De oudste Zaanse sportclub die nog onder eigen naam bestaat is de Jisper ijsclub, dit jaar 140 jaar oud.

Ook in de top 5: Zaanlandsche Zeil Vereeniging (1882), Gymnastiekvereniging Jahn uit Westzaan (1883), de Wormerveerse Roeivereniging ‘De Zaan’ (1896) en de Wormerse kolfclub Togido (1897). Verder kent de Zaanstreek geen clubs die in de 19e eeuw zijn gestart en die nu nog bestaan (denken wij).

Omdat veel clubs fuseerden in de loop van de tijd, gaat de geschiedenis vaak verder terug, bij ZVV tot 1850, Lycurgus tot 1872, bij FC Zaandam tot 1896.

Zijn er geen voetbalclubs, korfbalclubs, watersportverenigingen of worstelclubs die nog ouder zijn? Aanvullingen? Suggesties? Oude foto’s? Wij krijgen ze graag. Het gaat om de echte leeftijd, dus bij fusie-clubs de datum van de fusie. Wij vonden inmiddels zo’n 50 clubs, er zijn er natuurlijk veel meer…

Negentiende eeuw (5)

Jisper ijsclub, 1879

Zaanlandsche Zeil Vereeniging, opgericht op 30 juli 1882 ten huize van de heer C. Tip te Westzaan, opvolger van de Zaanlandsche Zeil en roeivereeniging (ZZRV), opgericht in augustus 1850 (afbeelding boven uit 1852)

Gymnastiekvereniging Jahn, Westzaan, 1883

Wormerveerse Roeivereniging ‘De Zaan’, 1896

Kolfclub Togido (1897), ’tot ons genoegen is dit opgericht is de oudste kolfclub van Nederland. De vereniging Ons Genoegen is opgericht in het jaar 1873, per 1 januari 2013 werd deze club samen met ‘Krommenie’ en Togido samengevoegd tot TOGIDO WORMER.

1900-1925 (15)

Klein maar Dapper, IJsclub Krommeniedijk dateert van 15 januari 1901 (foto: Hendrik Reijne Hzn, eerste voorzitter van Klein Maar Dapper en echtgenote Jannetje Slooten)

Lambert Melisz, IJsclub Westzaan is van 25 februari 1907

Gymnastiekvereniging DEV Oostzaan is op 1 mei 1910 opgericht

Korfbalclub KZ, 1910

Worstelvereniging De Halter (nu ook fitness en krachtsport), 1910 (7 oktober)

Voetbalclub KFC, 1910 (of 1911)

Voetbalvereniging Zaanlandia, fusie van SVK (Strijd voor Kampioenen) en DVO (Door Vrienden Opgericht), SVK dateert van 1 april 1912, dus Zaanlandia is waarschijnlijk jonger.

VV Assendelft, 1912

Christelijke Gymnastiek en Sportvereniging “Kracht & Vlugheid’,  opgericht op 24 november 1917. Door K&L werden ook DIO (Koog aan de Zaan) en Simson uit Koog Zaandijk (1878) overgenomen.

Voetbalvereniging Zaandijk, 1917 (in april van dat jaar opgericht als Ondanks Tegenspoed Opgericht, dus misschien wordt hier ook een beetje gesmokkeld)

Roda, korfbal Westzaan, 1918

De Zaandamse Korfbal Vereniging (ZKV) ontstond op 10 november 1918

Oostzaanse Sport Vereniging (OSV), 1919

Voetbalclub Racing Club Zaandam (RCZ) opgericht in juli 1921 in het buurtgebouw Ons Aller Belang

Zaanse Hockeyclub De Kraaien opgericht op 22 november 1922

1930-1940 (13)

Voetbalclub WSV ’30 (Wormer), 1930

Zaanlandse Christelijke Football Club (ZCFC) opgericht op 5 mei 1931 in de christelijke school aan de Botenmakersstraat

De Zaandamse Korfbal Club (ZKC) op 17 juli 1931

VV Knollendam, 1932

Zaandam Zuid (korfbal), opgericht op 23 april 1932

Oostzaanse Korfbal Vereniging (OKV) opgericht op 2 juni 1932

OFC (Oostzaan), op 1 juli 1932 opgericht in café Concordia

SVA (Assendelft) werd opgericht op 15 juli 1932 (jubileumboek 50 jaar SVA)

Atletiek Vereniging Zaanland, 1933

Christelijke Voetbal Vereniging CVV Blauw-Wit (W) is opgericht op 16 oktober 1934

Swift, rooms-katholieke gymnastiekvereniging, Assendelft, ontstond in 1934

Groen Geel, Wormer, korfbal, op 14 november 1923 als Wormer Korfbal Vereniging (WKV). In 1935 werd de naam gewijzigd in Groen Geel.

Atletiekvereniging Lycurgus, afsplitsing van de gymnastiekverenging, januari, 1938

1945-1999 (10)

Lycurgus (Krommenie) werd in november 1872 opgericht, waarschijnlijk de eerste gymnastiekclub buiten de grote steden. In 1898 werd Hygiëa opgericht, dat in 1945 fuseerde met Lycurgus

Kwiek, gymnastiek- en atletiekvereniging, Wormer, 1946

Fortuna, Jisp, 1949, gymnastiek en volleybal

Schaakclub Assendelft, 1954

De Eerste Zaanse Basketbal Club The Windmills (E.Z.B.C. The Windmills) is op 18 mei in 1960 opgericht

Voetbalvereniging Saenden (Wormerveer) opgericht in mei 1960

Schietvereniging SSV Zaanstad is opgericht op 28 augustus 1965 alhoewel de geschiedenis teruggaat tot 1952. Er werd het pakhuis De Eendracht aan de Dubbele Buurt geschoten totdat het op 28 april 1978 afbrandde. Naast het gebouw was een speedbootje in de fik gestoken.

IJsvereniging Assendelft is ontstaan op 8 januari 1972, door een samengaan van twee ijsclubs; de “Zuider IJsclub” opgericht 11 februari 1870 en de “Onderlinge R.K. IJsclub Noordpool” opgericht 24 januari 1914

Base- en softballclub Cromtigers (1977)

Aktief, Assendelft (gymnastiek, badminton), 1989

2000-nu (6)

Voetbalclub Fortuna in Wormerveer werd opgericht in 2003, fusieclub van QSC (1915) en WFC (1907)

Furore korfbal (2009), voorlopers: Hoger Op in Krommenie ontstond in 1950, De Kieviten in Wormerveer werd opgericht op 5 juni 1965

Hercules Zaandam, 2010 (29 mei): voortgekomen uit VVZ (voorafgegaan door Hercules, 1916) en PSCK (1934).

ZV de Zaan (2012), opvolger van ZWV Nereus (1 juli 1995) dat voorkwam uit de Zaanse Watervrienden en ZC Nereus (opgericht in 1912). Per 1 juli 2012 is ZWV Nereus gefuseerd met ZZC Alliance, Zaandam.

Rood Wit Zaanstad (2017), opvolger van het in december 1979 opgerichte Zaanstad Turk-Spor (ZTS)

FC Zaandam, 2018, fusie van Zilvermeeuwen (1920) en Hellas Sport (1990) met voorlopers die teruggaan tot 1896. Toen werd Hellas opgericht, in 1900 opgegaan in de Zaandamse Voetbal Vereniging (ZVV), later fusie met ZFC (1910).

Gezocht en opgeheven

We zoeken nog naar het jaar van oprichting van Carna Concordia Olympia. Concordia stamt uit 1879, Carna uit 1915, Olympia uit 1906.

Inmiddels opgeheven of gefuseerd: IJsclub Wormer (opgericht op 1 januari 1872) en voetbalclub PSZ (Pieter Schoen Zaandam, Prettige Spelers Zegevieren), opgericht in april 1955, 2018 opgeheven.

Informatie uit Zaanwiki, bij clubs, van Wikipedia en Orkaanlezers Jan Blokker, Jan Leguyt en Ruud van der Meer.