Sinds de tragische moord op de 17-jarige Lisa, die op 20 augustus met grof geweld werd omgebracht na het uitgaan, is er veel gebeurd om vrouwveiligheid beter te waarborgen. Zo startte een bewustzijnscampagne en zijn concrete stappen ondernomen in de Tweede Kamer om geld vrij te maken voor de versterking van veiligheid op stations, meer opvangplekken en de aanpak van femicide.
Ook Zaanstad wil zich met deze zaken gaan bezighouden. In een motie van VVD, DENK, LZ, D66 en DZ wordt voorgesteld om te kijken wat Zaanstad kan doen om die landelijke plannen te ondersteunen. Ook wordt voorgesteld dat er bij het ontwerpen van de openbare ruimte gekeken moet worden naar hoe veiligheid voor vrouwen gewaarborgd moet worden en dat in kaart kan worden gebracht of, waar, wanneer en waarom vrouwen zich in Zaanstad onveilig voelen.
‘Veiligheid is een basisrecht,’ zo stelt Annemerie van Nieuwamerongen-Oosterkamp, ‘maar de werkelijkheid is soms anders.’ Daarom moet ook de gemeente nu actie gaan ondernemen om de veiligheid van vrouwen te waarborgen, stelt zij. Van Nieuwamerongen-Oosterkamp vertelt openhartig over haar ervaringen met geweld.
‘Het onderwerp is voor mij geen theorie, het is helaas ook onderdeel van mijn leven geworden. […] Ik heb GHB in mijn drankje gehad, ik heb een pistool op mijn hoofd gehad en een mes op mijn keel.’
Naast haar ervaringen met gedrogeerd worden en bedreigingen werd Van Nieuwamerongen-Oosterkamp ook bijna slachtoffer van seksueel geweld. ‘Dat laat sporen na, je vergeet het niet, je leert ermee leven, maar het vormt je.’
Ze benadrukt het belang van bewustzijn in de samenleving, dat dit soort dingen gebeuren en dat je er iets tegen kan doen. Over haar ervaringen met geweld vertelt ze:
‘Er waren altijd mensen om me heen, in een druk café, in een bar en op straat, maar niemand greep in. Niemand zag het of niemand durfde, en juist dat maakt het verschil. Of een vrouw er helemaal alleen voor staat of dat iemand actie onderneemt om te helpen.’
Noodgebaar
Van Nieuwamerongen-Oosterkamp haalt het internationale noodgebaar voor hulp aan: een hand omhoog, duim naar binnen en vingers eroverheen, en benadrukt het belang om actie te ondernemen als je iemand het ziet maken.
Ook Marieke Visser vertelt over haar persoonlijke ervaringen. Zo werd zij laatst nog ongewenst vastgepakt door een man. Twee weken geleden werd ze uit het niets door twee jongens op fatbikes in haar gezicht gespuugd, net als andere passanten.
‘Het laat zien hoe snel je onveilig bent als vrouw. Zulke momenten, van klein naar groot, kunnen ons allemaal overkomen.’
Merel Kingma (D66) wil duidelijk maken dat het percentage vrouwen dat met geweld te maken heeft veel hoger is dan bij mannen, wel twee keer zo hoog.
‘Het feit is dat vrouwen nou eenmaal twee keer zo veel te maken hebben met straatintimidatie, en daar moeten we onze ogen niet voor sluiten.’
Actie
Natascha Stroo (GL) vindt het belangrijk dat er nu actie wordt genomen. ‘Een betere inrichting van de openbare ruimte, betere verlichting, het helpt.’ Stroo haalt de ‘waarom-vraag’ aan in haar persoonlijke verhaal over haar ervaringen met geweld.
‘Niet waarom ik die nacht alleen naar huis fietste, niet waarom ik me kleedde zoals ik me kleedde, maar wel waarom hij achter mij aan bleef rijden, waarom hij niet wegging toen ik het vroeg, waarom hij mee naar binnen glipte toen ik mijn fiets in de garage zette. Twee jaar later werd hij opgepakt, hij kreeg drieënhalf jaar, ik kreeg levenslang.’
Stroo vindt het niet makkelijk om haar verhaal te delen, maar doet het toch, omdat ze het belangrijk vindt om duidelijk te maken dat er meer nodig is.
‘Meer dan alleen verlichting en inrichting, want vrouwen moeten niet alleen veilig zijn op straat, maar ook op school, op het werk, in de kroeg of op het sportveld. Het gaat om een samenleving die grenzen stelt.’
Stroo wil daarom met een agenda-initiatief komen dat verder gaat dan het bevorderen van het veiligheidsgevoel van vrouwen, maar er volgens haar voor moet zorgen dat vrouwen zich in Zaanstad niet alleen veilig gaan voelen, maar het ook zijn.
Verziekte cultuur
Ook Menno de Haas (ROSA) is daar voor. Naast de maatregelen van nu, die volgens hem symptoombestrijding zijn, moet er ook gekeken worden naar de volgens hem verziekte cultuur. En Julie van ’t Veer (CDA) wil ook meer doen met het onderwerp dan alleen straatverlichting of aanpassingen in de publieke ruimte.
Burgemeester Jan Hamming steunt de motie volledig, en ook hij wil meer doen.
‘We kunnen het niet alleen laten bij praten over verlichting, cameratoezicht en de openbare ruimte, maar dit is ook, denk ik, een gesprek dat we met elkaar moeten hebben. Ook met het agendainitiatief: hoe willen we met elkaar samenleven, wat voor cultuur streven we na, hoe spreken we elkaar aan.’
‘Kijk niet weg,’ is de oproep van de burgemeester. Hij gaat meteen aan de slag met de motie, zegt hij. Alvorens deze unaniem door de raad aanvaard werd.
Door Marijn Kerkhoven op basis van de gemeenteraadsvergadering van Zaanstad op 18 september 2025. Pictogram handgebaar van Wikipedia.
Aan camera's heb je niks. Kun je hooguit achteraf op een korrelig beeld net aan een glimp van een petje en een hoodie onderscheiden. Wat we nodig hebben is Zichtbare politie, zichtbare handhaving, te voet of per fiets, toenaderbaar en aanspreekbaar. Kom uit die auto!!!!! Stap openbare ruimtes binnen. Loop een rondje door het park.
Laat vanaf nu alleen nog huizen met woonkamers en ramen aan de straatkant bouwen.
Gordijnen niet stijf dicht doen, maar minimaal op een kier, zodat mensen kunnen zien wat op straat gebeurt, en in ieder geval 112 kunnen bellen. (zelf ingrijpen is dapper en nobel maar niet aan te raden). Het voelt ook veiliger om door een "open" straat te lopen en te fietsen en er is meteen meer licht op straat.
En gemeente, bouw in godsnaam niet nog meer tunneltjes!!!! ( Guisweg bijvoorbeeld)
Maak bruggen en viaducten, ruim en open. Overzichtelijk en liefst met uitwijkmogelijkheden.
Het is toch van de zotte dat elke vrouw en elk meisje wel over een rotervaring kan vertellen, al dan niet met foute afloop. Soms vraag je je af of er nog normale kerels zijn ( jawel hoor, gelukkig nog genoeg).
Voorlichting? Wat heeft het voor zin om op school een lesuurtje te wijden aan respectvol met vrouwen omgaan, als thuis pa en moe in vechtscheiding liggen, en/of als moeder als een ondergeschikte combinatie van voetveeg, huishoudartikel, broedmachine en sexpop wordt gezien en gebruikt en de dochter er als een wordt opgevoed? Als pa moeder de kamer doormept, de hele hulpverlening zich uit de naad loopt en zij vervolgens weer gewoon naar hem terug gaat? Hoeveel jongens groeien zo op? Voor hoeveel meisjes en vrouwen is dit de dagelijkse realiteit? Voor hoeveel kinderen en volwassenen is dit "normaal" ?
Er is nog een hoop werk te doen. Maar ik ben bang dat het voor de vrouwen na mij juist alleen maar erger en moeilijker wordt.
Volgens mij heb ik treurige verhalen gelezen, over goede intenties gelezen, maar helemaal niets concreets gezien. Geen wonder dat het met algemene stenmen is aangenomen. Je zult ook wel gek zijn om tegen te stemmen met zo'n onderwerp en het kost nog helemaal niks ook.
Over een tijdje krijgen de burgers de oproep om zus of zo te doen, er volgt nog een debatje en dan horen we er niet veel meer van.
Twee spreekwoorden schieten mij in gedachten. Eén met een put en een kalf en één met een glas, een plas en was.
inderdaad graag camera toezicht Burgemeester! aan de Westzijde in de Schildersbuurt, zijn vanacht weer talloze auto's vernield, motoren en scooters omgegooid. Het wemelt er van de drugsgebruikers. er wordt door de straat geracet enz. vrouwen kunnen zich onveilig voelen, maar wij als bewoners ook! En in die wijk woont u ook Burgemeester Hamming! Er is totaal geen toezicht. ik ben al twee jaar bezig om contact te zoeken met de verantwoordelijke wethouder, maar dat is blijkbaar onmogelijk. misschien is het riante salaris van de wethouder toch te laag om eens in gesprek te gaan met bewoners.