Het is “vrijwel zeker” dat resten van een Romeinse wachttoren zijn gevonden bij de opgravingen onder het voormalige Provily Sportpark in Krommenie.

Dat stelt gemeentelijk archeoloog van Zaanstad Piet Kleij: “het gaat om de meeste noordelijke Romeinse (militaire) nederzetting op het vasteland. Verder dan Krommenie zijn de Romeinen tot nu toe niet gekomen. Hiermee wordt toch de geschiedenis van het Romeinse Rijk een stukje herschreven.”

De opgravingen rond de wachttoren door het Zaanse archeologiebureau Argo worden deze week afgerond.

De wachttoren is vierkant en had onderaan afmetingen van ongeveer 3 bij 3 meter. De bovenverdiepingen waren waarschijnlijk iets groter. De archeologen hebben twee van de vier hoekpalen bloot gelegd en uitgegraven.

Om de wachttoren heen stond een grote palissade van boomstammen, die bijna een half voetbalveld omsloot. Dit is erg groot voor een palissade rond een wachttoren, meestal waren ze kleiner. De omheining is niet vierkant, zoals op veel andere plekken in Europa het geval was, maar vijfhoekig. Zowel de grootte als de vorm van de palissade en de ligging van het geheel, buiten het Romeinse Rijk, zijn opmerkelijk. Dit geeft aan dat het een bijzondere vindplaats is.

Archeologen leggen de noordhoek van de palissade bloot. Duidelijk zijn de in de grond bewaard gebleven onderkanten van de palen te zien.

Elektriciteitskabel

De toren staat in een veenmoeras en om daar te komen hebben ze een dichtgegroeide kreek uitgegraven zodat een kanaal ontstond dat aansloot op waterwegen die naar de bewoonde wereld leidden. Het terrein zelf hebben ze opgehoogd met kleiplaggen. De boomstammen zijn waarschijnlijk aangevoerd vanaf de duinen of vanuit het rivierengebied langs de Rijn.

Onder de palissade ontdekten de archeologen aardewerk, dat mogelijk nog ouder is. De hele wachttoren blootleggen lukt niet. Er ligt een grote elektriciteitskabel die half Krommenie van stroom voorziet.

Bij de opgraving vonden de archeologen ook aardewerk zoals potten en kruiken (amforen). Gebaseerd op de vorm van dit aardewerk lijkt het erop dat de wachttoren uit de eerste helft van de eerste eeuw dateert.

Er is veel aardewerk gevonden, zowel Romeins aardewerk als inheems aardewerk, gemaakt door de plaatselijke bewoners. De Romeinen noemden de plaatselijke bewoners Friezen. Dit bijna gave, handgemaakte potje is waarschijnlijk van ‘Fries fabricaat’.

Afbeelding helemaal boven: De Romeinen hebben een deel van de palen in de grijze kleibodem van een kreek ingeslagen. De palen stonden hierdoor extra stevig. Misschien verklaart de loop van de kreek de vreemde vorm van de palissade.

Dit filmpje van de opgravingen maakten wij in september:

En Jan Schoen raakte daardoor geïnspireerd:

Bron: persbericht gemeente Zaanstad