Het ‘nieuws’ over de 15 verdwenen containers vol PVV-stemmen uit een stembureau in Zaanstad dat door PVV-leider Geert Wilders breed werd verspreid (‘zo kunnen er veel PVV-stemmen verdwijnen’), is nu ook officieel onzin. De Nieuwscheckers van de Universiteit Leiden liepen de hele zaak nog eens na.
Bewering: ‘In Zaanstad zijn uit een stembureau op verkiezingsdag 15 containers met getelde stembiljetten gestolen.’ Oordeel: ‘Onwaar’
Wilders deelde op vrijdag 31 oktober op X en Facebook een reeks beschuldigingen over verkiezingsfraude:
‘Het regent van dit soort berichten uit het hele land geen idee of het allemaal waar is maar goed als het zou worden onderzocht.’
Wilders’ bereik is fors: meer dan 1,6 miljoen volgers op X en 595.000 volgers op Facebook.
In Zaanstad zouden op een stembureau 15 van de 75 containers met getelde stemmen zijn verdwenen, terwijl in deze gemeente 61 procent op de PVV zou hebben gestemd. Tel uit je verlies!
De Nieuwscheckers constateren dat de eerste versie van het bericht over de gestolen containers in de nacht van donderdag 30 op vrijdag 31 oktober is gepost: ‘We vonden het bericht alleen als screenshot, het origineel is verwijderd of werd gepost in een privé-Facebookgroep van PVV-aanhangers’.
Telefoon gehackt
Het bericht zou oorspronkelijk door een Zaandamse zijn gepost die zei lid van het stembureau te zijn geweest en dus ooggetuige van de verdwijning. De Orkaan informeerde eerder bij de gemeente en kreeg te horen dat er niemand met die naam bij een stembureau in Zaanstad is ingezet. De eigenaar van het Facebook-account meldde ons dat haar telefoon gehackt was en dat ze niks met de zaak te maken had.
Aan Nieuwscheckers laat de vermeende ooggetuige weten: ‘Ik heb dit niet geschreven. Burgemeester en politie weten er al van. Mijn naam wordt door het slijk gehaald. En massaal gedeeld. Ik kwam er toen pas achter dat dit bericht bestond, en dat ik gehackt ben.’
Het bericht klopt niet, laat Zaanstad weten. Er zijn sowieso geen stembureaus waar ze zoveel stemmers hebben dat ze 15 – laat staat 75 – containers nodig hebben. En de PVV haalde geen 61 procent van de stemmen in Zaanstad, maar 18,2 procent.
X
De Nieuwscheckers constateerden dat Wilders zijn bericht op X niet verwijderd of gecorrigeerd heeft. Het bericht op X is meer dan een miljoen keer bekeken. Ook op Facebook heeft Wilders zijn bericht laten staan.
‘Na een factcheck door persbureau DPA, dat voor Facebook berichten controleert, zijn wel drie andere berichten die het valse verhaal over fraude in Zaanstad verspreiden voorzien van een grijs schermpje en een waarschuwing: “Onjuiste informatie. Beoordeeld door externe feitencheckers”. De gebruiker kan doorklikken naar de factcheck en desgewenst ook het bericht zelf bekijken.’
Dat het Facebookbericht van Wilders zelf achter een factcheckschermpje verdwijnt, is niet waarschijnlijk, schrijft nieuwschecker Peter Burger:
‘Dubieuze beweringen over verkiezingen staan bovenaan het lijstje van onderwerpen waaraan Facebooks factcheckers prioriteit moeten geven. Maar: berichten van politici op Facebook en Instagram blijven volgens dezelfde set richtlijnen gevrijwaard van factchecks, tenzij een politicus beweringen verspreidt die al eerder gedebunkt zijn door factcheckers.’
En omdat het verzonnen verhaal over de gestolen containers met stembiljetten al circuleerde op Facebook voordat Wilders het daar deelde, en pas achteraf werd gefactcheckt, blijft het zonder waarschuwing staan. Burger:
‘Dit beleid bevoordeelt politici die het vertrouwen in verkiezingen ondermijnen met onware berichten.’
D66
Wilders verspreidde niet alleen een verzinsel over Zaanstad maar maakte zich ook schuldig aan andere verdachtmakingen. Zo zou volgens Wilders de beveiligingssoftware van de Kiesraad op kwetsbaarheid voor hackers getest zijn door een bedrijf dat is opgericht door een D66’er. Dat gebeurde in 2023 (toen de PVV won) maar niet in 2024 en 2025. Ook verspreidde Wilders het ‘nieuws’ dat in Maastricht stemmen ongeldig zijn verklaard omdat daar stembiljetten werden gebruikt uit Leiden. Ook onjuist. Burger:
‘Met zijn beschuldigingen volgt Wilders het voorbeeld van Donald Trump, die de complottheorie verspreidde dat Biden hem in 2020 had verslagen door te frauderen (‘Stop the steal!’). De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) kwalificeerde de aantijgingen – zonder Wilders te noemen – als ‘een directe bedreiging voor de democratische rechtsstaat.’
Hoe gaat het op een stembureau? Eén van onze medewerkers zat daar en legt het uit: De voorzitter opent de stembus en stort alle biljetten op de grond die per partij worden gesorteerd. De stapels worden tweemaal geteld door verschillende mensen. Indien nodig wordt nageteld door een derde. De uitslag wordt doorgegeven aan de gemeente en vermeld in het proces verbaal. De stapels stembiljetten worden opgerold en ompakt met het telformulier. De rollen komen in de stembus met de verzegelde zak stempassen. De container gaat op slot. De voorzitter gaat met het proces verbaal naar het gemeentehuis. Er blijven minstens twee mensen achter om te wachten tot de gemeente de container met stemmen ophaalt. De stembussen worden naar de Topsporthal gebracht. In de sporthal zijn beveiligers. Op donderdag gaat een nieuwe ploeg alle containers stuk voor stuk tellen op kandidaat-niveau. Het hele proces is openbaar; iedereen mag daarbij zijn.
Door Piet Bakker en Edwin Kleiss, op basis van artikel van Nieuwscheckers en eerder nieuws op De Orkaan. Foto: containers met stembiljetten in 2022.
Tja, Wilders is gewiekst genoeg om heel doelbewust zo’n bericht te posten. Het is zijn handelsmerk, twijfel zaaien en dan quasi serieus een suggestieve vraag stellen. Even een trumpje doen, zijn achterban smult ervan, onzin of niet.
Ik zie geen vraag gesteld worden eerlijk gezegd. Wel een statement dat het goed zou zijn wanneer de berichten worden onderzocht.
Ik denk dat je in dit geval gelijk hebt Bart. GW stelt nooit inhoudelijke vragen behalve als het over zijn favoriete onderwerp gaat. En over het algemeen op een suggestieve manier. In plaats van zijn statement op sociale media te posten had hij dat bij het orgaan dat toezicht houdt op een correct verloop van de verkiezingen kunnen neerleggen (de. 2e kamer) om uit te zoeken wat er klopt.
Maar hij kiest voor ophef creëren via sociale media en het beschadigen van o.a. de medewerkers die vaak als vrijwilliger hun taken uitvoeren op de stembureaus.
Geertje betwijfelt niet echt of de beweringen waar zijn. Hij hoopt dat z'n volgers deze verzinsels gaan geloven zodat hij er alleen maar in mee hoeft te gaan en aan kan wakkeren. Hij kan elke verzonnen scheet van iemand op X retweten, zijn 1,5 miljoen zien het en geloven dat het naar bloemetjes ruikt.
Feit is dat hij verzonnen verhalen de wereld in slingert. Psst: die zijn dus gelogen.
Wilders die een leugen verspreidt. Je verwacht het niet van zo'n eerzame, integere politicus.
Als ik zijn bericht zo lees beweert Wilders helemaal niks anders dan dat aan hem berichten worden verstuurd over vermeende fraude. Hij heeft dit bericht met voldoende afstand gepost, lijkt me. Je kunt ervan denken wat je wilt. Eerlijk gezegd vind ik de gecreëerde ophef verwerpelijker.
Bovenstaand onder voorbehoud dat er geen stelliger berichten zijn van Wilders.
Over hem worden vele dingen gezegd die vaak onderbouwing missen. Hij is een politicus en dus onbetrouwbaar, maar er lijkt me sprake van gerichte ondermijning.
Klopt helemaal. Hij heeft berichten gekregen van mensen die de verkiezingsuitslag niet konden verkroppen.
Daar mag je van alles van vinden natuurlijk. Maar dat heb je nou eenmaal met verkiezingen. Of zijn we de massale demonstraties na de vorige verkiezingen van 2023 vergeten?
Als dat soort berichten je als politicus bereiken, waar of niet, moet je daar natuurlijk wel wat mee doen. En hij betwijfelt in zijn tweet ook of het waar is.
Wat een onzin dat ie er "wel wat mee moet doen".
Als dat soort berichten je bereikt dan zoek je als politicus eerst uit of het waar is, waar of van wie het bericht vandaan komt, vooraleer je het de wereld inpompt. Dat moet moet ie er mee doen en niets anders.
Maar ja daar heeft ie natuurlijk helemaal geen belang bij. Lekker stemmingmaken daarentegen wel.
Dat 'uitzoeken of het wel allemaal waar is' wordt bij het delen van berichten zo vaak nagelaten, ook bij mensen van PvdAGroenLinks-signatuur. Die laten het ook staan vanwege 'het belang'.
Maar dan lezen we er hier niks over.
Het is stemming maken over-en-weer en dat is best triest.
Kom er maar mee: welke GL-PvdA-politicus heeft gesuggereerd dat de verkiezingsuitslag gemanipuleerd is? Namen & rugnummers graag. Hoezo 'lezen we hier niks over'. Triest, dat klopt.
Wat R vd Weerdt zegt, ik bedoel het breder.
Nu verklein je het antwoord dat ik kan geven tot GL-PvdA-politici die beginnen over mogelijk gemanipuleerde verkiezingsuitslagen.
Wat ik bedoel is dat op facebook per definitie berichten gedeeld worden die niet kloppen, over allerlei onderwerpen, ook door mensen van GL-PvdA-signatuur. En die gaan zelf ook niet even checken: klopt dit wel.
Een voorbeeld is de al jaren veelvuldig terugkerende post over quotes uit 1937 die van Menno ter Braak zouden zijn, o.a. over een populist die aan de macht komt.
https://www.facebook.com/share/p/1WSYxYEoDZ/
Echter, de quotes zijn gemanipuleerd, en komen als zodanig helemaal niet voor wanneer je zijn essay uit 1937 leest.
De oorsprong van deze quotes ligt in een tekst van Rob Riemen, die pure stemmingmakerij is.
En ja dan is De Orkaan toch wel de laatste plek waar ik onderzoek daar naar zou verwachten.
https://www.geenstijl.nl/2697771/rob-riemen-citeert-citaten-die
U heeft helemaal gelijk. Wij gaan hier geen nieuws uit 1937 over Menno ter Braak debunken. Toen bestonden zowel PvdA en GL overigens nog niet (de partijen die daar allemaal achter zouden zitten).
Orkaan, ik zeg niet dat PvdA en GL hier achter zit.
Het is ook geen nieuws uit 1937, het nieuws is dat een literair werk uit 1937 verhaspeld wordt voor het dramatische effect, en al een aantal jaar massaal gedeeld. Ook dat is stemmingmakerij en geen (rode) haan die er naar kraait.
Waar een goed medium zich op zijn kleinst toont. Kleinzielig, kleinzerig en met lange tenen.
Oprecht heel jammer.
Op mij komt de opmerking van Prins niet over als betrekking hebbend op een verkiezingsuitslag, maar heeft hij het breder bedoeld.
In zijn algemeenheid vind ik dat politici veel te weinig kritisch bevraagd worden door de media. Er is een ongezonde wederzijdse afhankelijkheid.
Ook berichten veel journalistieke media te weinig vanuit de behoefte relevant nieuws te brengen en laten dat dan na als het botst met hun maatschappelijke opvattingen. De reden waarom ik ook mijn laatste dagblad heb opgezegd. Concreet: het totaal negeren van grooming gangs in Rotherham en andere britse steden.
Verder is er een grote behoefte bij media om verkiezingen terug te brengen tot een wedstrijd met een ongezond grote belangstelling voor peilingen, misschien omdat dat eenvoudiger is dan op de inhoud in te gaan.
Dat media hun eigen invalshoek kiezen is helemaal okee, maar men lijkt het er vrij algemeen over eens dat Wilders de belichaming is "van den Boze". Meer afstandelijkheid zou pretttig zijn; ook op andere politici valt veel af te dingen.
Bedenk ook, Wilders leeft al vele jaren als opgejaagde en dat doet vast iets met je. Inmiddels lijken we die situatie maar gewoon te vinden. "O ja".
De jij-bak die men al van mijlenver zag aankomen.
Wilders wil helemaal geen democratische rechtstaat, hij wil de alleenheerschappij.
Daarom klopte de tekst in het AD ook niet, PVV wilde onderzoek naar verkiezingscampagne. Wilders wilde het niet maar dan zou Geert aan schizofrenie moeten lijden, dat ene lid dat het met zichzelf niet eens is