Zaanstad liet de bouw van basisschool Campus Olympia in Kogerveld toe zonder dat daar een vergunning voor was verleend. Dat kon niet anders volgens onderwijs-wethouder Natasja Groothuismink (ROSA). Ze zat klem tussen de Omgevingswet en de Wet op het Primair Onderwijs (WPO) waardoor ze gedwongen was de bouw van de school zonder vergunning toe te staan.

‘De aanleiding voor het nemen van het gedoogbesluit was dat het college zich gesteld zag voor een dilemma tussen twee wettelijke plichten. Het was voor het college onmogelijk om zowel onze taak en onze verantwoordelijkheid voor het onderwijs (WPO wet op het primair onderwijs) na te leven als de bouwregels van de Omgevingswet.’

Maatwerk

Maikel Kat van Democratisch Zaanstad (DZ) stelde daar eerder al schriftelijke vragen over aan Goothuismink en deed dat gister nog eens over met actualiteitsvragen in het Zaanstad Beraad. Helemaal tevreden was Kat niet met de eerste antwoorden. De wethouder had aangeven dat de bouw van de school nu eenmaal nodig was en dat ze besloten had ‘bij wijze van maatwerk de bouw niet stop te zetten’.

Kat heeft daar geen boodschap aan. Het toestaan van bouwactiviteiten voordat een vergunning is verleend is gewoon in strijd met art. 5.1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).

Groothuismink tilde daar niet zo zwaar aan: ‘de aard van de en omvang van de overtreding van de omgevingswet houdt geen veiligheidsrisico’s in’, en bovendien had ze vertrouwen in ‘dat de overtreding van de bouwregels binnen zo kort mogelijke tijd ongedaan wordt gemaakt’.

Gemeentewet

Vervolgens sloeg ze Kat ook nog even om de oren met een wetsartikel: ‘Dit besluit van het college is dus een maatwerkbesluit op basis van de bevoegdheid van het college conform artikel 160 lid 1 onder A van de gemeentewet.’ Kat was verbaasd omdat de wethouder in de eerdere beantwoording met geen woord over die wettelijke ontsnappingsmogelijkheid had gerept.

Wat staat er eigenlijk in dat artikel? ‘Het college is in ieder geval bevoegd: het dagelijks bestuur van de gemeente te voeren, voor zover niet bij of krachtens de wet de raad of de burgemeester hiermee is belast’. Dat zou betekenen dat het college zo ongeveer alles mag. Over ‘maatwerk’ wordt niet gerept in de wet.

Gedoogbesluit

Het gedoogbesluit waar Groothuismink het over had is kennelijk recent, op 25 september schreef ze – samen met haar collega René Tuyn – nog aan Kat:

‘op het moment van indienen van de vragen (6 augustus 2025) was er geen sprake van een onherroepelijke omgevingsvergunning, voorlopige vergunning of gedoogbesluit voor de realisatie van de tijdelijke school aan het Willem Prinsplein in Zaandam.’

Dat gedoogbesluit is er kennelijk nu wel.

Uitstel

Waarom laat die vergunning trouwens zo lang op zich wachten? Die werd al aangevraagd op 26 februari 2025. Vervolgens wacht de gemeente bijna een maand voordat ze de aanvrager (dat zijn ze zelf) verzoekt binnen acht weken extra informatie te leveren. Na die acht weken vraagt Zaanstad aan Zaanstad of ze nog even uitstel kunnen krijgen en dat doen ze daarna nog drie keer. De laatste keer is op 16 oktober, dus zeven maanden na het begin van de procedure.

Uit de beantwoording van de schriftelijke vragen blijkt ook dat de aanvraag voor brandveilig gebruik nog niet afgerond is. Die had – opnieuw na uitstel – op 16 oktober rond moeten zijn. Ondertussen is de school wel in gebruik.

Volgens Zaanstad is het niet de enige school die zonder vergunning is gebouwd: ‘er heeft zich een
vergelijkbare situatie voorgedaan bij een andere school rond dezelfde tijd.’

Door Piet Bakker op basis van vragenuur Zaanstad Beraad 2 oktober 2025, Gemeentewet en eerder nieuws op De Orkaan. Foto onder: Peter den Herder.