In 2014 kregen in Zaanstad zeven kandidaten genoeg voorkeurstemmen om in de raad te komen zonder dat ze op een verkiesbare plek stonden. Nu proberen zeker vier kandidaten op deze manier een raadszetel te bemachtigen.

In drie gevallen gaat het om de Turkse kiezers, die door Ali Seklem (D66, 6e), Metin Aksoy (VVD, 9e) en Yeliz Çölkesen (PvdA, 13e) worden aangesproken. Kultuurklutser Jan de Bruin (ROSA, 21e) voert actie om het ‘culturele geweten van Zaanstad’ te worden.

Bij de vorige gemeenteraadsverkiezing in Zaanstad had een partij 1.444 stemmen nodig voor een zetel. Dat was de kiesdeler: het totaal aantal stemmen (56.351) gedeeld door het aantal zetels (39). Na de eerste verdeling hadden partijen stemmen over: wie 4000 stemmen had, kreeg 2 zetels, maar heeft nog ruim 1.100 stemmen over. Wie met meeste aantal stemmen per zetel heeft, kreeg een ‘restzetel’.

Voorkeurstemmen

Die kiesdeler heeft echter nog een tweede functie. Wie 25 procent van de kiesdeler behaalt (ruim 350 in 2014), kan via voorkeurstemmen worden gekozen. Als je toch al op een verkiesbare plek stond, maakt dat weinig uit, maar als mensen op een onverkiesbare plek genoeg voorkeursstemmen krijgen, drukken ze andere kandidaten weg.

Bij de verkiezingen van 2014 verdrongen Annemarie van Nieuwamerongen en Rina Schenk op die manier Armagan Babaoglu en Harm Jan Egberts van hun posities (hadden ze bij de VVD vrouwen maar hoger op de lijst moeten zetten). Babaoglu kwam alsnog in de raad nadat Dennis Straat wethouder werd, Egberts verving later Gerard Hartog.

De Vries, Palabiyik, Baylan en Sariyildiz

Bij D66 was de verrassing nog groter, daar kregen vier kandidaten genoeg voorkeurstemmen: Jan de Vries, Bahar Palabiyik, Murat Baylan en Ali Riza Sariyildiz. De laatste kwam niet in de raad maar De Vries, Palabiyik en Baylan hielden de originele nrs. 3, 4 en 5 (Martin Hoek, Wouter Zorg en Flip Hoedemaeker) uit de raad. Hoek en Hoedemaeker kwamen tussentijds alsnog in de raad. Palabiyik en Baylan keerden niet terug op de lijst voor 2018. Bij elkaar scoorde D66 2.300 ‘Turkse’ voorkeursstemmen.

Bij de POV behaalde ‘lijstduwer’ An Kaaijk, de enige vrouw op de lijst, ook voldoende stemmen om Alex Folla te passeren maar ze maakte daar geen gebruik van (de POV heeft het nu iets slimmer gedaan, de 4 vrouwen op de lijst staan op de 4 laatste posities).

Seklem, Aksoy en Çölkesen

Metin Aksoy, nr. 9 bij de VVD en Yeliz Çölkesen, 13e bij de PvdA, zijn normaal gesproken onverkiesbaar. Bij UMSU PC aan de Rozengracht hangen ze eensgezind naast elkaar (boven).

Ali Seklem staat op de 6e plek bij D66, dat zou een verkiesbare plaat op kunnen leveren, vooral als D66 een wethouder gaat leveren – maar of met de aanwezigheid van DENK en opnieuw meer meer dan 2000 Turkse voorkeurstemmen op de partij zullen worden uitgebracht valt te betwijfelen. Akli nemt het zekere voor het onzekere, flyert niet alleen op de Gedempte Gracht maar heeft ook zijn affiche bij de Emrah Supermarkt (Spitsbergen) opgehangen.

Jan de Bruin

De voorman van de actiegroep Kultuurklutser die de referendumaanvraag over het cultuurcluster indiende, staat op plek 21 bij ROSA. De Bruin probeert zijn achterban te mobiliseren om op hem te stemmen. Hij wil…

“als het culturele geweten van Zaanstad en organisator en trekker van het referendum tegen het cultuurcluster meer gewicht in de schaal leggen om Zaanstad in cultureel opzicht door spreiding en publieksbereik beter op de kaart te zetten!”

De Bruin nodigde zijn familie, vrienden en bekenden uit:

“om al jullie stemgerechtigde familie, vrienden en vriendinnen uit Zaanstad via email, Twitter en Facebook te vragen om een voorkeursstem uit te laten brengen op: lijst 7 ROSA en nr. 21: Jan de Bruin”

Bij de geadresseerden zitten mensen uit de culturele sector, horeca, museum-medewerkers, kunstenaars, journalisten, muziek, en zelfs een ander kandidaats-raadlid van ROSA, die schreef aan De Bruin:

“ik ga niet op je stemmen en en ga zeker mijn vrienden en familie er niet op wijzen. Sterker nog, ik vind het een beetje ongepast, als je echt in de raad wil dan had je je via de kandidaatstelling van rosa die echt heel zorgvuldig is geschied aan moeten melden voor een hogere plek”

Ruud Pauw staat volledig achter de actie van De Bruijn: “we hopen dat alle akties van ROSA veel stemmen opleveren.”

Marianne en Nick

Misschien zijn er meer raadsleden die stiekem hopen voorkeurstemmen te scoren, zo lacht Marianne Doeves-De Boer (nr. 7 bij de VVD) in Assendelft de kiezer levensgroot toe.

Nr 9 van het CDA, Nick Hendriks, Twittert zich een slag in de rondte om gekozen te worden, maar met 32 volgers zal dat een hele klus worden.