De tijd staat niet stil. Er wordt gebouwd en gesloopt, straten verdwijnen, nieuwe wijken verrijzen. Winkels gaan weg, bedrijven sluiten en natuur wordt opgeofferd om plaats te maken voor nieuwbouw, stadsvernieuwing en bedrijventerreinen.

De Zaanstreek is de afgelopen decennia – soms zelfs onherkenbaar – veranderd. De Orkaan brengt die verandering in beeld. Op één plek die in het verleden op de foto is gezet, maken we nu opnieuw ‘dezelfde’ foto. Zoek de verschillen…

De originele foto’s komen uit twee albums met oude Zaanse foto’s die Zaandammer Henk van Dalen op de kop tikte op een rommelmarkt. Bert Versteeg maakte de eigentijdse foto en zorgde ook voor de achtergrondinformatie. Vandaag: de Lage Horn in Zaandam.

Lage Horn (Zaandam)

De Lage Horn is een kort, smal straatje tussen de Hogendijk en ’t Krimp. Behalve de Lage Horn is er buitendijks ook de Hoge Horn. Op de plaats waar gemaal Soeteboom staat was ooit de Hornersluis. Deze sluis was gebouwd tussen 1650 en 1675 en is in 1703 vervangen door een stenen sluis. De sluis werd omstreeks 1873 gesloopt en op de fundamenten werd het gemaal gebouwd.

De naam Horn betekend uitstulping van het land in het water, vooruitspringend land. In de Zaandam was ooit het Zaenderhorn, ook wel Den Hoorn genoemd, dat was voor de drooglegging van het IJ een eiland. Na de inpoldering van het IJ ligt het voormalige eiland op Amsterdams grondgebied. In Zaandam bestaat nog wel Zaanderhorn als straat (bij Hemkade). In Krommenie is ook nog Krommeniehorn.

Op de noordelijk hoek met de Hogendijk (nr 62-64) staat het monumentale pand Huis der Cardinalen, gebouwd in 1655. Dit huis was gebouwd door de familie Cardinaal. Deze familie waren grootscheepmakers maar waren ook actief in de houtkoperij en bezaten traankokerijen en lijnbaan De Blauwe Arend. Zij hadden ook belangen in de houtzagerij en de walvisvaart. Na de Tweede Wereldoorlog was dat het gemeentelijk historisch archief gevestigd. Eind jaren `80 kwam er een tandartsenpraktijk in het pand die rond 2000 naar de Saentower is verhuisd.

In de jaren `60 en `70 had je in het Lage Horn de roemruchte zaal El Sombrero. Artiestenmanager Joop Koekkoek organiseerde er Pop Starclub avonden met Zaanse, Nederlandse en Duitse beatbands. Koekkoek bedacht een ludieke publiciteitsstunt: het naambordje ‘Lage Horn’ wordt vervangen door ‘beatstreet’… In 1967 wordt de zaak grondig verbouwd tot ‘Dancing’ El Sombrero welke tot in de jaren zeventig blijft bestaan.

De 21 jarige Jacobus Landsaat begon in 1908  aan de Lage Horn een bakkerij en verhuisde in 1911 naar het Dampad. Na de Tweede Wereldoorlog verhuisde de bakkerij naar de Zuiddijk maar toen werd er geen brood meer gebakken maar uitsluitend nog banket.

De Lage Horn omstreek 1900, rechts café De Jonge Prins (of Jonge Prinses? of Jonge Pruis?). Het café was van Jan Pruis (Felicio in Pipo de Clown).
De Lage Horn in 2023 (Bert Versteeg)
Voor de ‘schuiffoto’ hebben de de oude foto een beetje korter gemaakt.

Bekijk hier alle fototijdreizen.

Foto en tekst 2022: Bert Versteeg. Bronnen o.a. Zaanse Pophistorie en Gemeentearchief Zaanstad.