Een eikenboom, een nest rupsen, jeukende armen en ongeruste ouders. Het zijn de ingrediënten van een mail die wij ontvingen van bewoner Emanuel de Leth uit Zaandam. Volgens hem, én meerdere buurtbewoners, is het duidelijk: er zit een nest eikenprocessierupsen in de boom pal voor zijn deur aan de Perzikkruidweg. 

Maar volgens de gemeente is er niets aan de hand. Geen eik, geen processierups, alleen wat bladluizen.

Toch is de situatie volgens Emanuel allesbehalve onschuldig:

‘Door deze processierupsen die ook in onze tuinen rondlopen, kunnen wij de voordeur niet meer gebruiken. De rupsen zijn zeer actief en zitten in een grote bol in de boom. Ze kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid, dus ook voor mijn twee kinderen.’

Maar de gemeente liet weten dat het volgens hun beoordeling niet gaat om een eik, en dus ook niet om de beruchte rups. Maar Emanuel betwist dit. Hij stuurde foto’s mee als bewijs en benadrukt: het is een eik, en de processierups is overduidelijk aanwezig. ‘De gemeente kijkt weg,’ stelt hij.

Wat weten we over de rups?

De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder die in augustus haar eitjes legt in eikenbomen. In de lente komen de rupsen tevoorschijn. Ze eten van de verse bladeren en trekken in ‘processie’ over de boom – vandaar de naam. Wat deze rups vooral berucht maakt, zijn de brandharen: microscopisch klein, maar met grote gevolgen. Jeuk, bultjes, ontstekingen en zelfs ademhalingsklachten zijn geen uitzondering.

Door de stijgende temperaturen rukt de soort steeds verder op naar het noorden. Vroeger was hij alleen in Zuid- en Midden-Europa te vinden, nu is hij een jaarlijkse zomergast in bijna heel Nederland. En steden zijn een geliefde plek: warmer, zonniger, en met genoeg eiken om in te huizen.

De natuur heeft wel degelijk wapens tegen deze rups: sluipwespen, die eitjes leggen in de rups, en vogels zoals koolmezen en kauwen, die zich niet laten afschrikken door de haartjes. Nestkastjes ophangen is dus één van de natuurlijke oplossingen.

Verdacht

Maar als er een nest vol rupsen boven je voordeur hangt, wil je actie – en snel. Geen nestkastjes, maar een ladder en een zuiger. Emanuel en zijn buren voelen zich in de steek gelaten. De officiële lezing ‘geen eik, geen rups’ is voor hen een ontkenning van de realiteit die ze dagelijks voor hun deur zien kruipen.

De Orkaan ontving de foto’s en heeft ze, samen met huisbioloog Sam Reitsma, bekeken. We zien een boom die verdacht veel op een eik lijkt, met een kluwen van iets dat verdacht veel lijkt op een eikenprocessierupsennest. Wij roepen de gemeente dan ook op: ga langs. Kijk nog eens. 

Door Merel Kan, met hulp van Sam Reitsma (ook uit zijn eerdere stuk over de rups) en foto’s en informatie van Emanuel de Leth.