Morgen speelt Youp in Oostknollendam. In het Dorpstheater. Het is stijf uitverkocht. U kunt er niet meer heen.

Ik ook niet. Maar ik ben al eens geweest.

Door Piet Bakker

Ergens in de jaren zeventig speelde Youp, die toen nog gewoon Youp van ’t Hek heette, in het Dorpstheater in Wormer. Ik schreef in die tijd recensies voor De Typhoon en was gevraagd naar de relatief onbekende komiek te gaan.

Van ’t Hek speelde een vertegenwoordiger in teddyberen. Hij lag in scheiding en streed met zijn vrouw om de omgangsregeling voor de cavia.

Voor de pers waren traditiegetrouw mooie plaatsen op de eerste rij gereserveerd. Twee stuks per krant zodat je je vriend of vriendin mee kon nemen. Bovendien: gratis drinken, en 25 gulden voor het stukje in de krant de volgende dag. Wat wil je nog meer?

Al snel ging Youp in zijn razende tempo van start met een tirade over het moeilijke werk van een handelsreiziger in teddyberen. Dat leverde uiteraard gelach op – ik lachte ook. Van ’t Hek stond op dat moment vooraan op de linkerkant van het toneel, op nog geen 2 meter afstand van mij. “Wat?!” riep hij me gespeeld woedend toe, “ik lach toch ook niet om jouw werk?” Ik kon nog net mijn notitieboekje wegstoppen, anders was ik helemaal aan de beurt geweest. Maar aan de beurt kwam ik sowieso. Vanaf dat moment was ik de sigaar. Met grote regelmaat wende Youp zich naar mij. Het werd een ongemakkelijke avond – voor mij dan.

Misschien was hij niet de eerste, maar in die tijd begon het publiek bij veel meer cabaretiers onderdeel uit te maken van de act. Mensen die te laat binnenkwamen werden met een spotlight gevolgd, uit het publiek op de eerste rij werd iemand gekozen die moest zeggen hoe ze heette en wie die kerel naast haar was, mensen werden op het toneel geroepen.

Bij Youp was het allemaal beschaafd amusement, ik werd niet beledigd of kreeg het woord (en godzijdank moest ik niet op het toneel), maar ik maakte wel onderdeel uit van een voorstelling (en kreeg ook vragen achteraf of het in scene was gezet). Het was vooral ongemakkelijk. Ik zit bij voorkeur anoniem in het donker bij een voorstelling.

Ik ga graag nog eens naar Youp. Maar dan op de achterste rij.