De leden van PvdA en GroenLinks in Zaanstad kregen vandaag een opvallende mail. De boodschap luidt: de procedure om een lijsttrekker te kiezen wordt stopgezet, de kandidatencommissie mag opnieuw beginnen.

Dat besluit is opmerkelijk. Want Eylem Köseoglu was door de kandidatencommissie unaniem voorgedragen als lijsttrekker. Het bestuur schuift die voordracht nu terzijde.

Rookgordijn?

De besturen noemen drie redenen: inmenging in het proces, de aangifte van Köseoglu, en verschillen in stijl en samenwerking. Door deze mix wordt de indruk gewekt dat er een complex probleem is, terwijl de kern eenvoudig is: de unanieme voordracht wordt ongedaan gemaakt.

De nieuwe criteria die de besturen nu toevoegen: ‘verbinding, draagvlak, veiligheid’, lijken niet toevallig gekozen. Ze weerspiegelen de punten waarop PvdA- en GL-raadsleden en wethouders Köseoglu eerder bekritiseerden. Daarmee is de boodschap helder: deze voordracht wordt terzijde geschoven. Kandidatencommissie bedankt. Eylem Köseoglu functie elders.

Voorgeschiedenis

Op 9 juli treedt Köseoglu tijdelijk terug als fractievoorzitter. Aan dat besluit gaat een periode vooraf waarin de PvdA-fractievoorzitter kritiek levert op de aanpak van burgemeester Hamming bij de aanpak van ondermijning in Zaandam-Oost. Die aanpak zou mogelijk gepaard gaan met discriminatie en institutioneel racisme. Onderzoekssite Follow the Money beschreef in juni van dit jaar de omstreden aanpak. Hamming had Köseoglu al eerder van ‘onwaarheden en ongefundeerde uitspraken’ beticht. Dat zou schadelijk zijn voor de ‘stevige aanpak van ondermijning in Zaandam-Oost’.

Op 22 augustus laten drie van de vijf fractieleden van de Partij van de Arbeid in Zaanstad (Geert Rijken, Marieke Visser en Hans Stokebrand) weten geen vertrouwen meer in Eylem Köseoglu te hebben als fractievoorzitter. Breekpunt was volgens de PvdA dat Eylem Köseoglu juridische stappen heeft ondernomen tegen de fractie.

Eind augustus gaan de besturen van PvdA en GroenLinks zich met de zaak bemoeien. Uit een brief aan de leden blijkt dat de unanieme voordracht van Köseoglu bestreden wordt door PvdA-raadsleden Geert Rijken, Marieke Visser en Hans Stokebrand, GroenLinks-fractievoorzitter Natascha Stroo en wethouders René Tuijn (PvdA) en Wessel Breunesse (GL). Pikant was dat Stroo en Marieke Visser afgevallen kandidaten waren en dat de wethouders kennelijk ingeseind waren over het geheime advies. De besturen: ‘De inmenging in het proces van de kandidaatstelling door fractieleden en wethouders riep vragen op in het licht van de geldende omgangsvormen, procedurele afspraken en integriteitsregels’. Ook schreven de besturen dat Köseoglu onder druk was gezet en zich bedreigd voelde.

Uitgesmeerde schuld

Opvallend is dat de besturen zelf het boetekleed aantrekken: men heeft ‘steken laten vallen’ in het creëren van een veilige werkomgeving. Daarmee erkennen ze hun falen, maar tegelijk verdelen ze de schuld breed, zodat de scherpste verwijten van intimidatie en ultimatums buiten beeld blijven.

Wat rest, is een kandidaat die unaniem was voorgedragen, buitenspel is gezet. De regie ligt weer stevig bij de partijbesturen. 

De leden krijgen straks een nieuwe voordracht, maar de kaders zijn zo aangescherpt dat één ding nu al duidelijk is: Köseoglu komt daar niet meer doorheen.

De Brief

We plaatsen ‘em 1:1

Beste….

Zoals we in onze verklaring van 31 augustus hebben aangegeven, hebben de gezamenlijke besturen op 27 augustus besloten om het proces voor het kiezen van een lijsttrekker stop te zetten. We blijven herhalen dat de gebeurtenissen van de afgelopen tijd ons diep hebben geraakt en dat deze kwestie alleen maar verliezers kent.

We hebben de afgelopen tijd gebruikt om ons te bezinnen op een zorgvuldig vervolg en hebben de input vanuit de beide Algemene Ledenvergaderingen van zaterdag 13 september in onze overwegingen meegenomen en afgewogen. We zijn woensdag 17 september met beide besturen tot een gezamenlijk standpunt en plan van aanpak gekomen.

Aanleiding en onze reflectie
De feiten die ten grondslag liggen aan ons besluit, zijn voor ons helder. De inmenging in het proces van de kandidaatstelling door een deel van de betrokkenen, de aangifte van de voormalig fractievoorzitter en de feedback over verschillen van inzicht in de stijl en wijze van samenwerking, hebben ons aan het denken gezet

De signalen vanuit de fractie en de bredere coalitie over een gebrek aan draagvlak en verbinding zijn voor ons een belangrijk signaal. Deze gebeurtenissen hebben voor ons meer op de voorgrond gezet dat we een fractie nodig hebben met een lijsttrekker die draagvlak heeft, verbindend is, samen kan werken en in staat is om politieke impact te maken. Dit in prettige afstemming met elkaar en andere fracties. Daarom komen we vandaag met het volgende voorstel, waarin we een nieuw advies vragen aan de kandidatencommissie en de rollen van het bestuur en de kandidatencommissie helder worden afgebakend.

Onze gezamenlijke opdracht aan de Kandidatencommissie
Wij verzoeken de Kandidatencommissie (KC) een kandidaat voor te dragen voor het lijsttrekkerschap en een complete kandidatenlijst samen te stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2026. Wij hebben er alle vertrouwen in dat de KC dit zorgvuldig en onafhankelijk zal oppakken en een goed gemotiveerd advies zal uitbrengen. De KC zal, naast de al opgestelde criteria en profielen, de volgende criteria en bevindingen van de besturen meenemen:

De kandidaat-lijsttrekker moet over aantoonbare kwaliteiten beschikken om verbinding en samenwerking te creëren, zowel binnen de fractie, als in de gemeenteraad.
De kandidaat-lijsttrekker moet veiligheid kunnen creëren en een cultuur van respectvolle feedback kunnen bevorderen.
De kandidaat-lijsttrekker moet draagvlak kunnen verwerven en een daadkrachtige politieke leider zijn die onze idealen kan omzetten in concrete impact.
Wij willen een toekomstige fractie die als ploeg met elkaar samenwerkt. Elk raadslid op de lijst moet daarom in staat zijn tot samenwerken, verbinding maken en respectvol feedback geven.

De Kandidatencommissie wordt verzocht hier scherp op toe te zien en dit uitdrukkelijk mee te nemen in haar afwegingen bij de selectie.

Tijdpad en procedure voor de selectie
We realiseren ons dat een nieuw proces en opdracht vraagt om aanpassing van termijnen. Met de kandidatencommissie is afgesproken om de aanmelding te verlengen naar 1 oktober. In de komende periode zullen we nog intensief zoeken naar andere geschikte kandidaten voor op de kandidatenlijst. We roepen leden die dat nog niet gedaan hebben zich hiervoor ook alsnog te melden. Na het hernieuwd advies van de kandidatencommissie over geschikte kandidaten voor het lijsttrekkerschap zal het bestuur een digitale ledenraadpleging organiseren in de tweede helft van oktober.

Verantwoordelijkheid en de rol van raadslid
Wij hechten aan eenheid binnen de partij en aan een constructieve houding bij eventuele verschillen van inzicht over inhoud en samenwerking, bij alle kandidaten. Dat vraagt van de betrokkenen dat zij bereid zijn om over hun schaduw heen te stappen en een basis van begrip vinden. Dit is noodzakelijk voor het verdere proces.

We zijn als bestuur bereid om gesprekken te faciliteren en een begeleider daarvoor beschikbaar te stellen.

Onze zelfreflectie als bestuur
De gebeurtenissen van de afgelopen periode hebben ons als PvdA-bestuur de noodzaak getoond om kritisch te kijken naar leiderschap en teamdynamiek. Wij realiseren ons dat de problemen ook wezen op tekortkomingen in het creëren van een veilige werkomgeving waarin iedereen elkaar respectvol feedback kan geven, en dat wij hierin steken hebben laten vallen. Daarom rekenen we onszelf dit aan en zijn we vastbesloten om hierin gezamenlijk een structurele aanpak te hanteren. Vanaf februari van dit jaar zijn we gestart met het voeren van feedbackgesprekken en bestuursleden zijn beurtelings aanwezig bij de fractievergaderingen. Dit wordt een centraal punt in onze verdere samenwerking.

Met vriendelijke groet,
De besturen van GroenLinks en de PvdA

Door Merel Kan en Piet Bakker op basis van een mail van de besturen van GroenLinks en de PvdA aan hun leden en het Orkaan-archief. Afbeelding boven met de hoofdrolspelers: Rijken, Stroo, Tuijn, Breunesse, Visser, Köseoglu.