Racistisch sleepnet of schandalige negativiteitscampagne? De bevindingen over het interventieteam liepen gisteravond -19 juni- uiteen in het Zaanstad beraad. Inwoners en organisaties verzamelden zich op volle publieke tribunes om het interventieteam te veroordelen of te steunen. De raad was verdeeld over de noodzaak van een extern onderzoek naar de handelswijze van de gemeente.

Voor de bespreking was niet alleen een flink deel van de raad, en een volle publieke tribune aanwezig, ook bijna het voltallige College was aangeschoven (de heer Slegers ontbrak).

Vertegenwoordigers van vakbond FNV uitten stevige kritiek.

Institutioneel racisme

FNV-vicevoorzitter Kitty de Jong veroordeelde de werkwijze die zij ‘disproportioneel’ en ‘stigmatiserend’ noemt. De Jong ziet het ondermijningsbeleid als een sleepnet: ‘Een beleid dat iedereen in een bepaalde groep als “verdacht” aanduidt.’ Volgens haar versterken de maatregelen institutioneel racisme.

Roland Siebe van FNV Zaanstreek-Waterland spreekt van een angstcultuur binnen de gemeente. Ambtenaren durven zich niet uit te spreken uit vrees voor consequenties.

Negatief

Siebe bekritiseert de schandpaalpublicatie en het interventieteam. Hij kon zijn verhaal niet afronden vanwege de tijd. Achteraf zei hij tegen ons:

‘Het gaat over machtsmisbruik intern, en je stelt vast dat er sprake is van een behoorlijk machtsmisbruik. Dat zie ik niet als een goede uitgangspositie om de doelstellingen te bereiken voor de inwoners. Wat nu nodig is, is een gemeenteraad die de moed en de strijdbaarheid kan gaan hebben om bij het gemeentebestuur af te dwingen dat de bedrijfscultuur op de schop gaat en dat de rechten van inwoners verdedigd gaan worden.’

Gazi Gulum van Integratievereniging DIDF hekelt de sleepnet constructie in Zaandam-Oost, hij vergelijkt de situatie in Poelenburg-Peldersveld met de toeslagenaffaire. ‘Nu gebeurt hetzelfde, daar zijn wij absoluut tegen.’

Positief

Rob Wit van het bewonersplatform Poelenburg ziet vele problemen in de wijk, waaronder ondermijnende criminaliteit en prostitutie. Hij ziet dat het optreden van het interventieteam voor een positieve ontwikkeling heeft gezorgd. Volgens hem is die positieve weerklank ook onder bewoners te vinden.

‘Het is best mogelijk dat er weleens op het randje van de wet wordt opgetreden,’

zegt Wit. Volgens hem hoort dat nou eenmaal bij het vak. Hij zegt midden in de samenleving te staan, en wat er nu gebeurt qua negativiteit in de media… Follow the Money heeft volgens Wit mensen in de wijk woorden in de mond gelegd – schandalig, volgens Wit.

De ‘negativiteitscampagne’ tegen het interventieteam deugt volgens hem niet. Ook Brunolf Klever sprak in als bewoner hij stelt vast dat het interventieteam de eerste organisatie is die daadwerkelijk zorgt voor veiligheid in de wijk.

Grens opzoeken

Eylem Köseoglu (PvdA) vroeg de burgemeester of hij een extern onderzoek zou willen overwegen. Burgemeester Hamming benadrukte positieve ontwikkelingen in de wijk. Hij pleit voor hard optreden:

‘We moeten wel de grens opzoeken, maar er niet overheen gaan.’

Volgens hem lopen al interne en externe onderzoeken. Hij sluit een onafhankelijk onderzoek niet uit, maar vindt het daarvoor nog te vroeg. Zijn oproep aan bezorgde mensen:

‘Onze boodschap aan ambtenaren en inwoners is om eventuele misstanden vooral te melden.’

Alsof

In de veroordeling van de handelswijze van de gemeente was Stella Pieterson (PvdD) het felst. Volgens Pieterson zijn er ernstige signalen van institutioneel racisme en lijkt er een loopje genomen te worden met de rechtstaat.

‘De overheid heeft kennis, macht over je huisvesting, over je uitkering en een geweldsmonopolie. En ook als de gemeente die niet heeft, dan doet ze alsof.’

Zij eist dat melders en ambtenaren die niet mee willen werken met het beleid geen nadelige gevolgen meer ondervinden. Merel Kingma (D66) vindt dat er kritisch moet worden gekeken:

‘Wij gaan liever meteen aan de slag met een extern onderzoek.’

Ook Erdogan Sahin (DENK) zou dat liever zien. Openbaarheid is daarbij voor hem essentieel. Hij wil dat de gemeente doorpakt met het beleid, maar waakzaam is niet met ‘één kam’ te handelen. Hanneke Veurink-Malda (CU) vindt een onderzoek ook een goed idee. Menno de Haas (ROSA) ook, Natascha Stroo (GL) ‘sluit het niet uit.’

Julliëte Rot (DZ) sprak zich niet uit over al dan niet extern laten onderzoeken van de handelswijze, net als Marilou Hulsthoff (SP).

Lef

Julie van ’t Veer (CDA) springt voor de burgemeester in de bres. Zij wil meer bewijzen zien van beide kanten en vindt een intern onderzoek op basis van één bewijs helemaal niet nodig.

Boy Boomsma (PVV) vindt dat het interventieteam lef toont. Het onderzoek van Follow the Money vindt Boomsma geen onderzoeksjournalistiek. ‘Follow the Money kiest sensatie boven feiten,’ vindt Boomsma. Hij mist vooral bewijs. Ook Jaap Keijser (POV) mist bewijs.

Fidel Lopes (VVD) kan het helpen van mensen die weigeren om mee te werken met beleid niet accepteren. Hij vindt het in Zaandam-Oost belangrijk om de grens op te zoeken en de logica van de criminelen te volgen. Marianne Doeves-de Boer (LZ) sluit zich daarbij aan – wat haar betreft komen er juist wat mensen bij het interventieteam.

Köseoglu mocht niet meer inhoudelijk reageren op de raad, en ook voor reactie van de burgemeester en laatstaan debat was geen tijd meer over.

Door Marijn Kerkhoven op basis van het Zaanstad beraad 19 Juni, de rondvraag n.a.v. publicatie Follow the Money en gesprekken met aanwezigen.