De gemeenteraad van Zaanstad moet bij de behandeling van de begroting 2017 in het najaar een beslissing nemen over het verhogen van de OZB met € 70 euro per € 100.000 WOZ-waarde van niet-woningen.

Met de opbrengst van deze verhoging – naar verwachting 1,7 miljoen euro per jaar – kan het Ondernemersfonds Zaanstreek van start gaan. De initiatiefnemers van dit fonds dienen binnenkort een voorstel in bij het college van burgemeester en wethouders.

Ondernemersfonds blijkt een verwarrend begrip te zijn, want niet alleen ondernemingen dragen bij, maar ook verenigingen, maatschappelijke en culturele organisaties, de zorg- en onderwijsinstellingen. Daar staat tegenover dat al die partijen voor het financieren van activiteiten en plannen een beroep kunnen doen op het fonds. Het moet bijdragen aan een beter vestigings- en leefklimaat in de Zaanstreek en de samenwerking tussen ondernemers en andere organisatie stimuleren.

Bewaking
Goede bedoelingen, maar ondernemers staan meestal niet spontaan te juichen als zij geconfronteerd worden met lastenverhogingen. De wedervraag is onmiddellijk wat levert die investering in het leefklimaat ons op? Dat was ook het weerkerende thema tijdens een voorlichtingsbijeenkomst in de kantine van sportvereniging Hercules in Zaandam.

De concrete voorbeelden van de baten kwamen uiteindelijk uit de praktijk van andere ondernemersfondsen. In Utrecht is collectief een hoogwaardig camerabewakingssysteem aangeschaft (‘Je kunt de roos op de schouders van de inbrekers zien’), is een overslagpunt ingericht om goederen van vrachtwagens over te laden op bestelauto’s die de winkels in de stad bevoorraden en het bevorderen van duurzame mobiliteit.

In Hoorn is op de bedrijventerrein door een betere bewaking het aantal inbraken en de schade daarvan met negentig procent gedaald. Een verplichte bijdrage via de OZB maakt een einde aan de praktijk van de ‘freeriders’, ondernemingen die niet meebetalen aan vrijwillige collectieve voorzieningen op bedrijventerreinen maar daarvan wel profiteren.

Het geld dat de stichting Ondernemersfonds Zaanstreek beheert, gaat terug naar de bestaande bedrijventerreinen, het stadscentrum, winkelgebieden en branches als de agrarische sector. Het kan worden besteed aan bijvoorbeeld marketing en promotie, de centrale inkoop van veiligheid, parkmanagement, lobbytaken en sport- en cultuurevenementen. De initiatiefnemers sluiten niet uit dat het fonds ertoe leidt dat ondernemers minder hoeven te betalen aan de collectieve voorzieningen van bedrijventerreinen.

Geen uitzonderingen
Verhuurders van panden betalen 55 procent van de bijdrage; huurders 45 procent. Een sceptische huurder werd voorgehouden dat een veilige en prettige omgeving het verhuren van zijn panden makkelijk maakt, een reden kan zijn om de huur te verhogen en meer winst beurt bij verkoop. Maar het bestuurslid van een modelbouwvereniging die een pandje bezit kreeg een aantal suggesties voor activiteiten die club allang doet.

Creatieve ondernemers stuitten tijdens deze bijeenkomst op een onwrikbare wethouder Dennis Straat (economische zaken) die welwillend luisterde naar alle argumenten die uitzonderingen rechtvaardigen, maar vasthield aan

“de gekozen systematiek heeft een fiscaal karakter en die laat geen uitzonderingen toe. Dat zou ook oneerlijk zijn”.

Hij bevestigde dat de gemeente ook een financiële bijdrage levert aan het fonds voor het onroerend goed dat zij bezit. Wat neerkomt op een bedrag van rond 150.000 euro. Daar kan ruimte voor worden gemaakt op de begroting. De vraag of het fonds niet gefinancierd kan worden uit de huidige opbrengst van de OZB, bevestigde Straat:

“Maar dan moeten we 1,7 miljoen euro extra bezuinigen op de begroting en dat is politiek niet haalbaar”.

Boerderijwinkel
Er waren bekeerlingen die het Ondernemersfonds aanvankelijk niet zagen zitten, maar overtuigd zijn geraakt dat er voordelen aan zitten voor ondernemers en de samenleving. Maar de oudere veehouder was niet aan het twijfelen gebracht. Hij moet als ondernemer het hoofd boven water houden met een melkprijs van 25 eurocent de liter. De heffing voor het fonds wuifde hij weg. De ondernemers die dat zo graag willen, moeten het geld zelf maar opbrengen.

“Zo’n bijdrage is net als een kind. De premie begint klein als een baby, maar groeit alleen maar groter. En van collega’s uit de buurt van Teylingen heb ik gehoord dat de verdeling van het geld alleen maar tot ruzies leidt.”

Je zag hem denken: ik ben toch geen boer geworden om een boerderijwinkel te beginnen of een camping? Want dat zou het ondernemersfonds voor hem kunnen betekenen.

Misschien put hij hoop uit wat Dennis Straat zei:

“Het ondernemersfonds is geen gelopen race. De gemeenteraad moet een beslissing nemen”.


De initiatiefnemers van stichting Ondernemersfonds Zaanstreek zijn: ondernemersnetwerk ZON, Stichting Parkmanagement Zaanstad, Business Network Zaandelta, Bedrijvenvereniging BVNM, BIA en Stichting Binnenstadmanagement SBZ.


Een bijdrage van Jaap de Jong