Een verkennend debat over de vraag hoe Zaanstad zich zou moeten opstellen ten opzichte van de WOL-gemeenten is donderdagavond volledig ontspoord. De hoofdrolspelers: Marianne de Boer (LZ) en Jos Kerkhoven (DZ). Kerkhoven viel De Boer frontaal aan nadat zij het agenda-initiatief toelichtte. Kerkhoven noemde de bijdrage niet relevant, ongepast en arrogant. Ook zou De Boer onjuiste informatie geven over haar geboorteplaats. De Boer liep woest weg uit de raadszaal.

Dit bericht heeft inmiddels drie updates gekregen (zie onder) – dat is wel erg veel, maar het kan even niet anders.

Nu de WOL-gemeenten waarschijnlijk niet meer zelfstandig door kunnen, ligt een fusie met Zaanstad voor de hand. Marianne de Boer (LZ) wilde daarom gisteravond met de gemeenteraad in gesprek om het te hebben over welke houding Zaanstad nu zou moeten aannemen ten opzichte van de WOL-gemeenten.

Dat voorstel van het afgescheiden DZ-raadslid De Boer (nu LZ) viel helemaal verkeerd bij het huidige DZ-lid Kerkhoven. Volgens hem is het in dit stadium totaal ongepast om het erover te hebben. ‘Het is heel irrelevant om erover te praten. En vooral heel arrogant naar de WOL-gemeenten, omdat we gesprekken over een eventuele fusie in dit stadium eerst aan de WOL-gemeenten zélf moeten laten, zonder bemoeienis van Zaanstad. Dit initiatief getuigt van een houding die de weerstand bij inwoners van de WOL-gemeenten verklaart.’

‘Echt te boos’

Kerkhoven deed er nog een schepje bovenop door te stellen dat De Boer liegt over haar geboorteplaats en haar voorstel daarom ongeloofwaardig overkomt. De Boer schreef in een opiniestuk dat ze in Assendelft is ‘geboren en getogen’, maar volgens Kerkhoven is ze in Zaandam geboren.

De Boer vond dat een persoonlijke aanval. Eerst vroeg ze voorzitter Rebecca Gichuki (SP) in te grijpen en Kerkhoven de opdracht te geven om zich ‘bij de feiten te houden’. Maar die had duidelijk de zaak niet in de hand, ze liet zich overrompelen door Kerkhoven die z’n betoog voortzette en er nogmaals op wees dat De Boer in Zaandam was geboren en niet in Assendelft. De gemoederen liepen hoog op.

De vergadering werd geschorst op voorstel van CDA’er Nick Hendriks, die de voorzitter te hulp schoot. Direct daarna verliet De Boer de raadszaal: ‘Ik loop even weg. Ik ben echt te boos. Ik kan even niet verder’.

Kerkhoven zegt nog steeds achter zijn uitspraken te staan en noemt het geen persoonlijke aanval. In zijn standpunt dat het te vroeg is voor Zaanstad om het over de WOL-gemeenten te hebben, zegt hij gesteund te worden door ‘een meerderheid in de gemeenteraad’.* Wat Kerkhoven vooral dwars zit, is dat De Boer door te zeggen dat ze in Assendelft is geboren een leugen zou hebben gebruikt om haar punt kracht bij te zetten. Wel zegt hij het wel ‘heel vervelend’ te vinden dat het debat gisteravond zo is ontspoord.

Het debat heeft uiteindelijk niet langer dan zes minuten geduurd. In eerste instantie zou de schorsing twee minuten duren, maar De Boer zou geenszins van plan zijn geweest om terug te keren in de raadszaal. De voorzitter en de griffier hebben na een gesprek met De Boer besloten om het debatpunt te schrappen.

De controverse gaat over de ‘geboorteplaats’ van Marianne de Boer, die schreef in haar agenda-initiatief dat ze ‘geboren en getogen Assendelftse’ was. Kerkhoven zegt tijdens de vergadering dat De Boer ‘niet correct is over haar eigen geboorteplaats. Mevrouw De Boer beweert geboren en getogen te zijn in Assendelft maar is geboren in Zaandam. Als we het over een eerlijk gesprek hebben, begin bij eerlijkheid over de eigen positie.’ In een later verstuurde verklaring schrijft DZ dat ‘het legitiem en noodzakelijk is dat de gemeenteraad controleert of de aangevoerde persoonlijke autoriteit op dit punt feitelijk juist is.’ Omdat De Boer is geboren in Zaandam zoals ze zelf onder een artikel op De Orkaan schrijft, vindt DZ dit relevant: ‘niet om personen te beschadigen, maar om integriteit van argumentatie te bewaken. Dat is onderdeel van ons werk als raadslid en van het goed functioneren van democratische besluitvorming.’ (UPDATE 13.30 uur)

Reactie Marianne de Boer (update 14.00 uur): Gisteravond hebben wij in de gemeenteraad het Agenda-initiatief Zaanstreek ingebracht, met als doel een open gesprek te voeren over de kansen en uitdagingen van eventuele toekomstige samenwerking met onze buurgemeenten. Niet om fusies op te leggen – juist niet- maar om op basis van gelijkwaardigheid en inhoud met elkaar te verkennen wat er speelt in onze regio en waar zorgen en kansen liggen.
Helaas werd dit debat overschaduwd door persoonlijke aanvallen en verdachtmakingen. Mijn geboorteplaats werd daarbij aangegrepen om mijn bijdrage en hele opiniestuk te diskwalificeren. Dat is niet alleen onnodig, maar ook onwaardig richting iedereen die zich inzet voor een inhoudelijk debat.
In de raad mag en moet het soms schuren; dat hoort bij politiek. Maar wanneer het gesprek niet meer over inhoud gaat, maar over het beschadigen van personen, dan verliezen we uit het oog waarvoor we daar zitten: de belangen van onze inwoners.
Ik heb de voorzitter gevraagd in te grijpen. Toen dat verzoek werd genegeerd door het raadslid en de toon verder escaleerde, heb ik aangegeven dat er een grens was bereikt. In overleg met een aantal collega’s is besloten het debat niet op dat moment voort te zetten en ik hoop dat het op een later moment wel respectvol en constructief kan.


* UPDATE 12.30 uur: Op grond waarvan Kerkhoven zegt dat een meerderheid in de gemeenteraad hem steunt is onduidelijk. Er is door de voorzitter of door de aanvrager van het agenda-initiatief geen conclusie getrokken omdat na de schorsing die uiteindelijk zo’n zes minuten duurde de voorzitter aangaf dat het wellicht op een volgend moment werd voortgezet. Geen van de partijen heeft wie dan ook gesteund tijdens de vergadering omdat het nooit zover is gekomen.

Door Jelmer de Vries op basis van Zaanstad Beraad van 13 november, telefoongesprek met Jos Kerkhoven, contact met Marianne de Boer en de griffie.