Burgemeester Hamming krijgt van alle raadsleden te horen of ze gebouwen en/of gronden in Zaanstad in bezit hebben. Die gegevens kunnen wel door collega-raadsleden worden ingezien maar worden niet openbaar. Ook hoeven raadsleden niet op te geven wat een pand of een stuk grond waard is.
Dat is de belangrijkste wijziging die de raad van Zaanstad aanbracht in de nieuwe gedragscode die voor raadsleden gaat gelden. De code moet de integriteit van raadsleden bewaken. Alles wat naar vriendjespolitiek, corruptie, omkoping, ongewenst gedrag of belangenverstrengeling ruikt, moet worden vermeden.
Bezit melden
Het bezit van panden of gronden kan je oordeel beïnvloeden: wordt het meer waard als er een nieuw bestemmingsplan komt of minder als er overwogen wordt een drukke weg langs te leggen?
De aanvankelijke tekst was: ‘Je meldt ook bezit van gebouwen en/of grond in de gemeente die je winst opleveren’. Dat van die winst was al een beetje een rare, maar volgens veel raadsleden klopte die hele passage niet. Daar is nu van gemaakt: ‘Je meldt ook het bezit van gebouwen en/of gronden in de gemeente met een omschrijving van het pand en/of de grond’.
Maar deze informatie wordt alleen bekend gemaakt aan de griffier en burgemeester. Raadsleden kunnen deze informatie onder geheimhouding inzien bij de griffier. Deze wijziging werd op voorstel van POV (Jaap Keijser), PVV (Natasja Cornelissen), CDA (Julie van ‘t Veer) en Lokaal Zaans (Marianne de Boer) aangenomen. Ook D66, DENK, GroenLinks, Groep Lassooy, POV en PvdA steunden het amendement.
Merel Kingma van D66 legde uit wat er bedoeld werd: ‘we mogen er niet met de pers over praten’. Maikel Kat van DZ was tegen: ‘we willen geen geheimhouding, wij willen het openbaar, het moet ook voor de inwoners openbaar zijn’. Hanneke Veurink (CU): ‘We moeten controleerbaar zijn voor inwoners. Het gaat niet over je privé-adres, maar over andere panden in je bezit’. Marianne de Boer: ‘als burgemeester en griffier het weten is dat genoeg, het is helemaal niet nodig dat elke inwoner dat te zien krijgt. Het politieke ambt is al op eieren lopen, op een gegeven moment is het wel genoeg’.
Fractie-assistenten
Ook fractie-assistenten gaan onder de code vallen. Tot dusver gold die uitsluitend voor (steun)raadsleden en leden van B&W. Maar omdat fractie-assistenten ook inzicht hebben in alle (geheime) stukken, diende Hanneke Veurink van de ChristenUnie dit amendement in. Alleen POV en PVV waren tegen (in eerste versie van dit artikel stond dat de VVD was, dat klopte dus niet).
De raad heeft al diverse keren over de code gesproken, een beetje ongemakkelijk was dat wel. Menno de Haas (ROSA): ‘we zijn al voor vierde keer over ons zelf aan het praten’. Maar De Haas – lid van de werkgroep die de code voorbereidde – benadrukte wel het belang van goede afspraken. Burgemeester Hamming: ‘het heeft ons de afgelopen maanden beziggehouden. We moeten het morele kompas bij ons beleggen. Hoe voorkomen we elke schijn van belangenverstrengeling?’
Malafide kapper
Gezellig was het niet altijd. Juliëtte Rot nam niet deel aan de beraadslagingen omdat zij onderwerp van een integriteitsonderzoek is en een van de amendementen (over het tijdig en schriftelijk informeren van raadsleden waarover een melding is gedaan) leek over haar zaak te gaan. Merel Kingma (D66) vond dat eigenlijk wel een probleem, zij vond dat het wel erg over een specifieke case leek te gaan.
Burgemeester Hamming was niet per se tegen dat wijzigingsvoorstel, maar maakte duidelijk dat er ook uitzonderingen waren: ‘bij fraude en corruptie moet je eerst onderzoek doen, het achterhouden van informatie moet proportioneel zijn’. Het amendement werd verworpen, alleen ChristenUnie, Democratisch Zaanstad, Groep De Boer / LZ en Groep Lassooy steunden het.
Kat was wel de gebeten hond tijdens de vergadering. In zijn betoog haalde hij keer op keer een ‘willekeurig’ voorbeeld aan van een ‘malafide kapper in het centrum van Zaandam’ (POV-fractievoorzitter Jaap Keijser is kapper in Zaandam). Zelf vond Kat dat wel grappig. Maar hij was de enige. Marianne de Boer (LZ) vroeg voorzitter Hans Kuyper in te grijpen waarop Kat een beetje gas terug nam: ‘het kan ook een schilder zijn’. Maar de toon was gezet. Julie van ’t Veer (CDA) vond het ‘uiterst ongemakkelijk’, en dat gold volgens haar ook voor wat DZ in de media naar buiten bracht.
Alle stukken en amendementen zijn hier te vinden (en ook de vergadering kan worden teruggekeken).
Door Piet Bakker. Afbeelding boven is compilatie van sprekers tijdens de raadsvergadering, links boven zien we Marianne de Boer en niet VVD-raadslid Jovana Blazevska.
Wat zijn ze toch druk met zichzelf.
Tenzij politieke belangen prevaleren natuurlijk.
Ik ben niet meer zo onder de indruk van politieke afspraken, veelal zijn ze het papier niet waard. Als een afspraak geschonden wordt dan is een tekst als "het denken staat niet stil" altijd nog inzetbaar.
Wil je iets afspreken met politici, zorg dan dat het via de rechter afdwingbaar is en wees bereid er jaren over te procederen. Voorbeelden te over.
Ze stellen zich wél “open en bloot” verkiesbaar. Maar eenmaal op het pluche…
Het individuele eigen belang voor de keuze van een raadslid wordt voor inwoners van Zaanstad zo nooit duidelijk én juist dát is niet oké!
De raadsleden hebben een eed afgelegd. Daarin verklaren zij dat ze oa (de schijn van) belangenverstrengeling zullen voorkomen. Als een raadslid ergens (om in dit voorbeeld te blijven) bezit heeft en een belang bij een raadsbesluit dan worden zij geacht om de zaal te verlaten en niet mee te stemmen. Tot nu toe gaven raadsleden bezit niet op. Dat gebeurt nu wel en de burgemeester en griffier kunnen de raadsleden dan aanspreken als het onverhoopt toch wel gebeurt.
Vanuit mijn kennis als fractie-assistent een kleine verbetering. Fractie-assistenten hebben geen "inzicht in alle (geheime) stukken" zoals het artikel stelt. Fractie- assistenten kunnen de zwartgelakte persoonsgegevens zien op ingekomen brieven. Ze mogen ook aanwezig zijn in een fractievergadering waar over geheime stukken wordt gesproken. Maar de stukken zelf zien ze niet. Bij besprekingen in Zaanstad Beraad of eventueel de gemeenteraad mogen ze niet aanwezig zijn. Het is natuurlijk goed dat wordt afgesproken dat zij zich wel aan de afgesproken omgangsvormen moeten houden en daarop ook aanspreekbaar zijn. Jammer dat al één fractie heeft aangekondigd zich niet aan de afgesproken gedragscode te houden.
Dit is de tekst van het amendement: 'Op dit moment mogen fractieassistenten volgens het Reglement van Orde het gesprek in de fractie over geheime informatie bijwonen. Hierdoor zijn zij dus op de hoogte van deze informatie en zijn ook aan geheimhouding gebonden.'
De passage uit het amendement klopt als een bus. Maar in het artikel staat dat ze "inzicht in alle (geheime) stukken" hebben.Dat is dus niet zo. Niet alle geheime stukken worden besproken ( bv financiële achtergrondstukken). Maar ook veel andere documenten worden niet besproken. Daar weet de fractie-assistent dus niets van. Geheimhouding is dan natuurlijk opgelegd. Maar de gedragscode gaat over meer. Ze moeten zich net als de beëdigde raadsleden en steunfractieleden ook netjes gedragen. Dat is nieuw.