De Overtuin in Koog aan de Zaan is weer compleet. De traditionele Zaanse tuin grenst aan de Zaan en zit tussen de huizen op nummer 14 en 18 aan de Hoogstraat. Vrijwel alle Zaanse overtuinen (die aan de overkant van de wegsloot lagen) zijn inmiddels verdwenen.

Deze tuin is in beheer van de Stichting Zaanse Pakhuizen. Het hek is een Rijksmonument. Het groot onderhoud van het groen is in handen van de gemeente Zaanstad en het klein onderhoud wordt gedaan door een groep omwonenden aan de Hoogstraat.

Eind 2024 was er al begonnen aan de make over van deze bijzondere tuin.

De tuin is afgesloten met een groen-wit hek. Boven de poort prijkt weer het prachtige faambeeld. Ooit geschonken door de directie van Duyvis Oliefabrieken N.V.

De tuin zelf heeft de vorm van oude Zaanse tuin. Het ontwerp is van tuinarchitect prof. dr. ir. J.T.P. Bijhouwer. Hij deed dat destijds in opdracht van Zaans Schoon, de stichting die de tuin ooit in haar beheer had.

Pruisische grenadier

De drie stenen sokkels en beelden zijn teruggekeerd. In het midden staat een stenen sokkel met daarop een zonnewijzer.

De andere beelden zijn replica’s. De originelen zijn te zeer aangetast door de tand des tijds en liggen daarom veilig opgeslagen. Eén beeld moet een Pruisische grenadier voorstellen, gekleed in het uniform van omstreeks 1735.

Ter info: een grenadier was van oorsprong een soldaat die zich bezighield met het gooien van handgranaten. Het beeld in de overtuin heeft echter een geweer met een bajonet in de handen. Dit beeld werd ooit geschonken door mevrouw Nel Smit uit Koog aan de Zaan.

Tegenover de soldaat staat een kleiner beeld van een visventer. Het beeldje is ooit door Zaans Schoon aangekocht. Deze visventer heeft, op afstand bekeken, enige gelijkenis met Oliver Hardy, een komiek uit lang vervlogen tijden toen de films nog zwart-wit waren.

Al met al een verrijking voor de Hoogstraat. Menig toerist zal hier een kiekje of selfie aan wagen.

Door Marion Kors, met informatie van enkele omwonenden, uit Zaanwiki, Gemeentearchief en eerdere artikelen van De Orkaan. Foto’s door Marion Kors en Jan Leguijt (de onderste uit 2024).