De demonstratiemaand bij Ahold Delhaize is vanaf gisteren – 9 oktober – voorbij. Al sinds het begin van de maand is er dagelijks, en vaak twee keer per dag, het schelle geschreeuw en gefluit van demonstranten te horen. ‘Shame on you’, roepend maken zij aan de supermarktgigant duidelijk dat de kooimethodes die het bedrijf in de Verenigde Staten nog accepteert niet meer zouden mogen.

Wij spraken woordvoerders Isabelle Meltzer en Sjoerd Berveling van Ahold Delhaize over hoe zij tegen de demonstraties aankijken. Ze geven aan dat de supermarktgigant veel waarde hecht aan het demonstratierecht.

Waar de demonstranten zich voorheen voor de hoofdingang van het gebouw verzamelden, deden ze dat deze maand voor de personeelsingang aan de zijkant van het gebouw. Meltzer vertelt dat waar ze staan voor hen niet zoveel uitmaakt: ‘het belangrijkste is gewoon dat het voor iedereen veilig is. Dus voor zowel de medewerkers als voor de demonstranten zelf.’

Of het voor de werknemers van Ahold Delhaize niet intimiderend overkomt, zo’n demonstratie vlak voor hun neus bij de ingang, is volgens Meltzer niet echt aan de orde geweest. Zij zegt dat het personeel ook het belang van demonstreren begrijpt en dat er nog niet veel klachten over zijn ontvangen.

Verder is het geluid van de demonstraties weliswaar in de omliggende wijk helder te horen, in het gebouw zelf komt het geluid niet binnen. De demonstraties hebben dus geen ontregelende werking op de werkzaamheden.

Frans Muller

‘Frans Muller Shame on you, shame on you for what you do!’ schreeuwen de demonstranten van buiten het kantoor. Door de isolatie bereikt het niet telkens de oren van de CEO van Ahold (anders kan hij met zijn salaris, dat tegen de zeven miljoen oploopt, prima oordoppen kopen). Meltzer verzekert ons er wel van dat Muller in principe zelf ook op het hoofdkantoor in Zaandam werkt. De betogers praten dus niet helemaal in de leegte.

Dan de eisen van Animal Equality. Waarom verbiedt Ahold Delhaize niet gewoon die kooien in de Verenigde Staten? Dan is de zaak opgelost, kan de Russische buurt weer slapen en kunnen de demonstranten weer naar huis of naar hun werk.

Kooien

Ahold Delhaize beloofde in 2016 om dit jaar, 2025, volledig ‘kooivrij’ te zijn bij hun voedselproductie. Maar hun Amerikaanse supermarkten als Food Lion en Giant nemen nog steeds kippen- en varkensvlees af van bedrijven die dieren in kooien houden.

‘Wat we eigenlijk hebben gezien is dat in het halen van die doelstelling voor een Amerikaanse operatie, dat het heel moeilijk is gebleken om dat doel te halen. We hebben in onze Amerikaanse winkels al voor meer dan 70%, sommige merken 80%, sommige merken 90% al kooivrije producten, alleen dus nog niet 100%.’

Voor eieren geldt ook iets anders dan voor varkensvlees. Ahold Delhaize wil in 2028 kooivrij voor varkensvlees zijn, en in 2032 voor kippen.

Ahold zegt te werken met leveranciers en ‘de keten’ om de beschikbaarheid te vergroten en zet zich in om de belemmerende wet- en regelgeving te veranderen. Dit alles deed Ahold Delhaize negen jaar geleden, toen ze begonnen aan het traject, ook al. De vraag is waarom ze nu denken dat het anders zal zijn.

Ahold vertelt dat ze zien dat mensen aan het veranderen zijn. Maar Ahold Delhaize wil armere mensen niet in de portemonnee raken. Dat ze nog niet kooivrij zijn ‘komt eigenlijk omdat de beschikbaarheid van eieren ontzettend lastig is geweest de afgelopen jaren. En het heeft ook te maken met betaalbaarheid.’

Businessmodel

Ahold Delhaize heeft geen reden om aan te nemen dat de prijs van eieren snel zal gaan afnemen, maar hoopt dat ze hier voor kunnen gaan zorgen. Of Ahold Delhaize niet uit principe kan besluiten te stoppen met kooivlees, omdat er tenslotte genoeg andere supermarkten in de Verenigde Staten zijn, is volgens Meltzer onhoudbaar voor het ‘businessmodel’ van supermarkten.

Zoveel klanten kwijtraken kan niet, zegt zij, daar zijn de marges te klein voor. Daarmee staat de belofte om in 2032 kooivrij te gaan meteen ook een beetje op los zand. Als een commitment niet gehaald kan worden door de keuzes van concurrenten, kan dat zomaar over zeven jaar weer het geval zijn.

Volgens Meltzer is Ahold druk bezig met werken aan een wetgeving die ervoor zorgt dat alle supermarkten dergelijke keuzes moeten maken, en zo hopen dat dat lukt.

‘En dat heeft tijd nodig. Maar we maken doelstellingen natuurlijk niet lichtzinnig. Ik bedoel, je brengt niet een doelstelling, daar zijn we dus ook heel transparant over geweest, altijd in onze rapportages en in onze jaarverslagen, dat we ieder jaar updates geven over hoeveel vooruitgang we boeken op onze doelstellingen.’

De eerste keer dat Ahold aangaf deze doelstelling niet te gaan halen was in het jaarverslag over 2024, meldt Sjoerd Berveling. Een jaar van tevoren dus, maar er zijn nu nog zeven te gaan tot de volgende doelstelling. Ook updates over haalbaarheid zullen dus nog op zich laten wachten. Tot die tijd maakt Zaandam zich op voor een langdurige aanwezigheid van Animal Equality in hun leven, tot ze ‘Empty the cages, set them free!’ wel kunnen dromen.

Leugen

Ook BDS (Boycott Divestment and Sanctions) en Albert Heijn Apartheidvrij spreken zich geregeld in demonstraties uit tegen een dochteronderneming van Ahold Delhaize, namelijk Albert Heijn. De Nederlandse supermarkt verkoopt volgens hen namelijk nog altijd producten uit illegale nederzettingen. Albert Heijn liet een maand geleden nog aan de nationale pers weten dat dit niet het geval is.

‘Ze zeggen dat geen van hun producten afkomstig is uit illegale nederzettingen – dat is een leugen.’

Claimt Albert Heijn Apartheidvrij. De Ahold-woordvoerders wilden niet ingaan op de vragen over Israëlische producten, daarvoor moeten we bij Albert Heijn zijn. Albert Heijn heeft het standpunt dat ze geen producten uit bezette gebieden verkopen herhaald. Op verdiepende vragen krijgen wij dusver geen antwoord.

Door Marijn Kerkhoven op basis van een gesprek met woordvoerders van Ahold Delhaize en citaat Albert Heijn Apartheidvrij. Foto’s van Xander, Marijn Kerkhoven en uit het Orkaan archief.