Hoewel de gemeente Zaanstad afgelopen mei de burgemeester nog opriep het genocidale geweld in Gaza te veroordelen, waarna dat ook gebeurde, speelde zich gisteravond – 18 september – tijdens de raadsvergadering een heel ander scenario af. De motie om een rode lijn te trekken voor de Palestijnse bevolking werd met 31 tegen 7 stemmen afgewezen.

Het verschil tussen de motie van toen en die van nu zijn de concrete stappen. Volgens deze motie moet er naast een publieke uitspraak en een oproep aan het kabinet tot actie bij ondernemers in Zaanstad, zoals Ahold Delhaize, aangedrongen worden om geen producten uit Israël meer te verkopen. Daarnaast moet er vanuit de gemeente informatie worden verstrekt over de genocide in Gaza en welke producten je bijvoorbeeld wel of niet zou moeten kopen.

Lawaai

Indiener Stella Pieterson (PvdD) zegt: ‘Nederland is verplicht om alles te doen wat het kan om een einde te maken aan deze aangekondigde genocide, moreel of juridisch. Er zijn veel meer mensen in Nederland die willen dat Nederland meer doet dan mensen die het wel prima vinden.’ Als het aan Pieterson ligt, wordt er elke week een brief gestuurd naar het kabinet: ‘We moeten lawaai maken.’

Hans Stokebrand (PvdA) is niet zo van het lawaai maken. Hij vraagt zich af of het zinvol is om nu nóg een keer als raad iets te gaan zeggen over Palestina. Hanneke Veurink-Malda (CU) vindt het nu niet zo nodig om zich uit te spreken waar ze dat voorheen wel deed. Dat zou dubbelop zijn en ze vindt de nieuwe onderdelen niet prettig.

Jos Kerkhoven (DZ) vindt dat de raad er überhaupt niet over gaat. Het gaat over buitenlands beleid, internationale handel en diplomatie; daar gaat Zaanstad helemaal niet over, stelt hij. Kerkhoven noemt de motie ‘juridisch ondeugdelijk, bestuurlijk onzinnig en financieel misplaatst.’

Propaganda

Volgens Menno Barends (PVV) is het benoemen van Ahold Delhaize een grove schending van de neutraliteit die de gemeente hoort te bewaren. Hij noemt het een belediging voor de inwoners van Zaanstad, die verwachten dat de gemeenteraad zich bezighoudt met lokale problemen en niet met wat hij ‘linkse propaganda’ over buitenlandse conflicten noemt.

Ton Brekelmans (POV) betoogde in mei nog een krachtige oproep tot de veroordeling van Israël, maar nu besloot hij na lang twijfelen niet in te stemmen met de motie. Waarbij gezegd moet worden dat niet de gehele POV-fractie heel begaan lijkt met de Palestijnse kwestie. Nino Keijser en Alex Folla hadden wel wat beters te doen, te zien aan het grasveld in de rechterbovenhoek van Keijsers beeldscherm.

Brekelmans vindt de publiekscampagne aangaande informatieverstrekking die de motie beoogd niet de rol van de gemeente. Ook Natascha Stroo (GL) en Hans Kuyper (ROSA) vonden dat.

Volgens Kuyper schept zo’n actie een gevaarlijk precedent. Dan zou de raad ook tot allerlei andersoortige boycots kunnen overgaan: ‘koop niet van Marokkanen’ bijvoorbeeld; dat risico bestaat volgens Kuyper.

Uiteindelijk stemden alleen PvdD en mede-indieners DENK, SP en D66 voor. Er is dus in mei wel een oproep gedaan om het genocidale geweld in Gaza te veroordelen, maar de raad trekt nu vooralsnog geen rode lijn om concretere actie te ondernemen.

Door Marijn Kerkhoven op basis van de gemeenteraadsvergadering op 18 september 2025 en gesprekken met raadsleden. Foto boven van Merel Kan.