Na de aanval op de Zero Emissiezones (ZEZ) en de parkeervisie is nu ook het STOMP-principe aan de beurt. STOMP staat voor Stappen, Trappen, Openbaar vervoer, Mobility as a Service en Privéauto, en legde de volgorde vast waarin mobiliteit vorm moest krijgen. Maar volgens vier autopartijen – PVV, VVD, DENK en DZ – bungelt de auto daarin te veel onderaan. En dat moet anders.

Met een amendement op de zienswijzebrief voor de Vervoerregio Amsterdam zetten de vier partijen tijdens de raadsvergadering van donderdagavond 22 mei een dikke streep door de voorkeursvolgorde van STOMP. Niet langer eerst wandelen, fietsen en OV – alle vijf de vervoersvormen moeten voortaan gelijkwaardig zijn.

Auto

De koers van de partijen staat haaks op het beleid van het college, dat zich de afgelopen jaren juist steeds explicieter heeft uitgesproken voor duurzame mobiliteit. De geplande invoering van ZEZ’s voor stadslogistiek, de ontwikkeling van een nieuwe parkeervisie waarin ruimtegebruik en autoluw beleid centraal staan, en het fiets- en voetgangervriendelijke centrumbeleid zijn daar concrete uitwerkingen van.

Het STOMP-principe is al langere tijd leidend in het mobiliteitsbeleid. Het idee: maak lopen en fietsen aantrekkelijker, investeer in goed openbaar vervoer en deelmobiliteit, en gebruik de privéauto alleen als het echt niet anders kan.

De indienende partijen vinden echter dat Zaanstad richting de Vervoerregio duidelijker moet aangeven dat het niet automatisch meegaat in die visie. Ze willen voorkomen dat het mobiliteitsbeleid ten koste gaat van automobilisten. In het amendement schrijven zij:

‘Het kan natuurlijk zo zijn dat in bepaalde gebieden de auto minder prominent aanwezig zal zijn. Echter benadrukken wij dat in onze minder stedelijke gebieden de auto een essentiële rol blijft spelen.’

Verkiezingen

De timing van het amendement lijkt geen toeval. In 2026 zijn er gemeenteraadsverkiezingen, en de vier indienende partijen profileren zich al langer als verdedigers van de automobilist. In discussies over betaald parkeren, milieuzones en fietsstraten kiezen zij structureel de kant van het autoverkeer. Het amendement op STOMP past naadloos in die lijn.

De komende tijd moet blijken wat de politieke gevolgen van het amendement zijn en of de prioriteit voor fietsers, voetgangers en het openbaar vervoer in de mobiliteitspiramide wordt afgezwakt.

Door: Nick Boeske. Info: Raadsinformatiesysteem Zaanstad. Foto: De Orkaan (file Thorbeckeweg deze week).