school met den bijbel, pakhuis, badhuis, café, hotel, kaas-, kleding-, groente-, levensmiddelen-, fietsen- en meubelwinkel, garage, weeshuis, een jongelings vereeniging, kerk, muziekhandel, ziekenhuis, apotheek, slijperij, gemaal, gemeentehuis, polderhuis, torpedo bergingsvaartuig, gemaal, bakkerij, slagerij, cantine, drukkerij, papiermagazijn, sigaren-, kaas-, verf-, zeep-, veevoeder-, essence-, stijfsel- en machine-fabriek.
Verken alle gevels uit onze serie op de kaart hieronder of klik rechts boven in het venster om de kaart in een grote versie te zien. Bij elke plek is een foto opgenomen en de link om naar het verhaal achter de foto te gaan.
Ook een gevel die de moeite waard is? Stuur ze aan De Orkaan.
Over de loods aan het Zuideinde: De firma Willem Tip was oorspronkelijk een oliehandel, gevestigd in Westzaan - noord. Het belangrijkste product van de firma was standolie. Die vond in de vroege twintigste eeuw een veelzijdige toepassing: bij de verfbereiding, de zeepziederij, de verlichting. Na het overlijden van de naamgever in de vroege jaren twintig werd de firma voortgezet door zijn weduwe onder de naam firma Wed Willem Tip. In de jaren 1950 zette hun zoon Cornelis Simon Tip de firma voort als handel in de moderne 'bereide' olieverf en in schuurmaterialen. Als groothandel in schuurmaterialen heeft de firma vervolgens bestaan tot het eind van de vorige eeuw, eerst gehuisvest in eerder leeg gekomen en intussen gesloopte panden van Cacaofabriek Grootes in Westzaan noord, later in de houtloods in Westzaan - zuid. Na de beëindiging van de activiteiten van de firma is de loods (met nog steeds de oude firmanaam op de gevel) in gebruik gekomen voor de verhuur. De in het artikel genoemde Klaas Willem van der Willik heeft zijn medewerking gegeven bij de verwerving van de loods. In de activiteiten van de firma heeft hij echter daarna verder niet deelgenomen.