De zorgen in Zaanstad zijn groot nu een stuk natuur van Assendelft waarschijnlijk wordt opgeofferd voor een nieuwe hoogspanningslijn en een bijbehorend station. Zaanstad protesteert hevig en zegt niet in te kunnen stemmen met de plannen. Kan de gemeente Assendelft nog vrijwaren van een hoogspanningsnetwerk?

Het korte antwoord: die kans is best wel klein. De provincie maakte begin november bekend dat het zogenaamde ‘groene tracé’ de enige haalbare optie is voor een route van hoogspanningsmasten met bijbehorende hoogspanningsstations. Bij deze route zullen delen van de natuur van Assendelft ten prooi vallen aan nieuwe hoogspanningsmasten en een nieuw hoogspanningsstation. De provincie zegt dat deze route de enige haalbare is, omdat de andere routes ‘onvergunbaar lijken’.

De provincie heeft samen met netbeheerder TenneT de laatste maanden onderzocht welke van de vijf mogelijke routes het meest haalbaar is en stuurt uiterlijk 19 december het definitieve advies naar minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei, die uiteindelijk het definitieve besluit neemt. Zaanstad mocht zijn gedachten over de verschillende tracés met de provincie delen, maar heeft uiteindelijk weinig invloed op het besluit.

De vijf tracés die zijn onderzocht (afbeelding: TenneT)

Zaanstad in de verdediging

Toch doet de gemeente er nu alles aan om een hoogspanningsnetwerk in Assendelft tegen te houden. Zaanstad probeert de provincie voor 19 december van gedachten te veranderen zodat zij het advies aan minister Hermans aanpassen.

Daarvoor heeft Zaanstad al een brief aan de provincie klaarliggen. Die moet alleen nog door de gemeenteraad worden goedgekeurd voordat hij op de mat bij de provincie valt. In de brief haalt Zaanstad alles uit de kast om de provincie ervan te overtuigen het advies voor het groene tracé niet de juiste is.

Allereerst zegt Zaanstad dat de provincie te veel heeft gekeken naar de vergunbaarheid van de verschillende tracés, en daardoor te weinig naar de gevolgen voor de leefomgeving en de gezondheid van omwonenden.

Daarnaast zegt Zaanstad dat bij de argumentatie rondom vergunbaarheid bijna alleen is gekeken naar de tracés, en niet naar de hoogspanningsstations die aan het begin en einde van de route komen te staan. De keuze voor een hoogspanningsstation in Assendelft is volgens Zaanstad daarom een gevolg van de keuze voor een tracé, waardoor andere opties voor andere hoogspanningsstations onterecht worden uitgesloten.

En dat kan grote gevolgen hebben, zegt Zaanstad: ‘De locatie in Assendelft is van alle onderzochte locaties wat ons betreft de slechtste optie. Dit komt door de aantasting van het landschap en versterking van de negatieve effecten op de toch al onder druk staande kwaliteit van de leefomgeving en gezondheid van de bewoners in dit gebied.’

Ook beargumenteert Zaanstad dat het bebouwen van het open landschap bij Assendelft in strijd is met de Omgevingsvisie van Zaanstad, waarin staat de open landschappen in de regio van essentieel belang zijn voor behoud van de kwaliteit van de leefomgeving.

Alternatieve routes

Maar als het nieuwe hoogspanningsnetwerk niet via Assendelft gaat, waar moet het dan komen? Zaanstad pleitte deze zomer samen met Beverwijk, Alkmaar en Heemskerk voor een combinatie van het rode en gele tracé. Hoewel deze variant misschien lastiger te vergunnen is, zou deze minder natuurschade aanrichten.

Begin november werd er ook nog een andere, opvallende route aangekaart: over het water. Nu boeren- en tuindersvereniging LTO Noord en de Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB) zien dat alle routes over land veel weerstand oproepen, pleiten zij voor een route van hoogspanningsmasten over het Markermeer en IJsselmeer. Hoewel de route technisch en financieel ingewikkelder is, wegen volgens de initiatiefnemers de voordelen – ‘behoud van open landschap, geen schade aan natuur en weidevogels en minder maatschappelijke weerstand’ – zwaarder dan de nadelen.

Een route van hoogspanningsmasten over het Markermeer en IJsselmeer: zo zou die moeten lopen (afbeelding: LTO Noord en KAVB)

Afwachten en hopen

Donderdag 20 november bespreekt de gemeenteraad van Zaanstad de brief die het college naar de provincie wil sturen. Die brief zal na de goedkeuring en eventuele aanpassingen van de gemeenteraad zo snel mogelijk worden verstuurd naar de provincie. Mocht Zaanstad het idee hebben dat de provincie zijn argumenten tegen het groene tracé nog niet goed heeft begrepen, kan het op 24 november nog inspreken bij de provincie.

Daarna zal Zaanstad moeten afwachten en hopen. De kans dat de provincie haar advies nog zal gaan aanpassen is klein. Het was vrij stellig in de keuze en argumentatie voor het groene tracé. Het idee voor een tracé over het Markermeer zal het waarschijnlijk ook niet halen omdat er te weinig tijd is geweest om het grondig te onderzoeken. Ook minister Hermans zal zich niet snel laten overtuigen door gemeenten als ze zich kan beroepen op het advies van de provincie.

Komende donderdag om 20.15 vindt er een Zaanstad Beraad plaats over het advies van de provincie voor ‘groene tracé’. Dat is via deze link te volgen.

Door: Jelmer de Vries. Op basis van eerste versie brief Zaanstad aan provincie, persbericht LTO Noord en KAVB en eerdere berichtgeving op De Orkaan.