Wie woensdagmiddag 23 juli tussen 15.00 en 17.00 uur door winkelcentrum Gibraltar in Peldersveld liep, kon ze niet missen: de FNV, de Bijstandsbond en DIDF Zaanstad stonden er met een actietent. Niet om te demonstreren, maar om te luisteren.

De organisaties riepen bewoners op om hun ervaringen, klachten en verhalen te delen. Volgens hen zijn vooral mensen in Poelenburg en Peldersveld, vaak met een migratieachtergrond, het doelwit van streng en wantrouwend beleid door de gemeente Zaanstad.

Ze wijzen op het openbaar maken van persoonsgegevens van bijstandsgerechtigden en het optreden van het interventieteam in de wijk. Alle verhalen worden verzameld en kunnen later worden gebruikt om richting de gemeente stappen te zetten. Sommigen deelden hun zorgen, anderen hoorden het pas die middag en schrokken.

‘Volkomen onacceptabel’

Maureen van der Pligt, vakbondsbestuurder bij FNV Uitkeringsgerechtigden, was zelf aanwezig bij de actietent. Ze noemt de aanpak van de gemeente ‘volkomen onacceptabel’. Volgens haar gaan de acties van Zaanstad veel te ver, met als dieptepunt het publiceren van persoonsgegevens van mensen met een bijstandsuitkering. ‘Dat heb ik nog nooit meegemaakt’, zei ze.

‘Je gaat toch geen namen publiceren van mensen? Dat zie je zelfs bij zware criminelen niet.’

Toch liep het woensdag niet storm bij de actietent, waarschijnlijk ook omdat het midden in de zomervakantie is. Maar hier en daar waren er wel goede gesprekken met buurtbewoners. Aan het begin van de middag sprak Van der Pligt kort met een vrouw die interesse toonde, maar uiteindelijk haar verhaal niet durfde te delen.

Ze was bang dat het gevolgen kon hebben voor haar bijstand. Op dat moment stonden er ook twee mensen van de gemeente op afstand toe te kijken. Volgens Van der Pligt hielp dat absoluut niet mee en leek het mensen juist af te schrikken.

Bewoners

De Orkaan merkte in de gesprekken met bewoners ook de nodige terughoudendheid. Een Turks-Nederlandse vrouw uit Peldersveld, die liever anoniem blijft, vertelde dat ze al tientallen jaren in de wijk woont en met groeiende zorgen naar de ontwikkelingen kijkt. Ze benadrukte dat ze zelf nog geen problemen heeft gehad met de gemeente, maar dat de verhalen haar wel raken:

‘Ik ben echt geschrokken van wat er allemaal gebeurt. Het voelt alsof je niks fout hoeft te doen om toch al als verdacht te worden gezien. Dat maakt je onzeker.’

Niet iedereen in de buurt bleek op de hoogte. Een andere vrouw, die ook anoniem wil blijven en net bij de bakker vandaan kwam, reageerde verbaasd toen ze hoorde over het publiceren van namen en het optreden van het interventieteam:

‘Hè? Serieus? Dat kan toch helemaal niet?’

Ook Piet van der Lende van de Bijstandsbond was bij de actietent aanwezig. Hij benadrukte dat het belangrijk is om zichtbaar te zijn in de wijk en vertrouwen op te bouwen. Volgens hem is er sprake van stigmatisering van hele wijken en een harde, wantrouwende benadering van mensen in de bijstand.

‘In plaats van te helpen, zet de gemeente ze neer als verdacht.’

Vervolg

Op donderdag 7 augustus zijn de FNV en andere betrokken organisaties opnieuw in Zaandam Oost aanwezig, van 16.00 tot 18.00 uur. Voor zowel die middag als de grotere bijeenkomst later in augustus is de exacte locatie nog niet bekend.

Met hun aanwezigheid hopen de organisaties meer mensen te spreken, vertrouwen op te bouwen en genoeg verhalen op te halen om straks echt iets te kunnen doen richting de gemeente. Want dat het anders moet in Zaanstad, is voor hen inmiddels geen vraag meer, maar een duidelijke boodschap.

Door Nick Boeske.