Burgemeester Jan Hamming van Zaanstad wil demonstranten van Animal Equality opnieuw beperkingen opleggen om de geluidsoverlast voor omwonenden, met name uit de Russische Buurt, te verminderen: zonder sirenes en met minder fluitjes. Tegelijkertijd moet hij het demonstratierecht beschermen.

In een balanceeract tussen het opkomen voor de bewoners van de Russische Buurt en beschermen van het demonstratierecht, begeeft de burgemeester zich op glad ijs. De vorige poging om de demonstranten minder geluid te laten maken, strandde bij de rechtbank. Nu stonden gemeente en activisten tegenover elkaar bij de externe hoor- en adviescommissie bezwaarschriften van Zaanstad.

Na het aanmelden van de demonstratie bleek de burgemeester dus opnieuw beperkingen te hebben geëist. Uit de aanmelding blijkt ook dat de demonstranten het niet opgeven. Ze demonstreren al sinds begin september en zijn kennelijk niet van plan daarmee te stoppen.

Kooivrij

Fluitjes, megafoons, sirenes, trommels: de demonstranten van Amimal Equality halen al maanden alles uit de kast om ervoor te zorgen dat Ahold Delhaize stopt met het ophokken van varkens en kippen in de VS. Het bedrijf beloofde in 2016 ‘kooivrij’ te zijn bij hun voedselproductie, alleen is het die belofte nog altijd niet nagekomen. Maar hoewel de demonstraties zich op Ahold Delhaize richten, zijn het omwonenden die het meeste last van de demonstraties hebben. Dat gaat om de Russische Buurt, dat naast het kantoor van Ahold ligt, maar ook om mensen die in ‘Schaven’-buurt wonen aan de andere kant van het spoor.

Twee weken geleden spraken omwonenden al hun frustratie tijdens een bijeenkomst in het Inntel Hotel uit richting Hamming. ‘Het maakt mensen gek’, zei een buurtbewoner. ‘70 decibel kan oké zijn voor even, maar als je dat langdurig hoort, word je helemaal niet goed’, zei een andere buurtbewoner.

Eerdere poging

Eerder probeerde de burgemeester demonstranten het gebruik van versterkt geluid te verbieden, maar die poging strandde bij de rechter. Nu hoopt de burgemeester omwonenden alsnog tegemoet te komen en wil hij het gebruik van sirenes verbieden en het aantal fluitjes dat gebruikt mag worden beperken tot zes. Dat schiet in het verkeerde keelgat van Animal Equality. Zij vinden dat ze volledig in hun (demonstratie)recht staan en noemen de restricties die Hamming ze wil opleggen onwettig.

Uit metingen die zijn uitgevoerd door geluidsexperts van Zaanstad blijkt dat demonstraties van Animal Equality nooit meer dan 70 dB produceren. Daarmee blijven ze onder de geluidsgrens voor hun demonstraties. ‘Wij zien daarom geen grond om ons demonstratierecht in te perken’, aldus Animal Equality. ‘De Provincialeweg naast het kantoor produceert ook 70 dB. Dit hoort bij de democratie.’

Nachtwerkers en PTSS-patiënten

De burgemeester onderschrijft dat de demonstranten het recht hebben om tot 70 dB aan geluid te produceren, en lijkt daarom op basis van de geluidsgrenzen geen grond te hebben om de demonstranten restricties op te leggen.

Daarom lijkt hij zich nu te richten op de bescherming van de gezondheid omwonenden. Burgemeesters mogen namelijk het demonstratierecht in hun gemeente inperken wanneer ze kunnen bewijzen dat de gezondheid van inwoners in het gedrang komt door een demonstratie.

Volgens jurist Anita van den Berg, die vanmiddag – dinsdag 28 oktober – tijdens een hoorzitting van de externe hoor- en adviescommissie bezwaarschriften burgemeester Hamming vertegenwoordigde, veroorzaken de demonstraties ‘allerlei verschillende soorten klachten bij buurtbewoners. Soms is dat vanwege een persoonlijke achtergrond van een buurtbewoner.’ Daarbij noemde ze als voorbeelden mensen met PTSS en nachtwerkers.

Zaanstad heeft al veel meldingen binnengekregen van buurtbewoners die overlast hebben ervaren, maar vraagt om meer en vooral gedetailleerdere meldingen, zodat ze de aantasting van de gezondheid en het woongenot beter kunnen onderbouwen bij de rechter.

Balanceeract

‘De burgemeester heeft hier te maken met een zeer zwaarwegend demonstratierecht en tegelijkertijd buurtbewoners die klachten ondervinden van de demonstraties, en dat trekt hij zich ook heel erg aan’, aldus Van den Berg.

In zijn balanceeract tussen demonstratierecht enerzijds en de belangen van omwonenden anderzijds, zet Hamming nu een stap in de richting van de bewoners van de Russische Buurt en hun lotgenoten. Het is nu aan de commissie om te bepalen of hij die stap mag zetten.

Ondertussen blijft Zaanstad scherp toezien op het aantal decibels dat de demonstraties veroorzaakt. De geluidsexperts van de gemeente gaan de inloggegevens van de app waarop te zien is hoeveel decibel de demonstraties veroorzaken delen met Animal Equality zodat zij zelf kunnen ingrijpen als ze zien dat ze meer dan 70 decibel produceren, zo bleek tijdens de hoorzitting.

Door Jelmer de Vries. Op basis van zitting externe hoor- en adviescommissie bezwaarschriften van dinsdag 28 oktober en eerder nieuws op De Orkaan. Foto: Xander.