Na de brand op 14 juni in broedplaats De Hoop heeft de gemeente Zaanstad schriftelijk gereageerd op vragen van CDA-raadslid Nick Hendriks. Uit de antwoorden blijkt dat De Hoop formeel over een geldige melding brandveilig gebruik beschikt, maar dat recente controles meerdere tekortkomingen aan het licht brachten.
Democratisch Zaanstad (DZ) heeft ook vragen gesteld over vergunningen, toezicht en handhaving, maar deze zijn nog niet beantwoord.
Volgens de gemeente is in 2023 een melding brandveilig gebruik ingediend en goedgekeurd. Het pand, uit 1966, werd beoordeeld op basis van de zogenoemde ‘industriefunctie’ uit het toen geldende Bouwbesluit 2012. Hierbij is rekening gehouden met het gemengde gebruik, waaronder houtbewerking, bijeenkomsten, laswerk en opslag.
Toch stelde een hercontrole op 4 juni 2025 opnieuw gebreken vast, zoals onvoldoende vluchtroute-aanduiding en gebrekkige brandcompartimentering. Eerdere problemen met het inspectiecertificaat van de brandmeldinstallatie en het onderhoud van brandslanghaspels zijn inmiddels opgelost.
De gemeente houdt toezicht in samenwerking met de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland (VRZW). Hoewel een toezichtarrangement van kracht is, is tot nu toe nog geen handhaving toegepast. Als de resterende gebreken niet tijdig worden opgelost, zal de gemeente alsnog handhavend optreden.
Geen formeel onderzoek
Volgens De Hoop is de brand vermoedelijk ontstaan door broei in een afvalemmer met lijnolie. Omdat de brandweer alleen een nablusactie uitvoerde en er geen actieve brandbestrijding nodig was, heeft de gemeente geen formele evaluatie laten uitvoeren. Intern bespreekt De Hoop het incident om herhaling te voorkomen.
Tijdlijn
De ‘verwarring’ over het tijdstip van de brand – tussen het persbericht van De Hoop en de berichtgeving van De Orkaan – wijt de gemeente aan een fout in de communicatie van De Hoop:
‘…waar per abuis een verkeerde tijdlijn in is opgenomen.’
Dat ‘per abuis’ valt te betwijfelen. Het persbericht dat De Hoop uitstuurde na het incident stelt expliciet dat de brand ‘kort na opening’ (rond 11.00 uur) van de markt uitbrak, met 12.30 uur als tijdstip van de brand. In werkelijkheid ontstond de brand pas rond 14.00 uur, toen de markt in volle gang was. Het nut van deze onjuiste voorstelling van zaken is onduidelijk.
Bij eerdere controles zijn volgens de gemeente geen overtredingen vastgesteld op het gebied van bedrijfshulpverlening (BHV). Rapportages van de veiligheidsregio gaven geen aanleiding tot handhavend optreden. Hoewel de BHV-inzet tijdens het incident als ‘rommelig’ wordt bestempeld, concludeert de gemeente niet dat de BHV-organisatie tekortschiet.
Vragen DZ
Democratisch Zaanstad heeft, deels overlappend met CDA, schriftelijke vragen gesteld. De antwoorden daarop zijn nog niet binnen. DZ wil onder meer weten in hoeverre De Hoop voldoet aan de gebruiks- en omgevingsvergunningen, of er voldoende brandwerende maatregelen zijn genomen en waarom activiteiten worden toegestaan in een pand dat mogelijk niet aan alle eisen voldoet.
Daarnaast stelt DZ vragen over mogelijke nachtelijke bewoning, de werking van de BHV en de bereidheid van de gemeente om een extern onderzoek in te stellen naar de veiligheid van creatieve broedplaatsen. Ook vraagt de partij of er structurele richtlijnen komen voor het exploiteren van tijdelijke, creatieve locaties in het kader van cultuur- en stadsontwikkeling.
Lees ook:
Door: Merel Kan, op basis van de vragen en antwoorden van/op CDA-raadslid Nick Hendriks, de vragen van Juliette Rot van DZ en het Orkaan-archief. Beeld: Santi Bosma.
