Karim Abd Adin woont inmiddels al bijna zes jaar in Nederland. Daarvoor woonde hij in de Syrische stad Sweida, waar hij zes jaar geleden vandaan vluchtte. Inmiddels woont hij al een tijd in Zaandam. Hij heeft het gevoel dat er soms een vertekend beeld wordt gegeven van wat er met de Druzen in Syrië gebeurt. Hij woont in Nederland, maar veel van zijn familie woont nog in Syrië.

Toen het geweld in de Syrische stad Sweida op 13 juli uitbrak, verloor hij zeven familieleden. ‘Die werden geëxecuteerd op een centraal plein in de stad.’ Vandaar dat hij zich grote zorgen maakt over de situatie in Sweida.

Conflict

Druzen zijn een etno-religieuze minderheid die voornamelijk in de Levant (Syrië, Jordanië, Libanon en Palestina) leeft. Het is een etno-religieuze minderheid omdat je niet tot het geloof kunt toetreden als buitenstaander. Het Druzische geloof heeft wortels in een sjiitische stroming van de islam, maar vormt inmiddels een eigen religie.

Na een conflict tussen Bedoeïenen (een van oorsprong nomadisch volk in Arabië) en Druzen intervenieerde het Syrische leger in Sweida.

‘Vanaf 14 juli werd er een aanval gepleegd op de stad […]. De stad werd gebombardeerd met tanks, drones en raketten.’

Volgens de Syrische overheid was dit om de orde te herstellen, maar dat vindt Karim ongeloofwaardig.

‘Als je komt om orde te herstellen, ga je niet zomaar mensen vermoorden. Cijfers tonen nu dat er 36 dorpen in totaal zijn verwoest, onbewoonbaar verklaard. Er zijn ruim 2000 mensen vermoord en 200.000 mensen zijn ontheemd geraakt (schattingen lopen uiteen). […] Er komt weinig hulp naar binnen, ziekenhuizen zijn overbelast, mensen leven daar echt van uur tot uur; ze weten niet wat het volgende moment kan brengen.’

Op 8 december 2024 kwam er, na een bliksemsnelle verovering, een einde aan het 53 jaar durende Assad-regime. De rebellen van HTS, een opvolger van het Al-Nusra-front in Syrië, namen de leiding en Ahmed al-Sharaa (ook bekend als Mohammad al-Julani) werd president.

Veilig?

Al snel werden er veel positieve geluiden over de nieuwe Syrische overheid verspreid. Er begon hoop te leven over aankomende democratisering. Hoewel daar nog niets van terecht is gekomen, werd Syrië weer als veiliger gezien. Voormalig minister van Asiel en Migratie in kabinet Schoof I, Marjolein Faber (PVV) stelde in maart dat Syrië ‘nu heel veilig’ is om het terugsturen van Syrische vluchtelingen te verantwoorden. Uit een rapport van het ministerie van Buitenlandse Zaken kwam echter naar voren dat Syrië juist nog erg onveilig is.

Maar het idee dat Syrië nu veilig is, leeft ook buiten het hoofd van mevrouw Faber. In de westerse wereld lijkt het idee dat Syrië nu een legitieme overheid heeft met een betrouwbare leider breder gedragen. Volgens Karim is dat echt een misvatting:

‘Ik noem het zelf niet eens een regering, het is een ipso facto regime met diepe wortels in Al-Qaida.’

Hij vertelt dat er sinds de nieuwe regering meermaals aanvallen op minderheden zijn uitgevoerd:

‘Sweida heeft een eigen autonomie […]. De huidige overheid vindt dat niet zo leuk, want ze willen een centraal gezag vanuit Damascus. Wat je hier heel duidelijk ziet, is dat het een dictatoriaal regime is, want ze willen alle minderheden uitsluiten.’

Uitsluiting

In september zijn er verkiezingen in Syrië, ook daar worden de minderheden uitgesloten. Iedereen mag op papier stemmen, maar vanwege ‘veiligheidsoverwegingen’ sluit de Syrische overheid de regio’s Sweida, Raqqa en Hassakah uit. In Sweida woont een grote Druzische en ook christelijke bevolking, en Raqqa en Hassakah zijn regio’s waar de Koerdische minderheid sterk vertegenwoordigd is.

‘Druzen zijn heel erg seculier en zij willen niet een dictatoriaal regime van Assad vervangen door een ander dictatoriaal regime. Zij willen juist een burgerlijke staat waarbij iedereen dezelfde rechten en plichten heeft en iedereen gelijk behandeld wordt.’

Stropdas

De houding van Westerse landen tegenover Ahmed al-Sharaa, die Karim Mohammad al-Julani noemt (de schuilnaam van al-Sharaa tijdens de oorlog), vindt hij naïef:

‘Als hij een pak draagt en een stropdas, betekent dat niet dat deze jihadistische, terroristische gedachten veranderd zijn.’

Dat Westerse landen het regime van al-Sharaa accepteren vindt Karim verschrikkelijk.

‘Ik vind het echt afschuwelijk en naïef van de westerse wereld dat ze kunnen accepteren dat zo’n jihadistisch regime aan de macht komt. En dat zij ook zo makkelijk accepteren dat, als hij zegt “wij gaan alle minderheden beschermen”, zij dat geloven, terwijl er duizenden bewijzen zijn dat er dagelijks mensen van allerlei minderheden worden vermoord.’

Racisme

Volgens Karim is het duidelijk: óf de westerse leiders zien geen andere oplossing meer voor het conflict in Syrië, óf zij steunen moedwillig de daden van de Syrische overheid.

Onder het Assad-regime was er ook zeker onderdrukking tegen de Druzen, vertelt Karim. Maar dat was vooral omdat veel Druzen tegen het Assad-regime waren. Toen vond er vervolging plaats op basis van politieke overtuiging, nu op basis van racisme, zegt hij.

Volgens Karim is de Druzische cultuur open ingesteld en heeft die een seculiere basis, waar veel ruimte is voor persoonlijke vrijheid en educatie. Dat heeft er ook aan bijgedragen dat Karim zelf geen echte cultuurshock heeft meegemaakt toen hij naar Nederland kwam, zegt hij.

Genocide

Israël is ook betrokken bij het Syrische conflict. Israël is het enige land in de wereld dat zich openlijk achter de Druzen schaart. Karim vindt het erg lastig om op dat punt een standpunt te vinden, met oog op de genocide in Gaza.

‘In principe, als je ziet dat een inheems volk (de Druzen) bedreigd wordt uitgeroeid te worden, is het legaal om in te grijpen om zo’n genocide tegen te gaan. Dus het is wel legaal wat Israël heeft gedaan.’

Of het lot van de Druzen Benjamin Netanyahu écht aan het hart gaat, is maar de vraag. Of het slechts een manier is voor Netanyahu om zich te profileren als iemand die een genocide als het ware ‘voorkomt’ om zo de aandacht af te wenden van de genocide die zijn eigen overheid pleegt, zou volgens Karim kunnen.

‘Als je hiermee kunt bewijzen dat je zogenaamd genocide hebt laten stoppen, dan is dat wel een pluspuntje.’

Toch is hij blij met de Israëlische interventie:

‘Wat de intenties erachter dan ook zijn, als Israël niet had gebombardeerd en de troepen van al-Julani nog een week in de stad waren gebleven, dan was de rest van mijn familie – en dan waren alle Druzen daar – echt gewoon vermoord.’

Grondwet

Karim vindt het verder onterecht dat de Druzen in de media veelal worden geschetst als een separatistische groep.

‘De Druzen hebben ook meermaals gepleit voor een democratisch land […]. Zij hebben ook de huidige president gevraagd om terug te keren naar de Syrische grondwet van 1950, maar ook om VN-resolutie 2254 te implementeren. Dat werd alleen maar beantwoord met een dictatoriale grondwettelijke verklaring, en alle pijlers van een civiele rechtsstaat werden verworpen. De Druzen voerden niet 14 jaar oorlog om weer een dictatoriaal regime te krijgen.’

De Druzen hebben een handreiking gedaan naar het regime: als zij ervoor zorgen dat iedereen betrokken wordt bij de vorming van de overheid. Omdat dat niet serieus wordt genomen, gaat het mis, volgens Karim.

Door Marijn Kerkhoven op basis van een interview met Karim Abd Adin, Trouw, CSIS, Deutsche Welle, YNetNews.