De Orkaan heeft geen kantine, geen koffieautomaat en geen studio. Maar we hebben een website bomvol nieuws en we hebben mensen – Orkaankrachten! – die samen met de redactie het nieuws maken.

Veel van de krachten achter De Orkaan hebben niet de ambitie zelf zichtbaar te zijn. Toch laten we ze graag aan het woord de komende dagen. Om te voorkomen dat onderschat wordt wat onze gemeenschap bijdraagt aan de gemeenschap. Met hun bijdragen zijn we een Orkaan, anders waren we niet meer dan een briesje geweest…

Vandaag het woord aan: Anneke van Dok

Macht en tegenmacht

Sinds het debat over de toeslagenaffaire -en de rol van de premier daarin-, gonst het in Den Haag van de goede bedoelingen: Macht en tegenmacht, die woorden vormen het parool, dat van links tot rechts uit politieke monden schalt. Maar de Haagse politici redeneren egocentrisch, naar binnen gericht en ommuurd tegen kritiek van buiten, wat nu juist de oorzaak van alle problemen is.

Wie het landschap weids overziet, ontdekt dat de macht en tegenmacht in de regio’s en steden ook danig uit balans is. Waar in Den Haag nog kritische journalisten over de schouders van politici meekijken, werpt de regionale pers nauwelijks een kritische blik op de gemeenteraad. Ik volg de regionale edities nauwgezet, maar vind daarin te weinig onderzoeksjournalistiek en scherpe commentaren. Het zijn provinciale bladen geworden met regionale katernen, waarin zelfs voor een grote gemeente te weinig ruimte overblijft. Wie kent nog alle namen van gemeenteraadsleden? Waar vind ik een reflectie op genomen besluiten en gedane beloftes? Hoezo tegenmacht?

Ik schrijf vrij en willig voor De Orkaan. Ik voel me vrij om te schrijven over zaken die naar mijn mening niet deugen en ik doe dat willig, omdat ik vind dat het moet. Vrijwillig betekent ook dat ik er niet voor betaald word, maar ik werk vanuit mijn professie en niet uit hobby. De Orkaankrachten doen hun journalistieke werk uit persoonlijke betrokkenheid bij de Zaanstreek, dankzij een groot draagvlak in de samenleving en vanwege hun onafhankelijkheid van de overheid. Maar ‘onafhankelijk’ wil niet zeggen, dat een krant zonder steun kan. Gemeentebesturen zouden het bestaan van tegenmacht zo onmisbaar moeten achten dat ze hun luizen in de pels gaan ondersteunen. Dat is ook de mening van burgemeester Bort Koelewijn, namens de Verenging van de Nederlandse Gemeenten. Hij waarschuwde onlangs voor de verschraling van de lokale journalistiek en pleitte voor meer steun aan regionale kranten. Het landelijke fonds moet worden verdubbeld en de gemeenten moeten zelf ook meer bijdragen, gelet op hun stelselverantwoordelijkheid. 

Lees hier: Bort Koelewijn ‘Steun de lokale pers’

Een democratie kan namelijk niet zonder een kritische pers; met journalisten die een uitnodiging voor een persconferentie niet afwachten, maar zelf op onderzoek uitgaan. Die zelf berichten schrijven in plaats van ze over te nemen. Of die nu over mallotige paaltjes gaan, over financiële blunders, of over een foute bejegening van burgers. Een politicus is gebaat bij een krant, die een rotstukkie schrijft als hij zich misdraagt of onzin uitkraamt. Verstandige politici erkennen de krant als tegenmacht, in woord en daad. Zeker in een tijd, waarin journalisten worden bedreigd. Anderzijds luistert een goede krantenredactie naar kritische burgers, zelfs als die spreken over ‘het sufferdje’.

Ik heb beide kanten van macht en tegenmacht ondervonden: als Zaanse journalist én als politieke bestuurder (als wethouder, burgemeester en staatssecretaris). Ik weet hoeveel moed het vergt om een kritisch artikel te schrijven over een politieke hotemetoot, maar ik weet ook hoe het voelt als een bestuurder een slechte pers krijgt. De aanwezigheid van een kritische journalist in je omgeving werkt uiterst preventief! En juist daarom houd ik nu een pleidooi voor een onbelemmerde doorgroei van De Orkaan: onafhankelijk, maar niet aan zijn lot overgelaten. De maandelijkse 130.000 bezoekers, en de talrijke reacties van lezers verdienen dat. Uit de vrijwillige inspanningen van alle Orkaan-medewerkers blijkt hun geloof in het bestaansrecht van onze krant.