Al lange tijd liggen cultuurkoepel FluXus en Stichting Muziekschool Zaanstreek (SMZ) met elkaar overhoop. De muziekschool voelt zich in een wurggreep gehouden door FluXus, terwijl FluXus medewerkers van SMZ van ‘grensoverschrijdend gedrag’ beschuldigen. Een nieuw plan waarin de rol van FluXus binnen cultureel Zaanstad opnieuw wordt bepaald zou een einde moeten maken aan het conflict, zo is de hoop.
Gerard Kleijn, de voorzitter van SMZ die de Zaanstadse raad donderdagavond toesprak, ziet het met het huidige voorstel niet gebeuren. ‘Het visieplan zoals het er nu ligt is oude wijn in nieuwe vaten. We hebben een visieplan dat de onwerkbare status quo voortzet’, zegt hij.
Escalerend conflict
Het is al een jaar flinke bonje tussen de Zaanse cultuurkoepel FluXus en Stichting Muziekschool Zaanstreek. Vorig jaar escaleerde het conflict toen de muziekschool volledig inzette op zelfstandigheid en vanuit FluXus beschuldigen van grensoverschrijdend gedrag werden geuit. FluXus ontsloeg medewerker die te loyaal aan de muziekschool was op staan de voet.
FluXus heeft overigens geen muziekdocenten in dienst, die kunnen als zzp’er betalen voor de ruimtes die ze huren. Dat is al langer een doorn in het oog bij de Stichting Muziekschool Zaanstad.
Volgens FluXus-directeur Vincent van Kekerix die ook insprak, heeft er daarna ‘grensoverschrijdend gedrag’ plaatsgevonden van docenten van SMZ naar medewerkers van FluXus. ‘De veiligheid van onze medewerkers, vrijwilligers en de docenten in onze panden is in het geding’, zei hij eerder, waarop hij besloot niet langer in gesprek te gaan met het bestuur van SMZ.
De twee zijn sindsdien geen centimeter dichter tot elkaar gekomen. De gemeente lijkt de enige die de ruzie kan sussen. Met een nieuwe versie van het zogenaamde Visietraject Centrum voor de Kunsten, waarin wordt bepaald wat de positie is van FluXus en Centrum voor de Kunsten, is er hoop dat de gemeente actie onderneemt om het conflict op te lossen. Maar aan het hoogopgelopen conflict wordt nauwelijks een concreet woord gewijd in het nieuwe plan, waardoor een oplossing nog ver weg lijkt.
‘Dit gaat het conflict niet oplossen’
In het nieuwe plan staat dat ‘experts de mogelijkheid moeten krijgen om binnen hun afdeling autonomer te opereren, met een eigen opdracht binnen de algemene opdracht van FluXus’. Ook moet ‘vertrouwen worden herwonnen en behouden’. Mooie woorden, maar een concrete oplossing voor het conflict lijkt het niet te bieden. Het maakt het voor een aantal raadsleden lastig om voor het plan te stemmen.
‘Ik krijg niet de indruk dat dit plan het conflict gaat oplossen’, zegt Jos Kerkhoven (DZ). ‘We zullen de band tussen de Muziekschool en FluXus moeten herstellen met het nieuwe visietraject’, zei Sietse Oppenhuizen (CU), ‘anders kan het plan zijn verbindende doel niet behalen.’
Over een eventuele verzelfstandiging van SMZ ging het donderdagavond vaak. De twee partijen zouden hiermee, weliswaar met een vechtscheiding, de wegen scheiden. Dat kan het probleem weleens oplossen, denken onder meer Oppenhuizen (CU) en Marianne de Boer (LZ). Zij zullen volgende week dan ook met een motie komen die de gemeente moet oproepen te kijken naar de mogelijkheden om SMZ te verzelfstandigen.
Hap uit subsidie
Volgens wethouder Wessel Breunesse is een zelfstandige SMZ in theorie geen enkel probleem. Zij zouden dan alsnog subsidie kunnen krijgen. ‘Maar het probleem is: SMZ diende vorig jaar een begroting van acht ton in. Daar zit voor de gemeente een knelpunt. Het kan niet zo zijn dat u zegt: “Die visie ziet er goed uit, maar voor een beperkte groep willen we een enorme hap uit subsidie nemen”. Dat is een onuitvoerbare opdracht.’
Om het nieuwe plan erdoorheen te krijgen, lijkt het er toch op dat er meer aandacht moeten worden besteed aan het oplossen van het conflict. ‘Er ligt op zich een mooi voorstel voor ons. Maar geluid van het conflict zweeft erboven. We moeten kijken of er we nog op een andere manier de samenwerking tussen de partijen kunnen vormgeven’, zegt Flip Hoedemaeker (D66).
‘FluXus heeft in het voorstel nog te veel macht over de muziekschool’, vindt Menno Barends (PVV). ‘We staan dan ook nog niet positief tegenover voorstel.’ Stella Pieterson (PvdD) ziet niet dat het vertrouwen met dit plan niet wordt hersteld: ‘We kunnen met dit plan niet uit de voeten, want het gaat te veel op de huidige voet verder en lost het conflict niet op.’
Volgende week donderdag besluit de raad over het voorstel.
Door: Jelmer de Vries. Op basis van Zaanstad Beraad donderdag 3 juni 2025 en eerdere berichtgeving De Orkaan. Uit vergadering: Gerard Kleijn (links) met op de achtergrond wethouder Wessel Breunesse.
Klinkt er straks nog toekomstmuziek voor het kinderstrijkorkest in Zaanstad?
Hoor hier onze hartenkreet!
Wij maken ons grote zorgen over het voortbestaan van het kinderstrijkorkest Stringkids on Tour, nu zo’n twintig jaar een begrip in Zaanstad.
Bij de aanvraag van de begroting van het project Carnaval der Dieren zijn wij dit seizoen op grote problemen gestuit.
De kosten voor het maken van de arrangementen en de pianobegeleiding bleken niet meer vergoed te kunnen worden omdat het potje waaruit dat altijd werd bekostigd niet meer beschikbaar is!
Daardoor kwamen wij voor een dusdanige hoge kostenpost te staan dat het project niet meer haalbaar was.
De doorberekende kosten zouden voor de klant te hoog worden om het project te kunnen starten.
Na een intensief gesprek met Team Fluxus zijn we er op het laatste moment toch uitgekomen.
Wel liet men doorschemeren dat voor het volgende project de begroting buiten Fluxus bij een andere subsidieverstrekker moet worden opgehaald, Team Fluxus geeft aan daarbij te willen helpen hetgeen wij erg waarderen.
Wel vragen wij ons af waarom het kinderstrijkorkest niet meer bekostigd kan worden via de ensembleregeling uit de geldstroom die jaarlijks vrijkomt vanuit de gemeente Zaanstad??
Samenvattend: waarom geeft de gemeente Zaanstad zoveel subsidie uit aan cultuur via Fluxus als dat vervolgens het Zaanse publiek niet meer bereikt?!
Wij vrezen dat wij met ingang van het komend seizoen onze gebruikelijke begroting niet meer rond kunnen krijgen
en dat deelname aan de projecten uiteindelijk voor de klant te duur gaat worden.
Het zou toch eeuwig zonde zijn van de mooie muzikale avonturen die wij nog hopen te beleven en al beleefd hebben, zoals kerstverhalen in de Bullekerk, presentaties op de Zaanse Kinderboekenmarkt, optredens in het Zaantheater en deelname aan het Pasveerconcours!
Maar bovenal zou het enorm zonde zijn van het plezier dat de jonge orkestmuzikanten ontnomen wordt om samen te spelen en zich te ontplooien als mensen die in verbinding staan met de samenleving door muziek te maken!
Dit alles voelt als een hellend vlak.
Na de opheffing van de Mannenband, het jeugdsymfonieorkest Sinfonietta, Christmas Carols from scratch
is er nog maar bijzonder weinig over van de ensemblecultuur bij de muziekschool.
Ruth Cobelens- artistiek leider en dirigente Stringkids on Tour
Viooldocente bij de muziekschool.
Joke van der Bunt- arrangeur en pianiste Stringkids on Tour
Pianodocente bij de muziekschool
Loskoppelen een financieel probleem voor Fluxus: Onzin!
De Muziekschool krijgt nu ook ca 800/850k incl de overhead en kan daar bij verzelfstandiging ook moeiteloos mee uit.
Fluxus gebruikt het financiële argument om een deel vh muziekschool budget verkapt naar zich toe te trekken met als argument dat zij ook gebruik maken van het pand voor activiteiten.
Als je de angel definitief uit het konflikt wil halen is verzelfstandiging van de SMZ noodzakelijk.
Fluxus zou gebaat zijn bij een nieuwe direkteur met gedegen kennis van dit specifieke culturele veld en een nieuwe Raad van Toezicht met dito achtergrond.
En dan een adviespanel Cultuur die geen enkele kennis heeft van de historie, die niet weet hoe de muziekschool van een van de beste van Nederland door de andere 'Cultuur disciplines' is weggedrukt tot een marginaal groepje dat uit alle macht probeert het hoofd boven water te houden, aan alle kanten tegengewerkt door dat stelletje carriere cultuur managers die zich meester hebben gemaakt van Fluxus, door de wethouder in zijn hol te kruipen, en die alleen maar hun eigen loopbaan voor ogen hebben en zich geen zier bekommeren over wat ze aanrichten.
Pieter ik denk dat jij bedoelt dat het cultuur barbaren zijn.
De valse noot, het Fluxusbestuur, is nog steeds in deze voorgestelde compositie aanwezig. Oplossing haal de valse noot eruit en stel een nieuw Fluxus bestuur samen waarin de Muziekschool beter vertegenwoodigd is. En laat de beslissing over een te ontslaan bestuurder niet aan dit bestuur over, want de ontslagen SMZ bestuurder is met een of andere verzonnen klacht buiten spel gezet.
Wederom gaat het louter over Fluxus versus SMZ. Het Visietraject gaat over een veel breder verhaal dan alleen (een deel van) het muziekonderwijs en het conflict tussen de twee partijen. Het gaat namelijk over het cultuuraanbod in de breedste zin van het woord. Jammer dat daar niet meer aandacht voor is.
@Miklós, misschien is het in dit geval handig om je rol/functie (onderdeel adviespanel cultuur Zaanstad) in dit dossier duidelijk te maken? ^Merel Kan
Uiteraard. Het zijn openbare stukken. Hier ons integrale advies aan de gemeenteraad:
Aanbeveling Onafhankelijk Adviespanel Cultuur inzake het Raadsvoorstel Visie-Traject Centrum voor de Kunsten
2 juli 2025
Het Adviespanel Cultuur is een onafhankelijke commissie bestaande uit zes Zaanse cultuurexperts die verschillende cultuurdisciplines vertegenwoordigen. De commissie adviseert de gemeente gevraagd en ongevraagd over haar cultuurbeleid en beoordeelt subsidieaanvragen.
Het Adviespanel Cultuur Zaanstad heeft het raadsvoorstel en de daarbij behorende documenten zorgvuldig bestudeerd. Het Cultuurpanel erkent de noodzaak van een nieuwe, heldere visie en opdracht voor het Centrum voor de Kunsten.
De voorgestelde voorkeursvariant, met
- de focus op de doelgroep kinderen en jongeren en hun omgeving;
- de focus op centrale locaties en één goed uitgeruste dependance;
- het CvdK als centrale organisatie met meer autonomie op de verschillende onderdelen;
wordt door het panel als toekomstbestendige aanpak gezien.
Fluxus: werk aan de winkel
Het Adviespanel wil niet voorbijgaan aan de recente historie en gebeurtenissen rondom het huidige Centrum voor de Kunsten. Wanneer de voorliggende opdracht aan het huidige CvdK wordt gegund ziet het Adviespanel als belangrijkste uitdaging dat Fluxus zich doorontwikkelt naar een betrouwbare en omgevingsbewuste organisatie die inzet op samenwerking en verbinding. Duidelijke, heldere afspraken en monitoring is cruciaal voor het slagen van de opdracht. We zien dat hierin veel werk aan de winkel is en er ook tijd nodig is om deze omslag te maken. En ook zien we dat met de komst van de nieuwe directeur de eerste voorzichtige positieve stappen zijn gezet. In dat kader is het Adviespanel positief over het gunnen van deze opdracht aan Fluxus.
Specifieke overwegingen rondom het muziekonderwijs
Het Cultuurpanel ziet het belang van het behoud van kwalitatief goed muziekonderwijs en de rijke muzikale traditie van Zaanstad. Het panel is zich ervan bewust dat de organisatie van het muziekonderwijs binnen het CvdK momenteel onder druk staat en dat een deel van de muziekdocenten, met name de docenten die al lang betrokken zijn bij de Muziekschool, behoefte heeft aan meer autonomie.
Het Cultuurpanel is zich ervan bewust dat slechts een deel van de muziekdocenten vertegenwoordigd is in Stichting Muziekschool Zaanstad. Het Cultuurpanel vindt de voorkeursvariant om géén zelfstandige muziekschool op te richten verstandig om meerdere redenen:
- vanwege diversiteit en inclusie;
- een efficiënte bedrijfsvoering;
- de mogelijkheden tot interdisciplinaire projecten;
- verbinding en samenwerking met andere kunstdisciplines;
- een onafhankelijke samenwerking met de muziekverenigingen en muziekdocenten van buiten Stichting Muziekschool Zaanstad.
Het Adviespanel Cultuur benadrukt het belang van middelen en ruimte voor zowel ambacht als vernieuwing, samenspel en experiment, cross-overs en samenwerking met andere muziekstijlen voor een levendige en toekomstbestendige muziekeducatiesector binnen het brede Zaanse culturele veld.
Cultuur is breder dan de muziekschool
Het Adviespanel benadrukt dat de huidige voorliggende opdracht breder is dan enkel muziekonderwijs. Deze gaat over cultuuraanbod in de breedste zin van het woord. Het dringende advies is om de discussie niet te vernauwen en beperken tot Fluxus versus Stichting Muziekschool Zaanstad. Want dan dreigt het gesprek te gaan over een beperkt deel van waar de volledige opdracht over gaat. Eén partij die stimuleert, verbindt, netwerken onderhoudt, een helikopterfunctie heeft en verbindingen kan leggen, heeft grote meerwaarde ten opzichte van het separaat organiseren van een deel van het muziekonderwijs.
Aanbeveling
Het Adviespanel Cultuur heeft vertrouwen in de gedegen aanpak van het visietraject en het daaruit vloeiende raadsvoorstel, en adviseert de gemeenteraad de voorkeursvariant te steunen.
Namens het Adviespanel Cultuur,
Miklós Kuijper (voorzitter)
Anouk Diepenbroek
Jaap Velserboer
Esmay Wagemans
Shari Isselt
Xoë Sorée
Dit stuk past precies bij de opvatting van de verantwoordelijke wethouder. Die zal zich er prettig bij voelen, het probleem oplossen zal het zeker niet. Alle mooie worden ten spijt, de partijen komen al verder uit elkaar te staan.
De wethouder heeft op geen enkele manier inmenging gehad in dit advies, daarom is het ook een onafhankelijk advies.
Ik schrijf ook niet dat hij inmenging heeft gehad. Maar dat het advies hem niet ongelegen komt, of denkt u van wel ?
citaat: het nieuwe visietraject’, zei Sietse Oppenhuizen (CU), ‘anders kan het plan zijn verbindende doel niet behalen.’
ja ja
en maar verbaast zijn over de kloof tussen stadhuis(taal) en burgers.