Binnen de nieuwe fusiepartij GroenLinks-PvdA in Zaanstad is een openlijke machtsstrijd uitgebroken. Een groep invloedrijke partijleden, onder wie oud-wethouders, raadsleden en oud-bestuursleden, probeert via een motie de lopende lijsttrekkersverkiezing te stoppen. 

Doel is de voordracht van Eylem Köseoglu, de enige kandidaat die door de kandidatencommissie werd voorgedragen, terug te draaien. Dat gebeurde via een motie, die vanmorgen tijdens de ledenvergadering plotseling werd ingebracht en waarin gevraagd werd de lopende procedure ‘per direct stop te zetten’. 

Alles duidt op een gecoördineerde poging tot een interne machtsgreep waarbij ‘partij-prominenten’ recht tegenover de kandidatencommissie en de partijbesturen zijn komen te staan. De timing, kort nadat het Noordhollands Dagblad* ook al anonieme ‘partijprominenten’ vanuit een hotellobby de ruimte gaf om Köseoglu in diskrediet te brengen, lijkt geen toeval.

Handdrukken

In het NHD-artikel wordt Köseoglu door auteur Rob Swart (anoniem uiteraard) in relatie met criminaliteit gebracht: ‘rond de raadszaal van Zaanstad gaat het verhaal dat Köseoglu te dicht op de doelgroep van het interventieteam zit. Dat er niet veel handdrukken tussen haar en de criminelen uit het stadsdeel zitten.’ (Met ‘stadsdeel’ wordt Poelenburg bedoeld.)

De crisis rond Köseoglu sleept zich al maanden voort. Nadat zij als fractievoorzitter van de PvdA kritisch was geweest op het optreden van het interventieteam – nu onder rechtstreekse aansturing van burgemeester Jan Hamming – in Zaandam-Oost, kwam ze in aanvaring met haar fractiegenoten. Die zegden het vertrouwen in haar op en zetten haar uiteindelijk uit de fractie.

Toen de fusiepartij GroenLinks-PvdA haar onlangs als enige lijsttrekkerkandidaat naar voren schoof, leek het erop dat ze politiek zou terugkeren. Tot vandaag.

Motie

De ondertekenaars van de motie, onder wie Hans Luiten, Wessel Breunesse, René Tuijn, Geert Rijken en Jeroen Olthof, eisen dat de stemming per direct wordt stopgezet. Ze stellen dat de procedure niet ‘democratisch en transparant’ zou zijn verlopen en dat andere kandidaten zijn ‘uitgesloten zonder uitleg’.

In de praktijk zou dat betekenen dat de voordracht van Köseoglu wordt ingetrokken en dat het bestuur wordt opgedragen helemaal opnieuw te beginnen.

Concreet wordt bezwaar gemaakt tegen het niet opnemen van Marieke Visser (PvdA-raadslid en eerder ook kandidaat-lijsttrekker), Natascha Stroo (fractievoorzitter GroenLinks en ook kandidaat lijsttrekker) en PvdA-raadslid Hans Stokebrand (oud-voorzitter bestuur PvdA Zaanstreek) op de kandidatenlijst.*

Deze drie raadsleden probeerden eerder – samen met PvdA-raadslid Geert Rijken en wethouders Breunesse (GL) en René Tuijn (PvdA) – al de kandidatuur van Köseoglu te blokkeren, een poging die door de besturen van GroenLinks en PvdA destijds als zeer dubieus werd beschouwd. Die ingreep in de procedure lijkt in het gezicht van de initiatiefnemers te zijn ontploft.

‘Prominenten’

Ook oud-PvdA-wethouders Jeroen Olthof, Hans Luiten, Corrie Noom en Piet Oudega ondertekenden de motie. Luiten kondigde in het NHD een couppoging al aan, hij zei ‘verschrikkelijk ongerust’ te zijn over het feit dat ‘er mensen niet op de lijst komen terwijl zij dat wel graag willen’. Luiten zat net als Jeroen Olthof wel in de kandidatencommissie voor de verkiezingen van 2022, maar niet in de huidige, die voor een belangrijk deel uit externe deskundigen is samengesteld.

De motie is niet in stemming gebracht. Ondanks dat deze kennelijk zorgvuldig was voorbereid door de ‘prominenten’ in de hotellobby. Tijdens de vergadering zou er wel steun voor de motie zijn, maar er werd ook gevreesd dat het bestuur in een onmogelijke positie zou worden gebracht. Het bestuur – of wat daar nog van over is – gaat zich inspannen ‘om aan de gevoelens van de vergadering tegemoet te komen’, maar heeft wel te maken met vastgelegde procedures en reglementen die beperkingen leveren.

De namen van alle zelfbenoemde ‘GL-PvdA-prominenten’ staan onder de motie en/of in het artikel van NHD: Hans Luiten, Louis Groen, Wessel Breunesse, Marianne Monnier, Ans Pieper, Corrie Noom, Piet Oudega, Els de Jong, Jeroen Olthof, Paul Siderius, Mark Peters, Mark Damman, René Tuijn, Hildr Behrens en Geert Rijken.

Crisis

De vergadering in De Vuister zou alleen over het programma voor de komende verkiezingen gaan. Nieuwe agendapunten waar over personen wordt gestemd zijn over het algemeen niet mogelijk bij verenigingsvergaderingen. Bovendien zou hiermee dus de procedure over de kandidaatstelling worden doorbroken.

Ook bij de partijbesturen is de crisis uitgebroken, PvdA-voorzitter Melle Has heeft zich ‘vanwege persoonlijke omstandigheden’ teruggetrokken (‘Gelieve mij even niet meer te contacten’) en verwijst door naar GL-voorzitter Bert Schumacher die de telefoon niet opneemt en geen voicemail beantwoordt. Ook plaatsvervangend PvdA-voorzitter Sonja Hauet hebben wij niet kunnen bereiken.

Linksom of nog verder linksom: dat de fusiepartij in een diepe crisis verkeert, staat vast. 

* Raadslid Geert Rijken wordt hier niet genoemd omdat hij zelf al eerder besloten had niet op de lijst te willen. Stroo, Visser en Stokebrand hebben schriftelijk van de kandidatencommissie te horen gekregen dat ze niet op de kandidatenlijst worden geplaatst. Ze hebben zichzelf niet teruggetrokken. Over de positie van de andere (steun)fractieleden van PvdA en GroenLinks wordt niet in de motie gerept. Zij hebben die ook niet ondertekend (evenals andere ex-wethouders, -raadsleden en bestuurders).

Door: Merel Kan en Piet Bakker, op basis van de motie-tekst en het Orkaan-archief, en reacties van diverse PvdA- en GL-leden. Foto bovenste rij v.l.n.r. Köseoglu, Stokebrand, Stroo; onderste rij: Luiten, Olthof, Visser. AANVULLING 9 november: Bij de totstandkoming van dit artikel is contact opgenomen via mail, telefoon of app met meer meer dan tien PvdA- en GL-leden: raadsleden, bestuur, leden van de kandidatencommissie, ‘gewone’ leden en ‘prominenten’ die de brief ondertekend hadden. We hebben uiteindelijk met zo’n zes mensen contact gehad over de vergadering. We hadden ook de uitnodiging en de agenda en de motie zelf. Over waarom de motie niet in stemming is gebracht zijn de meningen verdeeld – zo zou ook gedreigd zijn met opstappen van besturen.