Het Zaantheater wordt niet gesloopt. Dat zou zo’n € 75 miljoen kosten en ook grote risico’s inhouden. Als het theater op dezelfde plek wordt gebouwd, moet het jaren dicht. Nieuwbouw op De Burcht levert grote parkeerproblemen op en als dat op het terrein van de ‘oude’ Slag gebeurt, komt het Zaantheater te ver buiten het centrum. Renovatie op de huidige plek is niet alleen goedkoper; het Zaantheater kan ook gewoon openblijven.

Plannen voor sloop/nieuwbouw werden vorig jaar september gelanceerd. Voor groot onderhoud van het 25 jaar ‘oude’ gebouw waren de subsidies en de opbrengsten niet genoeg. Bovendien heeft Zaanstad de ambitie om alle gemeentelijke gebouwen in 2040 energieneutraal te hebben. Het onderzoek waarvoor € 75.000 was uitgetrokken, is diverse malen uitgesteld maar het verlossende woord is toch nog in 2025 gekomen: geen sloop dus.

Politiebureau

BBN Adviseurs en Theateradvies hebben drie toekomstscenario’s onderzocht: de verduurzaming van het huidige pand, nieuwbouw op de bestaande locatie en nieuwbouw op een alternatieve locatie. Bij het eerste scenario is ook gekeken naar een variant waarbij het Zaantheater wordt uitgebreid door het naastgelegen politiebureau te kopen en bij het theater te voegen. Maar dat zou het plan nog € 4,2 miljoen duurder maken.

Die € 12,5 miljoen is wel veel goedkoper dan de alternatieve plannen, maar het blijft veel geld. Er wordt daarom naar ‘externe financierings- en subsidiemogelijkheden’ gezocht, terwijl er ook vanuit wordt gegaan dat het Zaantheater een aanvullende subsidie bij de gemeente zal vragen.

Verduurzaming en verbouwing van het huidige gebouw heeft maar weinig gevolgen voor de exploitatie. Het theater kan grotendeels openblijven tijdens de werkzaamheden, die ook in de zomerstop worden uitgevoerd. En het is dus toch duurzamer: ‘Met dit scenario wordt een aanzienlijke milieubelasting voorkomen door het bestaande pand van het Zaantheater te behouden.’

‘Het huidige gebouw is bouwkundig solide en vormt een uitstekende basis voor energiebesparende maatregelen. Verduurzaming is niet alleen de goedkoopste, maar ook de meest duurzame oplossing. Sloop en nieuwbouw zouden leiden tot grote CO₂-uitstoot en omvangrijke afvalstromen.’

Dat kan niet helemaal nieuws zijn, zoals De Orkaan al een jaar geleden vaststelde.

Restaurant

De verbouwing zal waarschijnlijk ook een vergroting van het theaterrestaurant inhouden en het verbeteren van de zichtbaarheid door aanpassing van de entree. Daardoor komen er ook meer vergaderruimtes waardoor er zelf meer verdiend kan worden.

De kosten voor nieuwbouw op dezelfde plek zijn ‘enorm’ volgens de gemeente, en het houdt grote risico’s in. Het theater zou langdurig gesloten zijn: ‘financieel en operationeel onwenselijk’, aldus Zaanstad. Misschien komt het publiek niet meer terug.

Voor nieuwbouw op een andere plek is gekeken naar de Burcht en zwembad De Slag omdat Zaanstad al grondeigenaar is van deze locaties. In het geval van de Burcht vraagt dat om een nieuwe parkeeroplossing. De Slag ligt te veel buiten het centrum, waardoor dat negatief uitpakt voor bezoekersaantallen en daarmee ook voor de exploitatie: ‘De alternatieve locaties scoren slechter dan de huidige locatie’.

Voordat de verbouwing van start kan gaan, is er nog een aanvullend onderzoek nodig (€ 50.000).

Bouw van het Zaantheater (Gemeentearchief)

Door Piet Bakker op basis van Raadsinformatiebrief, onderzoek BBN Adviseurs en Theateradvies en eerder nieuws op De Orkaan. Foto: De Orkaan (kerst 2024).