Gister schreven we over de naamgeving van straten in de nieuwe wijk Gouwpark. Acht verzetsmannen die in 1943, 1944 of 1945 omkwamen, worden geëerd doordat hun naam aan een straat, pad of brug verbonden wordt.

Maar wie waren Albert Huisman, Josephus Swolfs, Jacob Willlemszoon, Cornelis Zwart, Gerardus Docter, Pieter Adrianus Smit, Cornelis van Vugt en Machiel van Marle?

Onder het artikel gister reageerden meteen al vijf familieleden van drie van de acht verzetsmensen. Wij zochten in ons archief en online naar wat we over de acht mannen konden vinden.

De Zaandamse kolenhandelaar Albert Huisman (1918-1944) werd op 23 juli 1944 in concentratiekamp Vught gefusilleerd. Hij was op dat moment 26 jaar. Hij was getrouwd en had twee kinderen. Tijdens de oorlog raakte Albert betrokken bij de oprichting van de Raad Voor Verzet en bij de illegale krant De Waarheid.

Zaandammer Josephus (Sjef) Swolfs (1915-1944) was lid van een communistische sabotageploeg in de Zaanstreek, na zijn arrestatie komt hij via het Oranjehotel in Vught terecht, daar wordt hij op 25 juli 1944 door de Duitsers gefusilleerd. Erik Schaap schrijft in zijn boek ‘Oorlogspad, Adresboek van de Zaanstreek’ dat Swolfs als gevolg van verraad door Francisca de Munck-Siffels gearresteerd werd. “Hij was betrokken bij diverse aanslagen en verborg bij zijn huis een flinke hoeveelheid springstoffen. Die waren afkomstig van zijn werkgever, de Artillerie-Inrichtingen.”

Jacob Willemszoon werd geboren in Urk in 1894 en kwam om in het concentratiekamp Neuengamme op 3 januari 1945. Willemszoon werd in november 1943 gearresteerd, ook als gevolg van verraad door Francisca de Munck-Siffels. Hij was actief binnen het communistisch verzet en woonde in de Rigastraat 4 in Zaandam. (Zaanwiki)

De communistische timmerman Cornelis Zwart (1895-1945) was geboren in Alphen a/d Rijn en kwam ook om in Neuengamme, op 22 april 1945, vlak voor het einde van de oorlog. Hij werd in november 1943 gearresteerd. (Online wordt overigens ook Ravensbrück genoemd als plaats van overlijden.)

Sportleraar Gerardus (Gerard) Docter (1917-1944) werd op 22 januari 1944 als gevolg van verraad in Stationskoffiehuis J. Bos aan de Provincialeweg in Zaandam gearresteerd. Hij was lid van de verzetsgroep Koog-Bloemwijk (Erik Schaap, ‘Oorlogspad, Adresboek van de Zaanstreek’). Hij nam deel aan enkele overvallen, onder andere die op het postkantoor van Purmerend op 11 januari 1944. Op 23 februari 1944 werd hij gefusilleerd in het duingebied van Overveen. (Zaanwiki)

Machinebankwerker Pieter Adrianus (Piet) Smit uit Koog a/d Zaan (1913-1943) was lid van de Zaanse afdeling van de Stijkelgroep. Hij zat gevangen in het Oranjehotel vanaf 26 april 1941 en werd vervoerd naar Berlijn op 26 maart 1942, op 4 juni 1943 is hij in Tegel gefusilleerd. (Zaanwiki).

Cornelis van Vugt werd geboren in 1905 in Amsterdam en wordt op 4 september 1944 in Kamp Vught gefusilleerd. Hij woonde op de Acaciastraat nummer 17 en werkte bij de Artillerie-Inrichtingen. Samen met zijn vrouw Johanna Spierieus was hij actief in het verzet. Cornelis is na verraad gearresteerd in Amsterdam in 1944.

Zaandammer Machiel van Marle (1915) was expeditiechef, bedrijfsleider en medevennoot van de Handelsonderneming Jaléma in Koog a/d Zaan. Hij werd lid van een knokploeg die later opging in de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) waar hij plaatsvervangend groepscommandant werd. Op 13 maart 1945 werd hij bij een straatcontrole aangehouden en gefouilleerd. Hierbij werden belastende papieren aangetroffen. Op 6 april 1945 werd Van Marle met negen anderen gefusilleerd als represaille voor het doden van een jonge Duitse militair in Limmen. Hun lichamen werden in een massagraf in de duinen bij Overveen begraven.

Tijdens onze zoektocht vonden we ook het bericht dat burgemeester Geke Faber op 5 mei 2009 (!) toezegde dat bovengenoemd verzetsmannen in de Kleurenbuurt een straat naar zich vernoemd zouden krijgen…

Foto v.l.n.r: Huisman (boven), Van Vugt (onder), Swolfs, Docter, Van Marle en Willemszoon.