Over het einde van de Tweede Wereldoorlog en tachtig jaar vrijheid hebben we in mei veelvuldig geschreven. Maar over de herdenking van aanstaande vrijdag, 15 augustus, valt voor ons weinig te schrijven. Op deze dag wordt het einde van de oorlog in Azië herdacht. In de Zaanstreek is er geen herdenking. En geen monument. Waarom eigenlijk niet?

Ruim drie jaar lang bezette Japan Indonesië, dat destijds de naam Nederlands-Indië droeg. Na de Amerikaanse atoombommen en de Sovjet-inmenging in de Pacifische Oorlog gaf Japan zich over op 15 augustus 1945. Ruim twee weken later werd dit officieel bekrachtigd toen Japan aan boord van de USS Missouri de akte van capitulatie tekende.

Door heel Nederland wordt er op 15 augustus stilgestaan bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië, maar dus niet openbaar in de Zaanstreek. Ernst Kraft van Ermel, die al ruim veertig jaar in Koog aan de Zaan woont, legt zijn visie hierover uit:

‘Er is niet veel belangstelling om iets te organiseren. Wel voor de herdenkingen, maar niet per se om iets te organiseren. Dat heeft er ook mee te maken dat die Indische gemeenschap in de Zaanstreek niet heel groot is. Tenminste, dat neem ik aan.’

Kraft van Ermel speelt in de band Doña en de Gado’s. Deze band, die onder andere ‘nostalgische Indische muziek’ maakt, zal vrijdag een optreden voor Indië-veteranen in Heemstede spelen. Volgens Kraft van Ermel is de dag, ondanks het gebrek aan belangstelling voor de organisatie van een Zaans evenement, wel degelijk een belangrijke dag binnen Indische families.

‘Of het binnen de Indische families speelt? Ik denk het wel, maar meer dat er op een gegeven moment gedacht wordt ‘Oh ja, dat is in augustus. Dat is belangrijk, dus dan gaan we naar een herdenking.’ Bij mij is dat ook zo. Ik had graag weer naar Den Haag gewild, maar moet dus in Heemstede zijn.’

In Den Haag vindt de Nationale Herdenking plaats bij het Indisch Monument. Onder andere Koning Willem-Alexander en demissionair minister-president Dick Schoof zullen hierbij aanwezig zijn.

‘Vrede’

Hoewel de Japanse agressor was verslagen, was er van vrede geen sprake. Op 17 augustus 1945 riep Soekarno de Indonesische onafhankelijkheid uit, en dat was tegen het zere been van Nederland. Onder het mom van ‘politionele acties’ probeerde Nederland het gezag te herstellen. In 1949 moest Nederland onder internationale druk haar kolonie opgeven.

Volgens Kraft van Ermel speelt het herdenken van de geschiedenis ook onder de jongere generaties een belangrijke rol.

‘De derde generatie, zoals mijn zoons, en de vierde generatie gaan zich natuurlijk bezighouden met waar ze eigenlijk vandaan komen. Dan komt het herdenken van de geschiedenis natuurlijk ook voorbij.’

Iets meer dan een jaar geleden schreven we over het Veteranenmonument in Oostzaan. Het verhaal van Dick Leguit, die als dienstplichtige naar Nederlands-Indië werd gestuurd om deel te nemen aan de politionele acties, diende voor zijn vrouw Evelien als inspiratie om zich in te zetten voor Oostzaanse veteranen.

Door: Rick Nieborg, info: Ernst Kraft van Ermel, donapessy.nl, 15augustus1945.nl en eerder nieuws op De Orkaan, foto: aangeleverd door Ernst Kraft van Ermel (een Melati-speltje, belangrijk symbool voor 15 augustus.)