Het wietexperiment, waar Zaanstad aan meedoet, is controversieel verklaard door de Tweede Kamer. Maar heel veel lijkt het niet te gaan betekenen voor het experiment en Zaanse coffeeshophouders. “Ze gaan toch pas over vier jaar beslissen.”

Nu het wietexperiment controversieel is verklaard, mogen er geen nieuwe besluiten over worden genomen tot het aantreden van een nieuw kabinet. Doordat het wietexperiment inmiddels al in de experimenteerfase verkeert, gaat het waarschijnlijk weinig uitmaken voor het verloop van het experiment, denkt ook Maikel van Coffeeshop Smokery in Wormerveer, waarmee hij deelneemt aan de proef:

‘Volgens mij maakt dit eigenlijk niks uit voor de proef. De experimenteerfase loopt nu en duurt nog vier jaar, dus de komende tijd is er niet veel om over te beslissen.’

Grote beslissingen over het wietexperiment zullen de komende jaren dus niet aan de orde komen. Wel is het zo dat tussentijdse aanpassingen aan het experiment, zoals inmiddels al meerdere keren is gedaan, niet meer kunnen.

Tekortkomingen

Na vijf jaar aan voorbereiding en meerdere keren van uitstel startte afgelopen april de experimenteerfase, waarvan de resultaten de basis moeten vormen voor toekomstige besluiten over wietbeleid. In de experimenteerfase mogen coffeeshops uit de Zaanstad en negen andere deelnemende gemeenten enkel legaal geteelde wiet en hasj verkopen.

Althans, dat was het plan. Twee weken geleden werd de periode waarin hasj nog illegaal mocht worden verkocht uitgesteld tot 1 september 2025. Het aanbod van legaal geteelde hasj zou niet voldoende zijn. ‘Er zijn nog wat tekortkomingen in de leveranties’, merkt ook Maikel. ‘Met wiet gaat het meestal wel goed, maar met hasj is er soms nog tekort aanbod van legale telers.’ Hij is daarom ook blij dat hij tot 1 september nog even (deels) illegale hasj kan verkopen.

Want hoe een groot fan Maikel ook is van het experiment, in de eerste maanden zijn de gebreken al aan het licht gekomen.

‘We mogen maar voor maximaal een week inkopen bij legale telers. Dat zou op zich geen probleem hoeven te zijn als er binnen één of twee dagen geleverd kan worden, maar nu is het zo dat ik na bestelling regelmatig nog een of zelfs twee weken moet wachten tot de levering. Daardoor kan ik niet altijd alles verkopen wat ik zou willen verkopen.’

Maikel zegt niet de enige te zijn die daar last van heeft:

‘Hier hebben de andere twee coffeeshops in Zaanstad ook last van en dit hebben we aangegeven bij de gemeente. We hebben heel constructieve gesprekken met ze, maar zij kunnen zelf niet heel veel doen. Ze hebben het probleem aangekaart bij het Rijk.’

Toch is Maikel, ruim twee maanden na de start, heel blij met het experiment. ‘Ook al zit er in de levertijd nog verbetering, er gaan heel veel dingen goed. De kwaliteit vind ik goed, en de klanten zijn er ook tevreden mee.’ In zijn aantal klanten en omzet is voor Maikel sinds de start van het experiment niks veranderd.

Door: Jelmer de Vries op basis van gesprek met coffeeshophouder Maikel. Foto komt uit het Orkaanarchief.