In Wormer en in Oostzaan zijn staalslakken gebruikt in de bodem. Volgens een onderzoek van NU.nl, Investico en De Groene Amsterdammer liggen op 115 plekken in Nederland deze ‘potentieel vervuilende staalslakken, een restproduct uit de staalindustrie, dat zware metalen bevat en kan zorgen voor bodemverontreiniging’.
In een aantal gemeenten is het gebruik van staalslakken niet meer toegestaan. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) schreef eerder dat het ’te risicovol’ is om staalslakken te gebruiken. De milieuschade ontstaat volgens ILT als de staalslakken in contact komen met grond- en/of regenwater. De inspectie onderzocht tien plekken en vond in gevallen water met ‘een lage zuurgraad met een verhoogde pH-waarde, vergelijkbaar met gootsteenontstopper’. De milieuschade kan onder meer zichtbaar worden door de sterfte van planten.
In Wormer is de locatie de plek langs de Veerdijk waar eerder de tijdelijke Zaanbrug lag:
‘op een braakliggend terrein aan het water zijn staalslakken gebruikt. Volgens bodemonderzoek “bodemkwaliteitskaart regio Waterland” is er een “slakkenhoudende” laag aanwezig; gemeente bevestigt dat de slakken er nog liggen; op locatie magnetische grond aangetroffen, pH gemeten van 9.5.’
In Oostzaan gaat het om het Noordeinde:
‘Hier zijn staalslakken gebruikt als bestrating aan de kant van de weg en onder de grond. Het terrein is afgedekt met 1m van hoofdzakelijk van zand. Volgens bodemonderzoek “bodemkwaliteitskaart regio Waterland” zijn slakken aanwezig; gemeente bevestigt dat de slakken er nog liggen; op locatie magnetische grond aangetroffen, pH gemeten van 9,5’.
De pH-waarde van 9.5 die in beide gevallen is gemeten, is inderdaad ‘hoog’.
Door Piet Bakker op basis van artikel op NU.nl en Investico. Extra informatie van Inspectie Leefomgeving en Transport en RIVM. Foto’s Wormer: De Orkaan (bovenaan mogelijke staalslakken, maar dat weten we niet helemaal zeker). Kaart Oostzaan: Google Maps. De gemeenten is om een reactie gevraagd.
in tuinen als paden, duomix, oa in amsterdam zuid. was er mooi spul voor. zo hard als beton maar beter waterdoorlatend. er waren toen al gradaties in wat waar wel en niet gebruikt mocht worden. kwam ook bij de hoogovens vandaan.
Hoogoven- of staalslakken worden naar mijn weten al zeker 25 jaar niet meer gebruikt in de wegenbouw.
Toen ik nog in de wegenbouw werkte hebben we veel staalslakken verwerkt in de Purmerender wijk De Purmer Noord.
Of ze echt zo schadelijk zijn als wordt beweert betwijfel ik omdat het smeltpunt van ijzer ruim 1500 graden Celsius is en bij deze temperatuur zijn de meeste zware metalen uit de slakken gesmolten en vermengd met het ijzer.
Ze worden in de wegenbouw niet meer gebruikt omdat het hydraulische slakken zijn waardoor de laag een harde plaat wordt waar je nauwelijks doorheen komt en ook ontstaan er soms bobbels in het asfalt.
Staalslakken worden nog wel gebruikt in hoogovencement, daarvoor worden ze tot poeder vermalen.
Onder het asfalt van de Dr.Jan Mulderstraat liggen absoluut geen staalslakken, zoals iemand beweert maar er ligt menggranulaat en dat is gebroken puin onder andere afkomstig van gesloopte panden.
Ook las ik iets over vliegas, dat zijn ook geen staalslakken maar is as afkomstig van steenkool.
In Westzaan ligt veel vliegas in het wijkje De Cromme Reef.
Vliegas is niet giftig maar omdat het zo fijn is kan het longklachten veroorzaken.
Dat geldt toch voor vele buurten die o.a. in de jaren '50 zijn gebouwd? De Doktersbuurt in Oostzaan is toch ook gebouwd op staalslakken uit de Hoogovens?
Steve, de doktersbuurt is gebouwd op afval van Ketje daar ging zand en grond overheen. Geen sintels. Dat ik er net woonde op de Boomstraat Waren ze nog een aan het dempen van de Boerstraat. Allerlei kleuren. Weet nog in november kwam er een werkman aan mijn vragen of hij in ons schuurtje en broodje mocht op eten geen probleem me moeder maakte nog koffie voor hem. Savonds gaf het staartje licht was een mooie gezicht. Nu wetende was het puur cadmium. Je kon zien waar de man gelopen had.
Hee Siem, volgens mij wel weet ik nog uit de tijd dat er werd gesaneerd. We mochten bijv geen groente/fruit uit de eigen tuin eten terwijl we al jaren de peren uit de tuin van opa en oma aten.
In ieder geval de voormalige sloten in het zuidelijke deel onder de V/d Loeffstraat kwam het voor. In het noorden komen ze ook voor. Zie dit rapport: "De bovenste 70 cm van de bodem is voornamelijk zandig. In de onderliggende laag (circa 0,7 tot 1,5 è 3,5 m -mv) wordt “specifiek dempingsmateriaal” aangetroffen. Dit materiaal bestaat uit gruis, plastic, hout, slakken, sintels met zand en klei en plaatselijk pasta-achtig materiaal."
Rapport: https://odijmond.nazca4u.nl/documenten/onderzoeken/10611_00037700.pdf
Zijn jullie niet in de war met de grijze sintels van de voormalige gasfabriek van Oostzaan?
In de nabijheid van oude gasfabrieken worden regelmatig de steenkoolresten gevonden waar het omringende land mee werd opgehoogd.
Ook in Bloemwijk in Koog aan de Zaan liggen deze overblijfselen.
Toen ik nog in de Irisstraat woonde zat je na 30 cm graven al in de sintels.
Wanneer je een magneet in 't IJ gooit, trek je ze zo naar boven.
Het hele IJ ligt helemaal vol.
Wat denk je van Westzaan?
Het terrein waar vroeger papierfabriek Bakker op stond, en nu een villawijk op gebouwd is, ligt een gigantische hoeveelheid staalslakken.
Die liggen daar al heel lang, ik denk meer dan zestig jaar.
Ik denk dat ik een jaar of zestien was toen ik van dat terrein af in de aangrenzende sloot aan het vissen geweest ben.
Ik ben nu zesenzeventig jaar oud.
Ik vraag me af of er na zo’n lange periode nog nadelige gevolgen van ondervonden worden.
Vroeger noemden we dat terrein “het vliegas”.
Klopt, de hele wijk is gebouwd op vliegas afgedekt met folie en een meter zand. Indertijd mochten we niet dieper graven dan een centimeter of 80.
Ze liggen ook onder het rode asfalt Dr. Jan Mulderstraat en omgeving te Zaandijk Rooswijk gestort in 2018.
Klopt, en op het terrein tegenover de showboat waar het 'hoisie' stond.
Tientallen vrachtwagens zijn daar in de jaren tachtig leeggestort tbv een festival.