Een ruime eengezinswoning inruilen voor een bescheidener woning, zodat een jong gezin haar plek kan innemen. In theorie is dat precies waar de regeling ‘Van Groot naar Beter’ (VGNB) voor bedoeld is. In de praktijk bleek het voor Miranda een frustrerende weg van negen maanden, zonder duidelijk antwoord of uitzicht op resultaat.

Westzaanse Miranda (50) woont sinds haar kinderen uit huis zijn in een 4-kamer hoekwoning die ze als ‘veel te groot’ beschouwt voor één persoon. Toen ze hoorde dat er kleine woningen vlakbij werden gerenoveerd, greep ze haar kans.

Ze wilde meedoen aan de regeling VGNB. Die heeft als doel grote huurwoningen vrij te maken voor gezinnen, door doorstroming naar kleinere woningen mogelijk te maken. Dat staat ook zo in het Handboek Woonruimteverdeling Zaanstad. Miranda vertelt aan De Orkaan:

‘Ik belde Parteon enthousiast op. Binnen drie minuten werd me verteld: “Dat gaat dus niet gebeuren.” Geen uitleg, geen gesprek. Wat volgde was een lange reeks afwijzingen, telkens iets anders, maar nooit op basis van duidelijke gronden.’

Miranda belandde in een bureaucratisch doolhof waarin elke deur werd dichtgeslagen. Brieven, telefoontjes, klachten, contact met de gemeente én de wethouder, die als enige wél enthousiast was, leverden niets op. Ze liep aan tegen onbegrip, misinformatie en interne tegenstrijdigheden.

De regeling VGNB bestaat, dat staat zwart op wit in het handboek van Parteon, én in de huisvestingsverordening van Zaanstad (hoofdstuk 2.3.10 lid 3):

Corporaties kunnen bepalen dat doorstromers in aanmerking komen voor een huisvestingsvergunning. Onder doorstromer wordt verstaan: een huishouden dat een voor verhuur bestemde zelfstandige huurwoning die eigendom is van een corporatie achterlaat, om te verhuizen naar een beter passende woning, met als uitgangspunt van groot naar beter.

Maar Miranda kreeg steeds iets anders te horen: dat het alleen voor senioren zou zijn, of alleen voor gelijkvloerse woningen, of dat het in Zaanstad niet bestond.

‘VGNB bestaat, maar…’

Op vragen van De Orkaan bevestigt Parteon dat de regeling formeel bestaat. De juridische basis ligt inderdaad in de huisvestingsverordening van Zaanstad. Toch laat Parteon in dezelfde adem weten dat zij zelf bepaalt welke woningen wel of niet voor de regeling worden ingezet:

‘Voor de regeling VGNB, bij Parteon uitgevoerd onder de naam Maatwerk voor 55-plussers, stellen wij geen eengezinswoningen beschikbaar.’

Daardoor vallen inwoners als Miranda buiten de boot, ook al voldoen ze aan de formele voorwaarden. De zogeheten maatwerkregeling lijkt namelijk alleen voor 55-plussers bedoeld, terwijl de oorspronkelijke VGNB-regeling géén leeftijdsgrens kent.

Miranda begrijpt het niet:

‘Er is geen enkele duidelijke motivatie waarom ik word uitgesloten. Er zijn huisjes van 70 m², geschikt voor één of twee personen, die straks opnieuw worden verhuurd. Mijn grote woning zou dan vrijkomen voor een gezin. Maar nee: geen schriftelijke afwijzing, geen uitleg. Alleen dus: “Het gaat niet gebeuren.”’

Geen poot om op te staan

Miranda diende meerdere klachten in. Ze werd niet gehoord. De interne klachtencommissie van Parteon verklaarde haar klacht ‘niet ontvankelijk’, omdat Parteon vrij zou zijn om VGNB naar eigen inzicht in te vullen:

‘Ik kreeg letterlijk een afwijzing zonder naam of functie: gewoon “Met vriendelijke groet, Interne Klachtencommissie Parteon”. Alsof je tegen een muur praat.’

Ook bij de onafhankelijke @zaanse corporaties kwam ze niet verder.

‘Ze dekken elkaar gewoon in,’ stelt ze. ‘Zelfs nadat ik sprak met de wethouder – die wél inzag dat VGNB géén seniorenregeling is, en ook het nut zag van mijn vrijwillige bijdrage aan doorstroming, bleef Parteon onwrikbaar. Later gaven ze toe dat het geen seniorenregeling is, maar “in de praktijk meestal” wel zo gebruikt wordt.’

Tot slot stelt Parteon dat een deel van de kleine woningen zelfs in de vrije sector zal worden verhuurd. Daarmee vervalt het hele beleid voor doorstroming.

Op de vraag of huurders die worden uitgesloten schriftelijk gemotiveerd bericht krijgen, is het antwoord van Parteon eenvoudig:

‘Nee.’

Transparantie blijkt optioneel.

Doorstroming

Dat wringt, want op landelijk niveau wordt doorstroming juist aangemoedigd. In Amsterdam kunnen huurders van grote sociale huurwoningen een subsidie tussen € 4.000 en € 6.200 krijgen als zij verhuizen naar een kleinere woning. Maar in Zaanstad is diezelfde beweging volgens Miranda één groot raadsel:

‘Het ontbreekt aan kennis bij Parteon-medewerkers. Terwijl ZVH wél een VGNB-pagina op hun site heeft, met precies dezelfde voorwaarden als in het handboek van Zaanstad. Heel Nederland schreeuwt om doorstroming. En hier staat iemand op die het vrijwillig wil doen en wordt compleet genegeerd.’

Hoop

Inmiddels is Miranda negen maanden verder. Het rechtvaardigheidsgevoel waarmee ze dit traject begon, is nog steeds intact. Maar het vertrouwen in Parteon is ernstig beschadigd:

‘Als de regeling niet zou bestaan, was het helder. Als ik niet aan de voorwaarden voldeed, ook. Maar ik voldoe aan alles, en krijg alleen maar “nee”, zonder uitleg. Dan is het geen beleid meer, maar willekeur.’

Toch blijft ze hopen:

‘Misschien tref ik ooit iemand die wél weet waar het over gaat. En dan zal het recht vanzelf zegevieren.’

Wij hebben ook vragen gesteld aan wethouder Wonen Harrie van der Laan. Zodra de beantwoording binnen is vullen wij dit bericht aan.

Door: Merel Kan, met informatie van Parteon-huurster Miranda (volledige naam en contactgegevens bekend bij De Orkaan), beantwoording Orkaan-vragen door Parteon. Info uit  Handboek Woonruimteverdeling Zaanstad. De foto boven dit artikel is gemaakt door Miranda.