Wie kent ze niet, die slijmerige naaktslakken die je planten opvreten en waar je als een bananenschil over kunt uitglijden?

Maar deze slakken zijn ook nuttig en hebben (bed) geheimen die je misschien niet verwacht..

Naakte slakken zijn het, want we kennen ze natuurlijk ook met huisjes. In Nederland zo’n 20-tal verschillende soorten.

Slakken behoren biologisch gezien tot de Weekdieren en zijn zelfs de enige weekdieren die ooit het land hebben gekoloniseerd. Ze bezitten geen inwendig of uitwendig skelet, zoals mensen en zoogdieren hebben om hen te beschermen, maar wel een slakkenhuis. Deze is gemaakt van kalkachtig materiaal.

De naaktslakken hebben hun schelp in de evolutie verloren, en alleen binnenin de naaktslak vind je nog een klein stukje (rudimentair) schelp terug. Weekdieren dus, maar daarmee zijn we er nog niet.

Een Octopus is ook een weekdier en die ziet er toch anders uit met zijn acht zichtbare poten (NB! Van de Zeekat, ook een inktvisachtige, spoelen regelmatig de inwendige schelpen aan op het strand. We noemen ze Sepia’s, en geven ze aan kanariepietjes. Een link naar de naaktslakken.)

Slakken behoren tot de zogenaamde buikpotigen. Natuurlijk hebben ze geen echte poten, maar door gespierde ribbels op hun buik afwisselend samen te trekken komen ze vooruit. De slijm die ze produceren helpt daarnaast de weerstand te verlagen.

Je zult je misschien wel eens afvragen waar al dat slijm vandaan komt uit zo een klein beestje, het gaat maar door, alsof ze permanent verkouden zijn. Uit hun huid scheiden ze stoffen af, die sterk water(damp) aan zich binden uit de lucht, dit zorgt er tevens voor dat ze niet uitdrogen. Ze produceren op hun buik een ander type slijm dan op hun rug. Het slijm heeft ook de functie van geurspoor. Ze kunnen slecht tegen (te) droge omstandigheden en daarom zie je ze vooral op vochtige dagen en/of plekken. In de volle zon drogen ze snel uit en gaan dood.

Naaktslakken behoren daarnaast tot de longslakken, dit in tegenstelling tot de kieuwslakken die altijd onderwater leven (zowel zoet als zout). Je kunt aan de rechterkant van de slak een holte zien, dit is de ademopening van de slak. De slak ververst de lucht in de long (het is eigenlijk een rijkelijk van bloedvaten voorziene holte) door de ruimte groter en kleiner te maken. Overigens zijn sommige zoetwaterwaterslakken, zoals de Poelslak ook longslakken. Die moeten dus bovenwater ademhalen, je kunt ze in vele sloten tegenkomen (alleen niet in te zure wateren, want kalk lost op in zuur).

Wat natuurlijk ook opvalt zijn de ogen op steeltjes. Ze kunnen waarschijnlijk niet heel goed zien, en moeten het meer hebben van hun tast- en reukvermogen. De onderste ‘steeltjes’ zijn dan ook (af) tasters.

Naaktslakken zijn nuttige dieren. De meeste zijn afvalopruimers, maar lusten, afhankelijk van de soort, ook planten en schimmels. Sommige eten ook elkaar levend op. Zelf worden ze gegeten door allerlei dieren, van vogels, reptielen en amfibieën tot zoogdieren. Het schijnt dat onze zuiderburen ook gek zijn op naaktslakken. Derhalve dit keer geen nieuwe aflevering van ‘Lekkers uit de berm’ van mijn hand.

Naaktslakken zijn hermafrodiet, oftewel tweeslachtig. Ze bezitten dus zowel mannelijke als vrouwelijk geslachtsorganen. Het is nu de tijd om voort te planten, dus ga op zoek om dit wonderlijke ritueel te bekijken, want wat je ziet is bizar…

Het begint ermee dat de slakken elkaar gaan likken (ze bezitten een raspige tong). Dit zou nog extra slijm aanmaken (extra glijmiddel van moeder natuur). Daarna stulpt er vlak onder de ademopening een ‘ding’ uit dat niet zou misstaan bij een nieuwe filmversie van Alien of The Thing. Het is een azuurblauw, half-transparant ‘geval’. Beide sekspartners ‘wokkelen’ dit ding om elkaar heen. Zodoende wordt sperma (in de vorm van pakketjes) uitgewisseld welke vervolgens wordt ingebracht (geïnsemineerd) bij elkaars eieren. Het hele ritueel kan uren duren.

Wegslakken verrichten liggend de daad. De eveneens algemene Tijgernaaktslak doet het hangend aan een slijmdraad.

Liggend kan nog rekenen op enige verbeelding die ons mensen past, maar hangend… inderdaad, ‘its a lifeform, but not as we know it’, echt te bizar om te zien! Ik heb dit zelf meerdere malen live gezien, maar kijk even dit filmpje (iets meer dan twee minuten), dan weet je wat ik bedoel:

Het Italiaanse neefje (stallion?) van de Tijgerslak, doen het ook hangend en hebben daarbij penissen van soms wel 80cm lang, heren! Na de bevruchting worden de eieren op een vochtige plek gelegd, meestal in de grond. De jonge naaktslakken komen binnen enkele weken al tevoorschijn.

Ik hoop dat je voortaan met andere ogen en respect naar deze kruipende bananenschil kijkt.

Groentjes!