De Partij voor de Dieren wil samen met ROSA, D66 en GroenLinks dat Zaanstad actie onderneemt om vissers geen weerhaken bij het hengelen te laten gebruiken. Aankomende donderdag – 4 september – wordt in het Zaanstad Beraad een initiatief van de partijen besproken om het gebruik van weerhaken tegen te gaan.

De wettelijke mogelijkheden voor een gemeente zijn overigens beperkt. De partijen willen vooral discussie over het onderwerp en vinden het ook ‘wenselijk om afspraken te maken dat in de pachtwateren niet met behulp van zeer schadelijke vangstmethoden (zoals weerhaken) mag worden gevist’ Ook pleiten ze voor ‘een voorlichtingscampagne over het leed bij vissen’ omdat dat ‘een waardevolle toevoeging kan zijn voor het versterken van het Zaans dierenwelzijnsbeleid?’

Melchior Mattens (PvdD) stuurde als ondersteuning dit opiniestuk naar De Orkaan. De vergadering is ook online te volgen.


Vissen kunnen pijn lijden. Al decennia wordt er onderzoek naar gedaan en wetenschappers weten het inmiddels wel zeker. Wanneer je ervan uitgaat dat een dier niet kan lijden, dan is het niet vreemd dat mensen naar deze dieren kijken als dingen. Dingen waar je van alles mee kan doen. Van laten stikken tot opensnijden en van laten bijten in een weerhaak tot daaraan snel naar boven getrokken worden. Als je er echt vanuit gaat dat het dier niets voelt, dan zitten er wellicht nog vermakelijke kanten aan ook. Maar met de kennis van nu dat een vis ernstig lijdt hierdoor, wordt hengelen een lugubere hobby.

Hoe weten we nu dat een vis kan lijden? Al in 2002 toonde professor Lynne Sneddon (Universiteit van Göteborg) aan dat vissen net als mensen zenuwen hebben waarmee pijnsignalen naar de hersenen worden gestuurd. In het boek ‘Do fish feel pain?’ van professor Victoria Braithwaite (2010) wordt bovendien beschreven dat vissen zich anders gaan gedragen naar aanleiding van pijnprikkels. In de afgelopen jaren zijn er nog talloze onderzoeken gepubliceerd waaruit duidelijk wordt dat vissen kunnen lijden: van stoppen met eten tot helemaal gek worden wanneer ze (ernstig) worden verwond. 

De samenvattende conclusie van al dit onderzoek is dat vissen wezens zijn met gevoel en dat brengt een zorgplicht met zich mee. Verwonden van een vis zou dus zoveel mogelijk voorkomen moet worden. Dat is immers ook het uitgangspunt voor andere wezens die kunnen lijden zoals mensen en andere diersoorten. Tevens geldt natuurlijk ook het belangrijke gezegde: wat gij niet wilt dat u geschiet…

De Partij voor de Dieren pleit er daarom voor om vissen in hun waarde te laten en niet onnodig pijn te doen. Stoppen met hengelen zou daarvoor het beste zijn. Dat vergt echter een behoorlijke maatschappelijke verandering die niet van vandaag op morgen gerealiseerd is. Maar we moeten er wel belangrijke stappen naartoe zetten. Dit kan door op korte termijn alle hengelaars te vragen te stoppen met het gebruik van de meest schadelijke methoden van hengelen voor de vissen. Een goed voorbeeld hiervan zijn weerhaken. Dit soort haken hebben grote kans om vast te blijven zitten in de gevangen vis en vergroten daarmee de kans op (dodelijke) verwondingen. Vaak kan de haak niet uit de vis gehaald worden, en wordt de vis met haak en al teruggegooid in het water. Sommige vissen slikken de haak ook nog eens door, waardoor ook organen beschadigen. Kortom, weerhaken vergroten het leed bij vissen.

Maar waarom worden weerhaken eigenlijk gebruikt? Hoewel Sportvisserij Nederland stelt dat voor enkele vissoorten (zoals karpers) er soms meer letsel bij de vis kan ontstaan als er geen weerhaak gebruikt zou worden, stelt zij ook dat in de meeste gevallen het gebruik van weerhaken vooral het belang van de hengelaar dient. De vissers die weerhaken of meervoudige haken gebruiken willen namelijk dat ze de vis niet kwijtraken als deze zich toch weet los te wrikken. Kortom, de vangst is belangrijker dan het welzijn van de vis.

Door het stoppen van het gebruik van weerhaken en meervoudige haken kan eenvoudig een deel van het leed dat vissen door het hengelen berokkend wordt worden voorkomen. Dit vergt wellicht een beetje politieke moed, maar niemand verdient het om te moeten lijden voor het plezier van een ander. 

Door Melchior Mattens (Partij voor de Dieren).