Wat gaat er met het Zaantheater gebeuren? In 2040 moeten alle gebouwen van de gemeente energieneutraal zijn. Begin dit jaar moest duidelijk worden of sloop een ‘aantrekkelijk alternatief’ is of dat renovatie toch beter is om het theater aan die eis te laten voldoen. Maar de discussie daarover wordt steeds uitgesteld.

De deadline van begin dit jaar werd niet gehaald, maar de gemeente wilde wel voor de zomer de knoop doorhakken over de toekomst van het gebouw (uitstel 1). Ook dat lukte niet. Zaanstad moest wachten op het conceptadvies van een externe partij. Het advies zou uiteindelijk ‘in de zomer’ klaar zijn en na het zomerreces naar de raad komen (uitstel 2).

Maar ook dat lukt niet. Inmiddels heeft de gemeente Zaanstad het externe advies binnen, maar het is nog steeds niet met de raad gedeeld. Het stuk wordt nu ‘in de weken na het herfstreces’ met de raad gedeeld (uitstel 3). Dat reces eindigt op 24 oktober.

Andere plek?

Het onderzoek moet duidelijk maken wat het gaat kosten om het theater energieneutraal te maken zonder te slopen. Als wel gesloopt wordt, is het niet zeker of het theater op dezelfde plek terugkomt. Ook nieuwbouw op een andere plek in het centrum is een optie.

Het college moet met een voorstel naar de raad komen: slopen of renoveren. In de serie van reces-uitstellen: het kerstreces is van 20 december tot 2 januari 2026. En op 21 februari begint het voorjaarsreces (en dan komen de verkiezingen – ook mooi uitstelmomentje).

Het onderzoek kost maximaal € 75.000. De Orkaan deed het vorig jaar voor niks. Expert Jan Willem van de Groep: ‘Slopen en vervangen door nieuwbouw veroorzaakt meer uitstoot dan renovatie van een bestaand gebouw (…), het meest duurzame gebouw is een gebouw dat er al staat’. Hoogleraar Duurzaam bouwen Andy van den Dobbelsteen (TU Delft): ‘CO2-uitstoot en milieuschade door sloop-nieuwbouw is ‘vele malen hoger’ dan die door renovatie. Stijn Brancart (TU Delft): ‘In de meeste gevallen is renovatie beter voor het klimaat en het milieu dan slopen’. Dr. ir. Haico van Nunen, lector Duurzame Renovatie bij de Hogeschool Rotterdam: ‘Sloop en vervangende nieuwbouw is vanuit duurzaamheidsoogpunt dan ook niet altijd de juiste keuze.’

Hoewel sloop volgens Zaanstad een aantrekkelijk alternatief is, omdat de onderhoudskosten van het Zaantheater zo hoog zijn, hebben de partijen ROSA en de PvdD zich al tegen de sloop uitgesproken.

Door Marijn Kerkhoven op basis van informatie van de gemeente Zaanstad en eerdere berichtgeving op De Orkaan. Foto van Louisa Prosetiko en Santi Bosma.