Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek-Waterland onderzoekt twee meldingen over discriminerende uitlatingen van een wijkteamcoördinator van DOCK in Zaandam-Oost. De meldingen zijn de afgelopen twee weken binnengekomen en verwijzen beide naar het eerdere Orkaan-bericht over de uitingen op X.

Het bureau laat weten dat er ‘voor zover nu te zien’ niet eerder meldingen zijn gedaan over DOCK of het Pact Zaandam-Oost. In eerdere jaren waren er wel klachten waarbij sociale wijkteams betrokken waren, soms zelfs als wederpartij, maar die werden individueel beoordeeld.

Uitlatingen

De coördinator plaatste op X meerdere discriminerende en vijandige berichten over moslims, joden, migranten en transpersonen. Zo schreef zij onder meer: ‘Niemand is veilig voor de islam’, ‘Ik kan niet leven met al die migranten en de islam-overname’ en dat ‘mannen in de war zijn als ze denken een vrouw te kunnen worden’. Ook uitingen over ‘omvolking’ en ‘Israëlisch geld achter de mosliminvasie’ kwamen voorbij. Nadat hierover vragen werden gesteld, werd het X-account eerst afgesloten en later verwijderd.

Waarom is dit relevant?

De betreffende coördinator heeft een leidinggevende rol binnen de Sociale Wijkteams in Poelenburg, Peldersveld, Hoornseveld en Rosmolenwijk. Deze wijken vallen onder het Pact Zaandam-Oost, waar bewoners al jaren kwetsbaar vertrouwen hebben in overheid en hulpverlening, mede door ervaringen rondom het Interventieteam Zaandam-Oost.

Omdat sociaal werkers dagelijkse toegang hebben tot bewoners met problemen rond armoede, opvoeding, veiligheid en zorg, ligt de lat voor integriteit en neutraliteit extra hoog. 

De Beroepscode Sociaal Werk* schrijft expliciet voor dat medewerkers discriminatie tegengaan en respect tonen voor ieders identiteit en achtergrond.

De uitlatingen roepen daarom vragen op over betrouwbaarheid en gelijke behandeling in buurten waar dat vertrouwen al onder druk staat.

Signaalfunctie

In de correspondentie geeft Discriminatie.nl Zaanstreek aan dat het de ontwikkelingen rond het Interventieteam Zaandam-Oost ‘nauwgezet volgt vanaf het moment dat de zaak in de media kwam en door FTM is onderzocht’. Formele meldingen over dat interventieteam bleven beperkt tot één anonieme melding en een ‘eigen melding’ van het bureau zelf.

Die eigen melding is geen actieve interventie, maar zorgt ervoor dat de zaak wordt opgenomen in het landelijke registratiesysteem van Discriminatie.nl en meetelt in de regionale en landelijke discriminatiecijfers.

Onderzoek?

Het bureau benadrukt dat het handelen bij meldingen afhangt van de wensen van de direct betrokkene. Zonder toestemming van de melder wordt geen zienswijze gevraagd aan de wederpartij (zoals DOCK), en ook dossieronderzoek of opschalen naar gemeente of werkgever gebeurt alleen als de melder dit wil.

Ook bij risico op mogelijke ‘victimisatie’ (de nadelige behandeling van een melder/klokkenluider) overlegt het bureau eerst met de melder welke stappen veilig zijn. Indien gewenst kan ondersteuning worden geboden bij aangifte of bij een procedure bij het College voor de Rechten van de Mens.

Institutionele discriminatie

Op de vraag of de rol van de coördinator in kwetsbare wijken kan wijzen op een verhoogd risico op institutionele discriminatie, laat het bureau weten zich ‘zorgen te maken’ op basis van de meldingen en de berichtgeving. Een inhoudelijk oordeel is volgens hen aan bevoegde instanties, zoals het OM, de ombudsman of het College voor de Rechten van de Mens.

Geen concrete termijnen

Het bureau zegt ‘voortdurend in contact’ te staan met melders, maar geeft geen concrete termijnen waarbinnen mensen een reactie kunnen verwachten en noemt geen vaste drempel waarop wordt opgeschaald naar gemeente of politiek. 

De voortgang van een melding blijft daarmee sterk afhankelijk van de individuele route per melder.

DOCK en de gemeente Zaanstad onderzoeken de signalen afzonderlijk. De betrokken coördinator sloot haar X-account nadat vragen over de uitingen waren gesteld. DOCK liet eerder aan De Orkaan weten niet in te willen gaan op onze vragen ‘over individuele medewerkers’. We hebben aanvullende vragen aan Zaanstad gesteld en melden ons weer op dit dossier als deze beantwoord zijn. 

*

Door: Merel Kan op basis van de beantwoording van vragen door Discriminatie.nl Zaanstreek en het Orkaan-archief.