Met zijn boek Generatie Gabber neemt Jeroen Kinsbergen je mee naar de jaren ’90 hardcore gabberscene, met plekken als Hemkade, De Waakzaamheid, Lexion en Te Warskip, waar de Zaanse gabbercultuur ontstond.

Maandag 26 mei overhandigde hij een exemplaar aan het Zaans gemeentearchief, in aanwezigheid van wethouder Cultuur Wessel Breunesse en gemeentearchivaris Jan van der Male.

Keurig in een wit overhemd en spijkerbroek stond Jeroen Kinsbergen (47) in het gemeentehuis om zijn boek te overhandigen. Een plek die hem niet vreemd is, want hij werkt al 15 jaar bij de omgevingsdienst van de gemeente.

Het iconische ‘aussie’ trainingspak hangt inmiddels in de kast, maar zijn voeten zijn gestoken in sportschoenen die sterk lijken op de beroemde Air Max 90’s. Bij het overhandigen van zijn boek aan het gemeentearchief zegt hij:

‘Toch belangrijk dat alles wat ik schrijf over de Zaanse gabbercultuur hier ook bekend is en bekend blijft.’

Het boek

Het boek is geen autobiografie, maar een coming-of-age roman die losjes gebaseerd is op zijn eigen leven, verteld vanuit het perspectief van de vijftienjarige Jerry. Vol overgave duikt hij in het gabberwereldje dat Nederland in rap tempo verovert. Met straatstatus als grootste doel en drugs als zijn enige houvast binnen zijn sociale omgeving, probeert Jerry zijn eigen weg te vinden om zichzelf te ontdekken en te groeien.

Zijn verhaal speelt zich onder andere af te midden van de rauwe energie van de Zaanse gabberscene. In het boek komen verschillende Zaanse hotspots voorbij die een belangrijke rol spelen, zoals Hemkade 48 en De Waakzaamheid.

Open scene

Gabber is een jeugdcultuur die in de vroege jaren ’90 in Nederland ontstond, vooral bekend om zijn harde, snelle elektronische muziek en bijbehorende dansstijl, het hakken. Het woord ‘gabber’ komt uit het Amsterdams-Jiddisch en betekent ‘vriend’ of ‘maat’.

Er bestaat een discussie over waar gabber precies is ontstaan. Vraag je het een Amsterdammer, dan hoor je soms dat het net als de housescene in Amsterdam begon, maar de meesten wijzen toch naar Rotterdam als dé plek van oorsprong. Zo ook Jeroen, al kwam hij zelf in Rotterdam niet zo vaak.

‘Daar werd je over het algemeen niet met open armen ontvangen als je uit Noord-Holland kwam.’

Als geboren Amsterdammer heeft hij bijna overal hardcorefeesten bezocht, maar de Energiehal in Rotterdam – het mekka van de gabbercultuur – is een plek waar hij nog nooit is geweest. Hoewel deze locatie als heilige grond geldt binnen de scene, was het voor hem moeilijk om daar binnen te komen. ‘Je moest echt een introducé hebben, met iemand meekomen, anders had je er niks te zoeken,’ legt hij uit. Zijn Amsterdamse accent hielp daarbij niet; ‘met dat accent pikken ze je er zo uit.’

Feesten in de Zaanstreek daarentegen waren veel toegankelijker: ‘Iedereen was altijd welkom.’ De sfeer was er opener en minder streng dan in Rotterdam. Natuurlijk hoorde het er ook bij om een beetje aan het ‘stereotype’ te voldoen: een kale kop, Nike Air Max-schoenen en een aussie trainingspak waren bijna onmisbaar om echt bij de groep te horen. Daarom ging hij ook graag feesten in de Zaanstreek.

Cultuur

Het Zaans gemeentearchief is blij dat het boek Generatie Gabber kan worden toegevoegd aan de collectie. Archivaris Jan van der Male benadrukt het belang van recente en herkenbare geschiedenis uit de regio, zoals de gabbercultuur die ook in de Zaanstreek groot was. ‘We staan niet raar te kijken, hè, wat een exotisch onderwerp.’

Volgens Van der Male verschijnt hier elke twee weken een nieuw boek over de regio, soms met verrassende thema’s. Soms worden zulke boeken ook toegevoegd aan de collectie van het archief. Dankzij initiatieven als Zaanwiki wordt popcultuur bovendien steeds beter gedocumenteerd. Generatie Gabber kan nu ook worden gebruikt als bron voor toekomstig onderzoek naar onder meer jongerenculturen en hun rol in de Zaanstreek.

Wethouder Breunesse is niet zo bekend met gabber, maar is wel blij met het boek en grapte bij de overhandiging: “Ik heb hetzelfde geboortejaar als Jeroen, maar die cultuur is langs mij heengegaan.” Jeroen antwoordde lachend: ‘Of jij bent langs de cultuur heengegaan.’ Breunesse: ‘Ik weet niet wie langs wie is heengegaan, maar wij hebben elkaar in ieder geval niet ontmoet, de gabbercultuur en ik.’ Daarna vroeg hij gekscherend: ‘Maar ik ben wel benieuwd, kan ik het hier lenen om inspiratie op te doen?’

Als anderen ook inspiratie willen opdoen, of simpelweg meer willen weten over de Zaanse gabbercultuur, ligt het boek Generatie Gabber nu in de boekwinkels.

Door: Nick Boeske.