Bedelen verbieden om ‘overlast’ te voorkomen, of alleen ingrijpen om mensen te beschermen tegen uitbuiting? Die keuze legt een motie van Partij voor de Dieren, SP en ChristenUnie donderdag op tafel in de Zaanse gemeenteraad.
Aanleiding is de voorgestelde wijziging van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV*). Daarin krijgt het college via artikel 2:65 de bevoegdheid om bedelen in aangewezen gebieden te verbieden.
Volgens de indieners schuurt die bevoegdheid met mensenrechten en dreigt het verbod vooral kwetsbare mensen te raken, terwijl problemen als dakloosheid en armoede toenemen.
Recht
In de motie stellen de partijen dat het vragen om hulp raakt aan een fundamenteel mensenrecht. Wie niet in het eigen levensonderhoud kan voorzien, moet zich tot anderen kunnen wenden. Algemene gevoelens van onveiligheid of ervaren overlast mogen volgens hen geen reden zijn om dat recht te beperken.
Tegelijk erkennen de indieners dat de gemeente een instrument nodig heeft om op te treden tegen criminele uitbuiting van mensen die bedelen. Juist in die situaties kan artikel 2:65 volgens hen een rol spelen.
Handhaven?
Het college heeft eerder aangegeven dat bij bedelarij, waar nodig, eerst het sociaal domein wordt ingezet voordat handhaving volgt. De motie scherpt dat uitgangspunt aan: hulp moet altijd het vertrekpunt zijn, handhaving pas het uiterste middel. Daarnaast waarschuwen de partijen voor het, daar is ie weer, waterbedeffect. Als bedelen in een gebied wordt verboden, verplaatsen mensen zich naar een andere plek. Dat is volgens hen logisch, omdat mensen in nood geen alternatief hebben.
De gemeenteraad wordt opgeroepen het bedelverbod in de praktijk uitsluitend te gebruiken om mensen te beschermen tegen uitbuiting. Tegelijk moet de gemeente zich actief richten op de uitbuiters zelf. Handhaving en opsporing zouden zich moeten concentreren op degenen die profiteren van bedelarij, in samenwerking met politie en Openbaar Ministerie, zonder slachtoffers te criminaliseren.
De motie verandert de APV niet, maar probeert het gebruik ervan politiek te begrenzen.
*
Door: Merel Kan op basis van de motie van PvdD, SP en CU. De foto komt uit het Orkaan-archief.
Onder deze link een uitleg: https://journalistiekennieuwemedia.nl/jnm/2025/06/02/de-onmenselijkheid-van-het-bedelverbod/
In de praktijk zie ik dat elders alleen de prominente flaneerplekken door handhavers "schoongeveegd" worden.
Een humane en rechtvaardige manier van "oplossen" zie ik echter ook niet.
Voor wie zijn deur moeten die befelaars zitten? Bij het Gemeentehuis of voor de deur van de raadsleden?