Hero de Jager: een houten huis uit Koog aan de Zaan van bijna 400 jaar oud. Het was zo verwaarloosd in het begin van deze eeuw dat het op het punt stond om gesloopt te worden, maar het werd op het nippertje van de ondergang gered en wordt nu herbouwd vlakbij Brouwerij Hoop in Zaandijk.

Restauratieaannemer Bart Nieuwenhuijs is verantwoordelijk voor de redding in 2005 en voor de huidige herbouw.

Een deel van het huis stamt uit het tweede kwart van de 17e eeuw en is daarmee bijna 400 jaar oud. Maar ook de rest van het pand is uit de 17e eeuw. Bijzonder is dat het uit twee bouwlagen bestaat (en een zolder), alleen De Waakzaamheid en de voormalige apotheek van Van Sante (nu op de Zaanse Schans) die uit die periode stammen, hebben twee bouwlagen.

Het pand Zuideinde 136 in Koog aan de Zaan was samen het het in de 19e eeuw aangebouwde pakhuis ‘De Boterton’ aangewezen als provinciaal monument maar tijdens de restauratie  in 2004/2005 werd het gehele pand vervangen voor nieuwbouw in dezelfde vorm. Tijdens de sloop is het pand nauwkeurig ingemeten en getekend. Vervolgens zijn alle bouwdelen genummerd en is zijn de onderdelen zorgvuldig gedemonteerd en opgeslagen. Ook heeft er direct bouwhistorisch onderzoek plaatsgevonden naar de gevelindeling van het pand. Daarmee is het oorspronkelijke provinciale monument gered en staat nu een kopie aan het Zuideinde (foto onder).

hero de jager nu copie

 

De Boterton’, het achterdeel van het pand, is in 2013 herbouwd aan de Raadhuisstraat 26 in Koog aan de Zaan.

In 1834 kocht  Hans Hendrik, een koopman uit Koog aan de Zaan, het huis met erf van Jacob Louwerens eveneens koopman (winkelier). In 1856 werd de Zaandamse winkelier Hero de Jager eigenaar. In 1889 zetten de zonen van Hero de Jager – waarvan er één ook Hero heette – het bedrijf van hun vader voort en dreven handel in koloniale waren en sterke dranken.

hero de jager 1940 GAZ
Hero de Jager, omstreeks 1940, Gemeentearchief Zaanstad

Hieronder het pand vlak voor de sloop.

hero de jager 2005 wim de jong GAZ
Hero de Jager, vlak voor de sloop in 2005, foto Wim de Jong, Gemeentearchief Zaanstad

De oorspronkelijke ‘Hero de Jager’ wordt herbouwd bij Brouwerij Hoop in Zaandijk.

hero de jager
Zo moet het worden, plan Hoop, afbeelding: Hooyschuur Architecten, Wormerveer

Otterdvd maakte twee films over de restauratie door Bart Nieuwenhuijs. Hij ontdekte dat het de bedoeling was om het pand te slopen. Een deel van het dak was al weg. Na lang onderhandelen kreeg Nieuwenhuijs het voor elkaar dat hij het gehele pand (pakhuis De Boterton en woonhuis Hero De Jager) mocht demonteren. Vervolgens ging het monument in de opslag in een loods.

Hieronder in twee delen de restauratie.

Deel 2


Bronnen: video’s Otterdvd, de eerdere plannen (op De Orkaan), afbeeldingen Gemeentearchief Zaanstad, documentatie Zaanstad over het monument, Google Streetview.