Nog geen drie uur nadat drie Colombiaanse vrouwen en een man de sleutels van een Airbnb-woning aan de Jonge Arnoldusstraat in Zaandam hadden ontvangen, werd het pand door burgemeester Hamming gesloten. De vrouwen boden betaalde seks aan (zonder vergunning), en hun eerste afspraak bleek een undercoveractie van de gemeente. Van seks kwam het niet, wel van een sluiting.

Tijdens de zitting van de bezwaarschriftencommissie op 12 juni verzetten de twee verhuurders van het pand zich fel tegen het besluit. Ze stellen dat ze geen enkele kans hebben gehad om in te grijpen of te zien wat er gebeurde. De sleuteloverdracht vond enkele uren voor de sluiting plaats, en van enig vermoeden van prostitutie was volgens hen geen sprake. Inmiddels is het pand weer open.

Kinky.nl

Het pand was verhuurd aan een man, maar bij aankomst kwam één van de Colombiaanse vrouwen de sleutel in ontvangst nemen. Later bleken er nog twee andere vrouwen in het pand aanwezig, iets wat de verhuurders naar eigen zeggen niet bekend was. Wat zij al helemaal niet wisten, is dat hun pand vermoedelijk zou worden gebruikt voor prostitutie.

Het pand, dat overigens niet bewoond is en dus echt bedoeld is voor (korte) verhuur, was inmiddels bij de gemeente in beeld. Zaanstad houdt seksadvertentiewebsites zoals kinky.nl actief in de gaten wanneer er signalen zijn van illegale activiteiten. Een undercoveragent van de gemeente maakte daarom een afspraak met één van de vrouwen – of misschien wel meerdere, als die er écht zin in hadden.

Er volgde een korte observatie, die uiteindelijk leidde tot een controle. Volgens de burgemeester was toen al snel duidelijk dat het vermoedelijk om illegale prostitutie ging, en werd het pand op 25 november 2024 voor drie maanden gesloten. Er waren hulpverleners van Scharlaken Koord aanwezig om de sekswerkers direct hulp te bieden.

Inkomsten

De verhuurders voelen zich ten onrechte als daders weggezet, terwijl ze zichzelf juist als slachtoffers zien. Eén van hen, een alleenstaande moeder, benadrukt vooral de financiële gevolgen:

‘Ik ben een alleenstaande moeder en zat door dit alles drie maanden zonder inkomen.’

Ook privé had de sluiting impact. Een kind van één van de verhuurders werd op school aangesproken over de situatie. ‘Er werden pamfletten op het gesloten pand geplakt, vlakbij de school. Iedereen kon het zien. Het leek net alsof wij de criminelen waren.’

Tegelijkertijd zegt ze heel goed te begrijpen dat illegale prostitutie moet worden bestreden. ‘Maar dat moet met elkaar, en niet tegen elkaar,’ stelt ze. Ze is het eens met het doel van het gemeentelijk beleid, maar niet met de manier waarop dat in hun geval is uitgevoerd.

De verhuurders vroegen de gemeente tijdens de zitting ook om hulp: hoe hadden ze dit in hemelsnaam kunnen herkennen of voorkomen? ‘Help ons dan in de toekomst. Vertel ons wat we wél kunnen doen, want dit is voor ons een onmogelijke situatie.’ Een duidelijk antwoord op die vraag bleef uit. Zaanstad lijkt daar op dit moment nog geen sluitende oplossing voor te hebben.

Uitlokking?

Volgens de gemeente was de sluiting gerechtvaardigd. Er waren duidelijke signalen van illegale prostitutie: meerdere vrouwen in de woning, een advertentie op kinky.nl, en een undercoverafspraak die leidde tot controle. Of de verhuurders daarvan op de hoogte waren, is volgens het gemeentelijk beleid niet bepalend: zij blijven verantwoordelijk voor wat er in hun pand gebeurt.

De commissie was kritisch en vroeg zich tijdens de zitting hardop af of hier misschien geen sprake was van uitlokking. Zo werd betwijfeld of het niet op de weg van de burgemeester had gelegen om de verhuurders vooraf te informeren dat er via kinky.nl een afspraak werd gemaakt. De vertegenwoordiger van de burgemeester erkende dat dit ‘een terecht punt’ was en noemde het iets ‘om mee te nemen in de toekomst’.

Maar daar hebben de twee verhuurders op dit moment weinig aan. Voor hen voelt deze halve erkenning van de gemeente als mosterd na de maaltijd: de woning was drie maanden dicht, het inkomen weg en de reputatie geschaad.

In Zaanstad zijn in 2024 en 2025 zeventien panden wegens prostitutie gesloten. Het gaat om panden in de Panneroodstraat, Belgischestraat, H. Gerhardstraat, Peperstraat, Heijermansstraat, Poelenburg (twee keer), Jaspersstraat, P.C. Allstraat, Indigostraat, Grote Belt, C.Th. Kamphuijsstraat, Jonge Arnoldusstraat, Fluitekruidweg en Rosmolenstraat (alle in Zaandam) en het Gortershof en Paukenhof (in Zaandijk). In juli 2023 ging er ook al een woning in Poelenburg om deze reden dicht.

De commissie brengt binnenkort een advies uit aan burgemeester Hamming, die daarna een definitieve beslissing neemt op het bezwaar.

Door Nick Boeske. Info van bijgewoonde zitting en eerder geschreven artikel. Foto is genomen van het pand door de gemeente zelf.