De mogelijke afsluiting van de Zaanse Schans voor het publiek leidt tot zorgen bij monumenteneigenaar en bewoner van de voormalige oliemolen De Os. In een brief aan de gemeenteraad waarschuwt hij voor het risico dat monumentale panden, zoals zijn 17e-eeuwse molen, hun rijksmonumentenstatus kunnen verliezen.
De eigenaar van de molen geeft aan dat de meeste gebouwen op de Zaanse Schans momenteel een rijksmonumentenstatus hebben. Die status is belangrijk: ze zorgt ervoor dat panden behouden blijven, goed onderhouden kunnen worden en dat er geld beschikbaar is via subsidies. Zelf doet de eigenaar niet mee aan het toerisme in het gebied; de focus ligt volledig op het behoud van de molen.
Erfgoedfonds
De Os is bovendien niet zomaar een molen. Het is de enige molen op de Zaanse Schans die altijd op zijn oorspronkelijke plek heeft gestaan. Alle andere molens zijn verplaatst, herbouwd of zelfs nieuw gebouwd. Daarmee is De Os de enige échte, originele molen op de Schans. (Maar wel eentje zonder kap en zonder wieken.)
De grootste zorg is wat er gebeurt als de Zaanse Schans straks wordt afgesloten voor publiek. Dan zou de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kunnen besluiten dat de monumentenstatus niet langer nodig is. In andere gevallen, zoals bij openluchtmusea in Arnhem en Enkhuizen, is dat ook gebeurd. Daar zijn de gebouwen vaak geen rijksmonument meer, omdat ze binnen een afgesloten terrein staan.
Als dat ook hier gebeurt, kunnen subsidies en andere financiële steun voor onderhoud wegvallen. Volgens de brief is dat risico nog niet onderzocht door de gemeente. Daarom wordt de gemeenteraad opgeroepen om dat alsnog te doen en met een oplossing te komen. Naast het al beoogde bewoners- en ondernemersfonds zou er ook een erfgoedfonds moeten komen. Dat fonds moet voorzien in onderhoud en restauratie, mocht de rijksmonumentenstatus verdwijnen.
‘Een voorziening als hiervoor genoemd zou ons gelijk kunnen stellen en daarmee wezenlijk bijdragen aan een toekomstbestendige Zaanse Schans.’
De eigenaar hoopt dat de gemeenteraad de zorgen deelt en de oproep in overweging neemt.
Door Nick Boeske. Info uit Raadsinformatiesysteem Zaanstad. Foto: Piet Bakker (2022).
Ik wil hier nog het volgende aan toevoegen: ik ben bepaald nog niet vergeten dat de toenmalige gemeente Zaandam destijds (1962 en volgende jaren) zonder één tegenstem in de raad besloot om de Kalverpolder direct achter de toen al in opbouw zijnde Zaanse Schans tot woonwijk te bestemmen en helemaal vol te bouwen, en dat het echt enkel en alleen aan de strijdvaardigheid en vasthoudendheid van Vereniging De Zaansche Molen en andere particuliere organisaties te danken is geweest dat de vrije horizon achter de molens behouden is gebleven. Notabene: de gemeente bleef aan het volbouwplan vasthouden tot aan zijn definitieve nederlaag bij de Raad van State aan toe! Enige bescheidenheid en terughoudendheid (om niet te zeggen schuldbewustheid) nu in zijn omgang met de Zaanse Schans zou de locale overheid dus bepaald niet misstaan.
Hup naar het Hembrugterrein, als we nou toch bezig zijn...
De gemeente Zaanstad maakt meer kapot dan ons lief is!
Wanneer komen er eens bekwame bestuurders die kennis van zaken hebben?
Onze wethouders zijn duur betaalde mensen waarvan sommige nog te duur voor een vakantiebon zijn!
Behalve dat De Os als enige nog op zijn oorspronkelijke plaats staat is het ook nog eens de oudste molen.
Volgens de molendatabase dateert de molen uit 1649 maar Ron Couwenhoven heeft een windbrief uit 1633 gevonden die vermoedelijk voor De Os is.
ik ben bang dat er geen weg meer terug is voor dit plan,de gemeente Zaanstad (wethouders) gokken er op dat de baten hoger zijn dan de kosten, en gezichtsverlies is voor hen een schande. probeer eens te weten te komen wat het rijk aan kosten en subsidies heeft trek dat eens van het bedrag af wat de gemeente denkt te honoreren plus de kosten die zei denken te maken wat blijft er onder aan de streep over nul of negatief en dat laatste zal het geval zijn.
Albert.
Ik heb sterke meningen over de afsluiting en de gemeente.
Ik zal me inhouden.
Ik ben er boos over.
Schandalig dat de gemeente aan de Zaanse Schans wil tornen. Dat wat met zoveel liefde is opgebouwd , onderhouden en een begrip in de Zaanstreek is geworden,, maar Zaanstad ziet dat anders. Ze laten in de Zaanstreek allemaal van die nep zaansehuizen bouwen . En dat wat juist echt is moet je koesteren.
Compleet mee eens. Deze klucht loopt en sloopt alles compleet uit de hand. Ik volg het drama dagelijks in de media. Het is allemaal te schandalig voor woorden. Zelf woon ik op het buurtschap Haaldersbroek. Voor je het weet wordt dit ook een soort pretpark-openluchtmuseum en verliezen panden om die reden het monumentale karakter. Net als familie Kempenaar moeten deze mensen juist geholpen worden In plaats van in onzekerheid gegooid worden. Vergeet familie Pos van het molen het Klaverblad ook niet in dit verhaar. Het is toch compleet waanzin allemaal wat er nu gebeurt.